دیوار خشک یکی از فناوری‌های ساخت سریع در صنعت ساختمان است که نحوه ایجاد و به‌کارگیری آن دلایل زیادی را برای انتخاب توسط کارشناسان و دیگر افراد فراهم آورده است. در بسیاری از ساختمان‌ها، در سقف و یا دیوارهای داخلی از این نوع استفاده می‌کنند. این در حالی است که کاربرد این دیوار تنها به این موارد ختم نمی‌شود؛ بلکه در طراحی‌ها و موارد تخصصی در معماری از آن نیز استفاده می‌شود.
استفاده از دیوار خشک چندین سال است که رواج یافته است و تقریباً در بیشتر مراحل ساختمان‌سازی آن را به‌عنوان یک اولویت در نظر گرفته‌اند و موضوع جدیدی نیست. همه‌روزه نیز وجود این نوع سیستم دیوار و به‌کارگیری انواع دیوار خشک در تمام ساختمان‌ها و بناها قابل‌مشاهده است. هرچند ممکن است به دلیل عدم آگاهی از چیستی و کارکرد آن، نتوان متوجه وجود نوع این دیوارها شد. در ادامه این مقاله از خوبو بیشتر با مدل دیوار، ویژگی ساختاری و انواع دیوار خشک آشنا خواهید شد.
دلایل تحول در ساختار دیوار در ساختمان‌سازی
قبل از این‌که دیوار خشک به طور گسترده مورداستفاده قرار گیرد، اکثر دیوارها در فضای ساختمان از مصالحی مانند سیمان و گچ که حالتی تر مانند دارند، ساخته می‌شدند که به دیوارهای گچی شناخته می‌شوند. مدت زمانی طول می‌کشید تا گچ خشک و سخت شود و دیوارها ایجاد شوند.
برای ایجاد هر دیوار بایستی چندین لایه گچ با فواصل زمانی مناسبی برای خشک‌شدن، استفاده شود. علاوه بر دوره ساخت و نصب طولانی، استفاده از گچ کاملاً کار فشرده‌ای است و به صنعتگران ماهری نیاز دارد که هفته‌ها در سطح کوچکی از دیوار کار کنند.
این در حالی است که برای هر نوع کاربرد دیوار؛ مانند دیوار داخلی، طرفین، سقف، کاذب و … از دیوارهایی که به‌گونه‌ای سنتی ساخته می‌شوند، استفاده می‌شد. امروزه این روش علاوه بر هزینه مالی و زمانی و زحمت زیادی که در مراحل نصب و تعمیر به همراه دارد، از نظر بیشتر ساختمان‌سازها شیوه‌ای قدیمی و منسوخ‌شده تلقی می‌شود که به مرور زمان نیز در حال کنار گذاشته شدن است.
در نحوه ساخت دیوارها نیز برای ساده‌سازی و راحتی کار تغییراتی ایجاد شده است. از جمله این تحول‌ها می‌توان به ساخت دیوار خشک اشاره کرد. در ادامه به بررسی این نوع دیوار و ویژگی‌های آن پرداخته شده است.
ماهیت و ساختار دیوار خشک چگونه است؟
اصطلاح دیوار خشک به این واقعیت اشاره دارد که دیوارهای ساخته شده از مواد بدون استفاده از آب نصب می‌شوند. به این معنا که در نصب آن رطوبتی وجود ندارد. همان‌طور که ذکر شد از اصلی‌ترین مشکل دیوارهایی از جنس گچ، زمان خشک‌شدن بسیار طولانی مربوط به آن بود. این نوع دیوار ورقه یا پنلی در دسته مصالح ساختمانی ساخته شده از گچ است.
این نوع دیوار به‌صورت عمده از گچ ساخته می‌شود. شاید با خود فکر کنید که این همچنان مانند دیوارهای گچی است و تفاوتی ندارد؛ اما نکته اینجاست که نحوه تولید و آماده‌سازی دیوار خشک آن را متفاوت ساخته است. روند تولید این دیوارهای پیش‌ساخته بدین‌گونه است که:
گچ خام استخراج شده در کارخانه‌ها با چندین افزودنی دیگر؛ مانند: نشاسته، خمیرکاغذ و یک امولسیفایر (عامل غلیظ کننده) مخلوط می‌شود. سپس آب را نیز به این مخلوط اضافه می‌کنند. درنتیجه آن یک خمیر غلیظ خواهد بود. این مایع میان دو ورقه کاغذ یا مقوا بزرگ به نام مانیل قرار داده می‌شود.
