شبکه استارک‌نت StarkNet یک ZK-Rollup غیرمتمرکز بدون مجوز است. استارک‌نت به عنوان یک شبکه لایه دو L2 روی اتریوم عمل می‌کند و به هر اپلیکیشن غیرمتمرکز dApp امکان می‌دهد تا به مقیاس نامحدودی برای محاسبات خود دست یابد – بدون اینکه قابلیت ترکیب‌بندی و امنیت اتریوم به خطر بیفتد.
از ویژگی های استارک‌نت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مقیاس پذیری و یکپارچگی
StarkNet از مقیاس پشتیبانی می‌کند، در حالی که امنیت لایه یک اتریوم L1 Ethereum را با تولید اثبات‌های STARK خارج از زنجیره و سپس تأیید آن اثبات‌ها در زنجیره، حفظ می‌کند.
همه منظوره
در StarkNet، توسعه‌دهندگان به راحتی می‌توانند هر منطق تجاری را با استفاده از StarkNet Contracts مستقر کنند.
ترکیب پذیری
استارک نت StarkNet ترکیب‌پذیری در سطح اتریوم را فراهم می‌کند – توسعه و نوآوری آسان را تسهیل می‌کند.
شناسنامه استارک‌نت
| نام | استارک‌نت، Starknet |
| آدرس سایت | starkware.co |
| ایمیل | [email protected] |
| توییتر | StarkWareLtd |
| مدیوم | starkware |
| لینکدین | starkware |
شرکای تجاری استارک‌نت
تیم استارک‌نت
نقشه راه استارک‌نت
- مرحله 0 – پایه‌ها
- مرحله اول – سیارات: مجموعه‌های تک برنامه‌ای
- مرحله دوم – صورت فلکی: مجموعه چند برنامه
- مرحله سوم – جهان: مجموعه‌ای غیرمتمرکز
توسعه‌دهندگان، کاربران و گره‌های StarkNet می‌توانند هر کاری را که از یک L2 Lollup بدون مجوز انتظار می‌رود انجام دهند: توسعه‌دهندگان ممکن است برنامه‌هایی را با پیاده‌سازی منطق تجاری خود بسازند و آنها را در StarkNet مستقر کنند. کاربران ممکن است تراکنش‌هایی را به StarkNet بفرستند تا اجرا شوند، درست مثل امروز که با اتریوم در تعامل هستند. گره‌ها و شرکت‌کنندگان استارک‌نت از لحاظ اقتصادی و رمزنگاری انگیزه خواهند داشت تا اطمینان حاصل شود که شبکه کارآمد و منصفانه عمل می‌کند.
تمام تراکنش‌های StarkNet به‌صورت دوره‌ای دسته‌بندی می‌شوند و اعتبار آنها در اثبات STARK ثابت می‌شود تا در اتریوم تأیید شود. از آنجایی که تلاش محاسباتی مورد نیاز برای تأیید اثبات‌های STARK در مقایسه با محاسبات ثابت‌شده به‌طور تصاعدی کوچک است، استارک‌نت اتریوم را براساس مرتبه‌های بزرگی مقیاس‌بندی می‌کند. از آنجایی که همه انتقال‌های حالت StarkNet با STARK اثبات می‌شوند، فقط موارد معتبر در اتریوم پذیرفته می‌شوند. تمام داده‌های مورد نیاز برای بازسازی حالت کامل StarkNet در زنجیره منتشر می‌شود. هر کسی می‌تواند گره StarkNet خود را اجرا کند. این ویژگی‌ها استارک نت را مانند اتریوم ایمن و بدون مجوز می‌کند.
تیم استارک‌نت سه سال است که بر روی این پروژه کار کرده است و قبلاً به نقاط عطف قابل توجهی در تبدیل «Moon Math» به نرم‌افزاری با درجه تولید و کارآمد که روی اتریوم اجرا می‌شود، دست یافته است. روشی که StarkWare کارها را انجام می‌دهد این است که ابتدا با مشکلات سخت مقابله می‌کند، فناوری اصلی را ایجاد می‌کند و سپس آن را به صورت تکه تکه برای تولید عرضه می‌کند. همانطور که StarkNet را تکمیل می‌کنیم، به ساخت این روش ادامه خواهیم داد.
