عیار در طلا Gold Purity یا Karat (K) معیاری برای سنجش خلوص طلا است و نشان میدهد که چه مقدار از یک قطعه طلا از فلز خالص تشکیل شده و چه مقدار آن آلیاژ یا فلزات دیگر است. طلا به دلیل نرمی ذاتی خود معمولاً با فلزات دیگری مانند مس، نقره یا نیکل ترکیب میشود تا استحکام بیشتری پیدا کند و برای ساخت جواهرات یا دیگر کاربردها مناسبتر باشد.
روش محاسبه عیار
عیار طلا به دو روش متداول بیان میشود:
- مقیاس 24 عیار (عیار کامل):
در این مقیاس، 24 عیار نشاندهنده طلای خالص (100٪ خلوص) است. به عنوان مثال:- 18 عیار به این معناست که 18 واحد از 24 واحد قطعه از طلا و 6 واحد دیگر از فلزات دیگر است.
یعنی:
درصد خلوص=1824×100=75%\text{درصد خلوص} = \frac{18}{24} \times 100 = 75\%درصد خلوص=2418×100=75% - 14 عیار یعنی 58.3٪ طلا (14/24).
- 18 عیار به این معناست که 18 واحد از 24 واحد قطعه از طلا و 6 واحد دیگر از فلزات دیگر است.
- درصد خلوص (سیستم اعشاری):
در این روش، خلوص طلا بهصورت عددی بین 0 و 1 یا بهصورت درصدی بیان میشود. مثلاً:- طلای 18 عیار معادل 0.750 یا 75٪ خلوص است.
- طلای 24 عیار معادل 0.999 یا 99.9٪ خلوص است.
عیارهای متداول طلا
- 24 عیار: طلای خالص (99.9٪ خلوص)، بسیار نرم و در ساخت جواهرات کمتر استفاده میشود. بیشتر در شمشهای طلا کاربرد دارد.
- 22 عیار: 91.6٪ خلوص، نرم است ولی در برخی جواهرات (مانند هندی) استفاده میشود.
- 18 عیار: 75٪ خلوص، پرکاربردترین عیار در جواهرات به دلیل تعادل بین استحکام و درخشندگی.
- 14 عیار: 58.3٪ خلوص، معمولاً در کشورهایی با سلیقه جواهرات محکمتر و ارزانتر رایج است.
- 10 عیار: 41.7٪ خلوص، کمترین خلوص قانونی برای طلا در برخی کشورها.
چگونه عیار طلا مشخص میشود؟
- بررسی مهر یا حکاکی:
معمولاً عیار طلا روی آن حک میشود. مثلاً عدد 750 نشاندهنده طلای 18 عیار است. - تست اسید:
با استفاده از اسیدهای خاص، خلوص طلا بهصورت تقریبی مشخص میشود. - دستگاههای عیارسنجی:
دستگاههای مدرن مانند XRF بهصورت دقیق و سریع خلوص طلا را اندازهگیری میکنند.
چرا عیار طلا مهم است؟
- ارزش مالی: هرچه عیار بالاتر باشد، قیمت طلا بیشتر است.
- مقاومت و دوام: طلا با عیار پایینتر (مثل 18 یا 14) به دلیل آلیاژهای ترکیبشده مقاومتر است و برای جواهرات روزمره مناسبتر.
- کاربرد: عیارهای مختلف برای مصارف مختلف (جواهرات، شمش، یا صنعتی) استفاده میشوند.
جمعبندی
عیار طلا مشخصکننده میزان خلوص آن است و تأثیر مستقیم بر قیمت، استحکام و کاربرد طلا دارد. انتخاب عیار مناسب به نیاز، کاربرد و بودجه فرد بستگی دارد.
نظرات کاربران