در مرحله آخر این محصول را از کوره‌هایی عبور می‌دهند که ورقه‌ها را در دمای 500 درجه فارنهایت گرم می‌کنند. بعد از مدت‌زمان کوتاهی این مواد خشک خواهند شد و آن‌ها را برای برش آماده می‌کنند.
کاربرد دیوار خشک
دیوار خشک به طور عمده‌ای در سقف و دیوار جداکننده داخلی استفاده می‌شود. در دنیای ساختمان‌های تجاری، از این دیوار برای پوشاندن ستون‌ها و پوشاندن تیرهای فولادی استفاده می‌شود. همچنین یک راه آسان و ارزان برای روکش کردن دیوارهای بنایی بالای سقف به‌حساب می‌آید.
افزون بر آن‌ها برای ایجاد بسیاری از ویژگی‌های طراحی؛ ازجمله پیش‌آمدگی لبه بام، طاق و دیگر ویژگی‌های معماری استفاده می‌شود. قسمت جلویی این مدل دیوار معمولاً سفیدرنگ است که غالباً با همین رنگ از آن استفاده می‌شود ولی مطابق نیاز و سلیقه خود می‌توانید آن را رنگ کنید.
ویژگی‌های مثبت و منفی دیوار خشک
تاکنون با مفهوم و کارکرد این نوع دیوار معرفی شده، آشنا شده‌اید. در این بخش مواردی بیان می‌شوند که می‌تواند شما را متقاعد کند که چرا پیشرفت در این زمینه از صنعت ساختمان بسیار موردتوجه قرار گرفته است و چرا باید از انواع دیوار خشک در سازه‌های خود استفاده کرد.
جوانب مثبت دیوار خشک:
از جمله مزایای نصب و به‌کارگیری آن می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
- هزینه‌های آن نسبت به دیوارهای گچی معمولی مناسب و پایین است.
- به دلیل توانایی بالا در مقاومت در برابر آتش در دیوارها و سقف‌ها از این مدل دیوار استفاده می‌شود.
- از گسترش حریق جلوگیری می‌کند؛ بنابراین در صورت آتش‌سوزی و مواقع اضطراری زمان کافی برای خروج و تخلیه ساختمان ایجاد می‌شود.
- به دلیل پیش‌ساخته بود آن برای نصب نیازی به جوشکاری و استفاده از ابزار آلاتی برای اتصال نیست؛ در نتیجه در ساختمان‌ها سریع و آسان نصب می‌شود. علاوه‌برآن هزینه‌هایی برای استفاده از برق به کم‌ترین میزان خواهد رسید.
- فوق‌العاده بادوام است و طول عمر بسیاری دارد. بااین‌وجود در صورت تخریب و یا ایجاد مشکلات نیز ترمیم به شکلی ساده انجام می‌شود.
- امکان نصب و آویزان کردن قفسه و یا هر چیز دیگری بر روی آن‌ها وجود دارد.
- تنوع در ابعاد و انواع آن‌ها زیاد است. به‌طوری‌که برای هر نیاز و متناسب با هر فضایی انتخابی وجود دارد.
- مقاوم در برابر صدا و رطوبت
نکته‌ای که باید به آن اشاره داشت این است که هرقدر وجود آب در این دیوارها نادیده گرفته شوند اما به‌هرحال مقداری آب در گچ حین روند تولید دیوار باقی می‌ماند. آب به‌صورت کریستالی در گچ‌ها نفوذ می‌کند و به همین دلیل است که تک‌تک مولکول‌های گچ خشک هستند.
مقاومت در برابر آتش نیز به علت وجود همین مولکول‌های آب کریستالی در دیوار خشک تمام‌شده است. در صورت آتش‌سوزی با گرم‌شدن دیوار، کریستال‌های آب شروع به جابه‌جایی می‌کنند و با رسیدن آب به نقطه‌جوش تبخیر می‌شوند. کریستال‌های آب در حال تبخیر، دیوار را خنک نگه می‌دارند و از ساختار پشت آن محافظت می‌کنند.