مرحله 0 – پایه‌ها
StarkWare پایه‌گذاری برخی از پایه‌های مهم برای StarkNet را تکمیل کرده است. زبان و چارچوب کامل تورینگ سطح بالای استارک‌نت برای تولید اثبات STARK برای محاسبات عمومی است. یک توسعه‌دهنده برنامه ممکن است به‌جای دست‌سازی «مدارها» یا AIRهای پیچیده، از Cairo برای تعریف منطق تجاری، اثبات آن خارج از زنجیره و تأیید روی زنجیره استفاده کند.
Cairo در Mainnet در حال تولید است و همچنین در دسترس توسعه‌دهندگان است. در عرض چند هفته، نسخه آلفای سرویس اثبات عمومی Cairo (GPS) را در یک شبکه آزمایشی عمومی اتریوم راه اندازی خواهیم کرد. این به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های کاربردی خود را با استفاده از Cairo بسازند و هر منطق تجاری را که می‌خواهند پیاده‌سازی کنند. آنها کد Cairo خود را به GPS می‌فرستند تا ثابت شود و سپس در زنجیره تأیید شود.
GPS یک اثبات واحد را قادر می‌سازد تا یکپارچگی اجرای برنامه‌های کاربردی کاملاً مجزا و مستقل را تأیید کند، در نتیجه به آن برنامه‌ها توانایی استهلاک هزینه گاز تأیید صحت اثبات را در میان آنها می‌دهد. Cairo و جی‌پی‌اس اساس StarkNet هستند – تصمیم ما برای خارجی‌سازی هر دو به توسعه‌دهندگان، آنها را با این فناوری آشنا می‌کند، نه تنها به این دلیل که بتوانند بر روی آن شروع به ساخت کنند، بلکه ممکن است بر تکامل StarkNet نیز تأثیر بگذارند.
ما به توسعه Cairo بر اساس نیازها و بازخوردهای جامعه توسعه‌دهندگان ادامه خواهیم داد. ما این زبان را با ویژگی‌ها و ساختارهای داخلی که قابلیت استفاده آن را بهبود می‌بخشد، تقویت خواهیم کرد و به توسعه و بهبود ابزار Cairo ادامه خواهیم داد.
استک نرم‌افزار استارک STARK
StarkWare قوی‌ترین سیستم اثبات را در اکوسیستم توسعه داده است و ماه‌هاست که در Mainnet به صورت زنده پخش می‌شود. StarkWare همچنین ethSTARK را توسعه داده است. هم امضاهای دانش صفر و هم امضاهای پس کوانتومی را ارائه می‌دهد. اندازه‌گیری‌های مقیاس‌بندی شامل پردازش 300 هزار تراکنش در یک اثبات واحد در Mainnet است که به رکورد جهانی در توان عملیاتی جمع‌آوری: 3K tps می‌رسد.
در این فرآیند، استارک‌نت رکورد جهانی راندمان گاز Rollup را به دست آورده است: 315 gas/tx، مرتبه‌ای ارزان‌تر از تراکنش‌های Ethereum L1. این فناوری سنگ بنای لایه اثبات غیرمتمرکز StarkNet خواهد بود و از این رو تیم استارک‌نت provers اضافی و پیشرفته را به عنوان بخشی از توسعه StarkNet منتشر خواهد کرد.
StarkEx
StarkEx موتور مقیاس پذیری L2 ما است. از ژوئن 2020 به مشتریان DeversiFi در Mainnet خدمات ارائه می‌دهد. از چند هفته دیگر، هم dYdX و هم ImmutableX را تامین می‌کند. StarkEx می‌تواند منطق معاملاتی پیچیده (معاملات نقطه‌ای، مشتقات، NFT) و همچنین پرداخت‌ها را مدیریت کند.
توسعه StarkEx راه ما برای آزمایش کردن زنجیره ابزار و آزمایش آن در برابر نیازهای دنیای واقعی بود. هیچ چیز مانند خواسته‌های برنامه‌های کاربردی واقعی و کاربران زنده برای کمک به رشد و تکامل ابزارها وجود ندارد. همچنین به ما کمک می‌کند بفهمیم کدام عناصر باید برای خدمت بهتر به اکوسیستم مورد توجه قرار گیرند – به عنوان مثال، ادغام با کیف پول‌ها و کاوشگرهای بلوک.
StarkEx یک مثال زنده از توانایی مقیاس‌سازی برنامه‌ها با استفاده از ZK-Rollup مبتنی بر STARK است و اولین برنامه در حال تولید در Mainnet است که در Cairo نوشته شده است. به این ترتیب، یکی از برنامه‌های کاربردی در StarkNet نیز خواهد بود.
مرحله اول – سیارات: مجموعه‌های تک برنامه‌ای
این مرحله توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر خود را در StarkNet بسازند و مستقر کنند. در این مرحله، هر نمونه StarkNet قادر به اجرای یک برنامه واحد خواهد بود. نمونه‌های مختلف ممکن است برنامه‌های متفاوتی را اجرا کنند.
چارچوب StarkNet شامل موارد زیر است:
- مکانیسم‌های مورد نیاز برای ایجاد شواهد STARK برای منطق دلخواه Cairo و سپس ارسال و تأیید آنها در اتریوم.
- تعامل با L1 اتریوم: واریز و برداشت توکن‌های L1، انتشار داده‌های زنجیره‌ای، مکانیسم‌های فرار از کاربران StarkNet در برابر اپراتورهای مخرب StarkNet و غیره.
- مدیریت موجودی کاربر L2 و ذخیره‌سازی و حافظه برنامه.
توسعه‌دهندگان می‌توانند صرفاً بر روی ایجاد منطق تجاری برنامه‌های کاربردی خود تمرکز کنند و سپس به سمت تولید حرکت کنند: آن را در استارک‌نت در مقیاس اجرا و اجرا کنند. آنچه ما را قادر می‌سازد یک ZK-Rollup مقیاس‌پذیر محاسباتی عمومی بسازیم، ترکیبی از موارد زیر است:
- Cairo که یک زبان برنامه نویسی همه منظوره کامل تورینگ است
- استک قوی STARK ما (اثبات کننده و تایید کننده)، که محاسبات عظیم را در یک اثبات واحد ترکیب می‌کند.
مرحله دوم – صورت فلکی: مجموعه چند برنامه
مرحله بعدی از چندین برنامه در حال اجرا در یک نمونه StarkNet و دسترسی به یک وضعیت L2 جهانی پشتیبانی می‌کند. این کار قابلیت همکاری بین برنامه‌های مختلف و همچنین کاهش هزینه گاز را به دلیل صرفه‌جویی در مقیاس بهبود می‌بخشد. Cairo، استک قدرتمند STARK و GPS مزیت رقابتی StarkNet را در پشتیبانی از جمع‌آوری چند برنامه تقویت می‌کنند. در این مرحله، StarkNet یک چارچوب کاملاً کاربردی برای اجرای چندین برنامه با هر منطق تجاری دلخواه در بالای اتریوم خواهد بود که هر نمونه توسط یک اپراتور واحد اجرا می‌شود. اکنون ممکن است یک اپراتور یک گره StarkNet را بچرخاند و توسعه‌دهندگان برنامه ممکن است قراردادهای خود را بر روی آن مستقر کنند. از دیدگاه کاربران، StarkNet اکنون شبیه اتریوم است، با مقیاس بالاتر.
مرحله سوم – جهان: جمع آوری غیرمتمرکز
آخرین مرحله در تکامل StarkNet تمرکززدایی از عملکرد آن است. پرسش‌های جالب تحقیق و توسعه که اکنون به آنها می‌پردازیم و بر این مرحله تأثیر می‌گذارند، عبارتند از (1) استفاده از ZK-Rollups برای بهبود مکانیسم‌های دستیابی به اجماع، و (ب) طراحی مکانیسم‌های رمزنگاری-اقتصادی برای ایجاد انگیزه برای مشارکت‌کنندگان و اپراتورهای غیرمتمرکز StarkNet (توالی‌سنجی‌های تراکنش، ارائه دهندگان، و غیره) کارآمد، منصفانه و ایمن عمل کند.