ویژگی‌های منفی دیوار خشک:
واضح است که هیچ چیزی عاری از مشکلات نیست و اگر از زاویه‌های مختلفی به آن نگاه شود برخی جوانب منفی خود را نشان می‌دهند. در این نوع از دیوارها نیز نکات منفی وجود دارد. مشکلاتی که انتخاب این دیوار به همراه خواهد داشت عبارت‌اند از:
- برای استفاده از آن‌ها باید فضای موردنظر را دقیق اندازه‌گیری کرد. همچنین باید ابعاد آن مشخص باشند تا ورقه‌های دیوار خشک به‌درستی برش داده شوند.
- این نوع دیوار به‌اندازه گچ انعطاف‌پذیر نیست. پس خم‌کردن آن برای رسیدن به نتیجه مطلوب دشوار است و بهتر است نصب آن به‌تنهایی انجام نشود.
- برای داشتن خروجی مرتب و درعین‌حال زیبا بهتر است از افراد ماهر استفاده شود؛ زیرا در صورت عدم نصب صحیح، اتصالات بین ورقه‌ها نمایان خواهد بود.
6 نوع رایج دیوار خشک
درحالی‌که نوع معمولی آن برای اکثر کاربردها مناسب است، انواع دیگری نیز وجود دارند که هرکدام برای شرایط خاصی مناسب‌تر هستند. نوع کاغذ و ضخامت آن به همراه مواد شیمیایی موجود در مایع غلیظی که در قبل به آن اشاره شد، انواع دیوار خشک را تعیین می‌کنند.
معمولی
دیوار خشک معمولی که معمولاً به نام تخته سفید شناخته می‌شوند، رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین نوع مورداستفاده در سقف و دیوار در منازل و پروژه‌های تجاری است. غالباً اندازه هر ورقه آن را 4 × 8 اینچ تولید می‌کنند.
تخته سبز
به‌عنوان دیوار مقاوم در برابر رطوبت نیز شناخته می‌شود. این نوع دارای یک پوششی سبز با پشتی کاغذی ضخیم‌تر و آغشته به موم است که باعث می‌شود نسبت به نوع معمولی در برابر رطوبت مقاوم‌تر باشد. این نوع به نسبت سایرین از نظر هزینه متفاوت است؛ بنابراین برای صرفه اقتصادی در اولویت قرار نمی‌گیرد.
این نکته را باید در نظر داشته باشید، نباید تصور کنید که کاملاً ضد آب است، بنابراین اگر قرار است در مکانی استفاده شود که در تماس مداوم با آب است (مانند استخر) پیشنهاد می‌شود به گزینه‌های دیگر فکر کنید. همچنین اغلب به‌عنوان پشتیبان کاشی در فضاهای مرطوب محدود؛ مانند: دیوارهای حمام و زیرزمین، به‌علاوه آشپزخانه‌ها و اتاق‌های لباسشویی استفاده می‌شود.
تخته آبی
این نوع در نقش پایه‌ای برای کاربردهای دیوار گچ استفاده می‌شود. به این معنا که بیشتر برای روکش گچی به کار برده می‌شود. این امر به این دلیل است که کاغذ رویی این نوع کیفیت بسیار مناسبی در جذب دارد. در نهایت به پوشش گچ اجازه می‌دهد تا بهتر به دیوار خشک بچسبد.
این نوع نسبت به تخته سبز مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارد. بدین ترتیب در حمام‌ها یا مکان‌هایی که رطوبت زیادی دارند، بسیار خوب عمل می‌کند و همچنین به کاهش صدا کمک می‌کند.
عایق صدا
نوع عایق صدا چندلایه با ترکیبی از الیاف چوب، گچ و پلیمرها ساخته می‌شود. این مورد از نوع معمولی متراکم‌تر است. به همین دلیل برش آن کمی سخت‌تر خواهد بود. به دلیل ویژگی عایق صدا زمانی که نیاز به سکوت در یک اتاق باشد؛ مانند بین فضاهای نشیمن و دیوارهای مشترک یا اتاق‌های خاص استفاده می‌شود.
نوع X دیوار خشک
نوع X همان دیوار مقاوم در برابر حریق است. این نوع با الیاف خاص غیرقابل‌احتراق و فایبرگلاس ساخته می‌شود که سرعت آتش را کاهش می‌دهد.
ضخامت بالای نوع X نسبت به انواع دیگر این مدل‌ها باعث شده که نه‌تنها در برابر آتش مقاوم باشند؛ بلکه نقش عایق صوتی خوبی را نیز ایفا کنند. در گاراژها و زیرزمین‌هایی که تجهیزات قابل‌احتراقی در آن‌ها باشد، استفاده می‌شود.
یکی دیگر از نوع مقاوم در برابر حریق، تایپ C است. این نوع همانند X است؛ با این تفاوت که در هنگام آتش گرفتن کوچک نمی‌شود. عمدتاً در سقف‌ها برای جلوگیری از فروریختن در هنگام آتش‌سوزی استفاده می‌شود.
VOC
این نوع محصولی جدید در بازار تحت عنوان دیوار خشک جذب‌کننده VOC رواج یافته است. مواد شیمیایی و سایر ترکیبات آلی فرار را جذب می‌کند و آن‌ها را در دیوار به دام می‌اندازد و بی‌اثر می‌شوند. این مواد شیمیایی از سایر مصالح ساختمانی و همچنین محصولات پاک‌کننده‌ای که هر روز استفاده می‌شود، تولید می‌شوند.
دیوار خشک با گچ چه تفاوت‌هایی دارد؟
هنگامی که صحبت از گزینه‌های مختلفی برای تکمیل دیوارها می‌شود، گچ و خشک متداول‌ترین نوعی است که پیشنهاد می‌شوند. درنتیجه بسیاری از افراد ممکن است با این سؤال به پیمانکاران مراجعه کنند که گچ یا دیوار خشک، کدام بهتر است؟ نمی‌توان به‌آسانی به این پرسش پاسخ قطعی داد. هر یک از این گزینه‌ها مزایا و معایب خود را دارند و زمانی که تصمیم به اجرای یکی از آن‌ها گرفتید، تغییر آن ساده نیست.
برای رسیدن به یک نتیجه واحد باید شرایط ساختمان، خواسته خود یا مشتری و سایر عوامل را در نظر بگیرید. همچنین بررسی تفاوت‌های اصلی که میان این دو وجود دارند نیز به انتخابی بهتر و مطمئن‌تر کمک خواهد کرد. در ادامه به مقایسه هر دو ساختار با یکدیگر می‌پردازیم.
ساختار مواد سازنده
ماده اصلی سازنده این دو مدل گچ است؛ اما نحوه ایجاد و موادی که به آن اضافه می‌شود تفاوت دارد. در بخش‌های قبلی این موارد توضیح داده شده است.
کیفیت
در این حوزه تفاوت‌های جزئی که وجود دارند می‌توانند دلیل برتری گچ شوند! در دیوارهای گچی به طور طبیعی طی هیچ شرایطی کپک نمی‌تواند رشد کند. دیوارهای گچی که لایه روغنی روی آن‌ها اعمال شود می‌تواند به‌راحتی تمیز شوند. این در حالی است که در صورت ایجاد نشت آب یا وجود رطوبت از طریق عوامل دیگری در پشت دیوار خشک امکان ایجاد کپک و ازبین‌رفتن دیوار وجود خواهد داشت.
باتوجه‌به نظرات مشتریان نیز گچ از نظر زیبایی، ظاهر مناسب‌تری دارد؛ اما از طرفی گچ می‌تواند بر اثر عواملی مانند زلزله به‌راحتی ترک بردارد. درنتیجه جلوه زیبای ساختمان با یک اتفاق زیبایی خود را از دست خواهد داد. به‌عنوان یک نکته هم در نظر داشته باشید که مواد استفاده شده برای دیوار گچی در نمای بیرونی ساختمان‌ها مناسب نخواهد بود. اکثر افراد آن را در گزینه‌های موجود نادیده می‌گیرند.