جمع‌بندی
StarkWare در حال ساخت StarkNet، یک L2 ZK-Rollup غیرمتمرکز بدون مجوز STARK است که از محاسبات عمومی بر اساس زبان Cairo پشتیبانی می‌کند. StarkNet برنامه‌ها را قادر می‌سازد بدون به خطر انداختن امنیت، مقیاس‌پذیری داشته باشند، کاربران هزینه‌های تراکنش معقولی را بپردازند و کل اکوسیستم رشد قابل‌توجهی داشته باشد و به وعده خود عمل کند.
عدم تمرکز شبکه دو جنبه دارد:
1. لایه بدون مجوز Sequencers و Provers تضمین می کند که شبکه در برابر سانسور مقاوم خواهد بود.
2. استفاده از STARK-proofs تضمین می‌کند که همه می‌توانند زنجیره کامل StarkNet را با نیازهای سخت‌افزاری کم، بدون توجه به توان عملیاتی شبکه، و بدون اعتماد به هیچ نهاد خارجی تأیید کنند.
می توانید از اکسپلورر بلوک StarkNet، Voyager استفاده کنید.
خیر، در حالی که Cairo زبان مادری برای قرارداد StarkNet است که پتانسیل مقیاس‌پذیری StarkNet را به طور کامل بهینه می‌کند، تیم‌ها در حال توسعه ترانسپایلرها به Cairo از Solidity و سایر زبان‌های برنامه‌نویسی هستند. این ترانسپایلرها امکان استقرار سریع در StarkNet را فراهم می‌کنند.
تیم Warp در Nethermind در حال توسعه یک Transpiler Solidity to Cairo: Warp است. StarkNet بطور بومی از EVM پشتیبانی نمی‌کند.
فن آوری ما تحت چند مجموعه شرایط مختلف در دسترس است، برخی از آنها منبع باز، و برخی از منابع در دسترس هستند. قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند StarkWare در اتریوم همگی منبع باز تحت آپاچی 2.0 هستند. این شامل StarkEx و Cairo Verifiers است.
StarkWare مقیاس‌پذیری و حریم خصوصی را در بلاک‌چین‌ها با استفاده از فناوری STARK، خانواده‌ای از شواهد رمزنگاری که دانش صفر، شفاف (بدون نیاز به راه‌اندازی قابل اعتماد) و ایمن پسا کوانتومی هستند، بهبود می‌بخشد.
StarkWare/StarkNet توکن ندارد. استارک‌نت هرگز کلید خصوصی شما را نیاز ندارد.
رویکرد StarkNet در استفاده از زنجیره دوم و پیاده‌سازی STARK این امکان را فراهم می‌سازد که کارایی و مقیاس‌پذیری به صورت منصفانه و ایمن تحقق یابد. همچنین، به عنوان یک شبکه بدون مجوز، به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون نگرانی از سانسور، به طور کامل بر روی اکوسیستم خود کنترل داشته باشند. این ویژگی‌ها از StarkNet یک گزینه امیدوارکننده برای آینده بلاکچین می‌سازد.
سلام! مطلب شما درباره StarkNet خیلی جذاب و آموزنده بود. واقعاً هیجان‌انگیز است که این شبکه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر و ایمن بسازند. ویژگی‌های ZK-Rollup و امنیت بالای آن، می‌تواند انقلابی در دنیای دیفای ایجاد کند. به نظر من، با پیشرفت روزافزون این تکنولوژی، شاهد کاربردهای بیشتری از آن خواهیم بود. امیدوارم به زودی شاهد موفقیت‌های بیشتری در این زمینه باشیم. ممنون از اطلاعات خوبی که به اشتراک گذاشتید!