زمان نصب
باتوجه‌به توضیحاتی که در قبل نیز ارائه شد، جایگاه بالاتر در این زمینه از آن دیوار خشک خواهد بود. با استفاده از این نوع دیوار، اساساً ورقه‌ها در جای خود آویزان می‌شوند و سپس پوشش‌های ترکیبی اعمال می‌شوند. اجرای این روش بسیار ساده‌تر از فرایند گچ‌کاری دستی است. درنتیجه اگر از نظر ساخت‌وساز و تکمیل در شرایط سختی هستید، انتخاب این نوع از دیوارها بهترین تصمیم است.
قیمت
فاکتور هزینه بسیار اهمیت دارد. اجرای دیوار گچ معمولاً فرایندی زمانبرتر و در نتیجه گران‌تر از بلندکردن و پیچ کردن ورقه‌های دیگر نوع دیوار است. این تا حدی به دلایل دیگری مانند مواد و همچنین هزینه‌های نیروی کار هم مربوط خواهد شد. همچنین تعمیر گچ گران و سخت است. در اکثر مواقع باید بخش زیادی از مواد از دیوار جدا شود، سپس تعمیرات انجام گیرد.
افزون بر آن به دلیل ماهیتی که گچ دارد، به‌آسانی می‌تواند هر رطوبتی را به خود جذب کند. بااین‌وجود در صورت نقاشی کردن دیوار گچی باید هزینه اضافی برای رنگ پرداخت کنید؛ زیرا برای این‌که در پایان بتواند جلوه مناسبی داشته باشد، باید حداقل از دولایه رنگ برای آن استفاده کرد.
درنتیجه اگر ساختمان بزرگی دارید و یا خواسته شما برای ایجاد دیوارهای درونی بسیار است، می‌توانید در انتخاب برای هر بخش اولویت‌بندی میان این دو را اعمال کنید.
نگهداری
هر دو به‌نوعی به تعمیر و نگهداری نیاز دارند تا کیفیت خود را در طول زمان حفظ کنند. به‌طورکلی نگه‌داشتن دیوار خشک بسیار آسان‌تر است. ازآنجایی‌که کنار هم قراردادن آن ساده‌تر است، پیداکردن فردی با توانایی کارکردن روی آن گران یا زمان‌بر نخواهد بود. علاوه بر این در صورت تمایل خود فرد نیز می‌تواند کارهای تعمیرات را انجام دهد و نیازی به شخص خاصی برای آن نیست.
آیا دیوار خشک انتخابی مناسب است؟
هر دلیلی که در مقایسه دیوار خشک با دیوار گچ باعث شده است که از یکدیگر پیشی بگیرند، ممکن است باگذشت زمان اهمیت اولیه را نداشته باشند و عکس آن رخ دهد. درهرصورت هزینه قابل‌توجهی را به همراه خواهد داشت. مرور مزایا و معایبی که برای هر دو مورد بررسی شد، باعث می‌شود تصمیم‌گیری برای انتخاب بهترین نوع دیوار برای شما آسان شود.
به طور مثال نگهداری دیوار گچی که از قبل دارید از نظر تعمیرات نیز برای شما مقرون‌به‌صرفه‌تر از تبدیل آن به دیوار خشک است. در نهایت این سؤالی است که بسته به نوع مشتری و شرایطی که در نظر دارد، متفاوت خواهد بود. بااین‌حال در حالت ایده‌آل می‌توانید ترکیبی از هر دو سرویس را درخواست دهید یا به مشتریان خود ارائه دهید.
سخن پایانی
امروزه انواع دیوار خشک برای سازه‌های داخلی ساختمان نسبت به موارد قبلی و سنتی بیشتر استفاده می‌شود. فرایند ساخت این دیوار باعث شده است که به یک گزینه خاصی برای انتخاب تبدیل شود.
دانستن مزایا و معایب این دیوار نسبت به سایرین کمک می‌کند قبل از شروع پروژه مربوطه تصمیمی آگاهانه گرفته شود. در نهایت باید گفت که از نظر هزینه که عوامل مهمی برای پروژه‌های ساخت‌وساز است، انتخابی اقتصادی است.
نظرات کاربران