آموزش برنامه نویسی برای بسیار همچون رویا می‌ماند. برخی تصور می‌کنند که نمی‌توانند این مهارت را بیاموزند چون به‌اندازه کافی باهوش نیستند و تعدادی نیز دانش ریاضیات پیشرفته را پیش‌نیاز آن می‌دانند. ولی احتمالاً تعجب می‌کنید اگر بدانی دکه آموزش برنامه نویسی تنها نیاز به یک کامپیوتر، یک خط اینترنت، کمی دانش زبان انگلیسی و مقدار زیادی صبر، حوصله و تمرین دارد. در ادامه این مطلب از مجله خوبو با ما همراه باشید تا روش و مراحل آموزش برنامه نویسی را به شما معرفی کنیم و نشان دهیم که از کجا باید برنامه نویسی را شروع کنید.
برنامه نویسی چیست؟
پیش از آن که آموزش برنامه نویسی را شروع کنید باید بدانید که برنامه نویسی اصلاً چیست؟ در ابتدا تنها راه ارتباط بین مهندسین و رایانه‌ها باینری بود، باینری زبانی است که بر اساس داده‌های صفر و یک می‌توان اطلاعات موردنیاز را به کامپیوتر وارد کرد و از آن خروجی مطلوب را گرفت. اما به‌مرور مهندسین متوجه شدند که زبان باینری بسیار خشک، سخت و زمان‌بر است، به همین دلیل جای برای سایر زبان‌های برنامه نویسی باز شد تا ارتباط بین انسان و ماشین را راحت‌تر کند. در طی سال‌ها زبان‌های برنامه نویسی زیادی آمده و رفته‌اند، برخی از آن‌ها ماندگار شده‌اند و برخی نیز منسوخ می‌شوند.
زبان‌های برنامه نویسی معمولاً به دودسته سطح بالا و سطح پایین تقسیم‌بندی می‌شوند، ولی این تقسیم‌بندی به این معنی نیست که زبان‌های سطح بالا از زبان‌های سطح پایین بهتر هستند. سطح‌بندی‌ها بر اساس نزدیکی یا دوری اصول و قوانین آن زبان به زبان ماشین یا همان باینری انجام می‌شود. به‌عنوان‌مثال زبان قدیمی اسمبلی یکی از نزدیک‌ترین زبان‌ها به زبان ماشین است که به آن سطح پایین می‌گویند، زبان‌هایی همچون پایتون که به زبان انسان نزدیک‌تر است به‌عنوان یک زبان سطح بالا دسته‌بندی می‌شود. ده‌ها و یا شاید صدها زبان در این دسته‌بندی وجود دارد که برتری آن‌ها بر اساس استفاده مشخص می‌شود.
اهمیت یادگیری برنامه نویسی
سه دلیل برای شما می‌آورم که چرا باید به هرچه سریع‌تری آموزش برنامه نویسی را شروع کنید. برنامه نویسی زبان آینده است، طی سال‌های آینده اگر کسی برنامه نویسی یا حداقل مبانی آن را بلد نباشد به یک فرد بی‌سواد تبدیل خواهد شد. دنیا نیز به‌سرعت در حال پیشرفت است، اگر بخواهید در آن بیشترین بازدهی را داشته باشید باید خود را با تکنولوژی روبه‌رشدی که دارد وقف دهید تا جایگاهی در دنیای جدید داشته باشید. اگر این دو علت برای شما کافی نیست، می‌توانید به درآمد آن فکر کنید، دنیای موقعیت شغلی برای برنامه‌نویس‌ها بسیار بزرگ است ولی نیروی کار متخصص در آن به‌سختی یافت می‌شود.
آیا برنامه نویسی نیاز به ریاضی دارد؟
بسیاری فکر می‌کنند که برای آموزش برنامه نویسی نیاز دارند که حتماً ریاضیات و توابع آن را به‌اندازه مرحوم مریم میرزاخانی فراگرفته باشند. درست است که ریاضیات بخشی از برنامه نویسی است، ولی این به معنی آن نیست که نمی‌توان برنامه نویسی را بدون ریاضیات شروع کرد. شما می‌توانید مراحل ابتدایی این فرایند را شروع کنید و جایی که به ریاضیات نیاز داشتید از کتابخانه‌های مربوط به هر زبان کمک بگیرید. بنابراین شما به ریاضی نیاز خواهید داشت، ولی به کمک ابزارهای جانبی می‌توانید به‌راحتی نیاز خود را برطرف کنید.
مراحل شروع آموزش برنامه نویسی
خب دیگر دارد زمان آن می‌رسد که آموزش برنامه نویسی را شروع کنید. چند مرحله ساده وجود دارد که اگر آن‌ها را به ترتیب و به‌درستی انجام دهید می‌توانید بهتر و سریع‌تر در این حوزه پیشرفت کنید. البته برخی از این مراحل را ممکن است همین‌الان نیز انجام داده باشید، برخی از این مراحل نیز نیاز به زمان و فراگیری دارند تا بتوانند به ثمر برسند. به‌طورکلی پیش از آن که شروع به یادگیری یک زبان بکنید باید 2 نکته را در نظر بگیرید که به شما کمک می‌کند بهترین و مناسب‌ترین مسیر را برای خود انتخاب کنید.
انتخاب پلتفرم
اولین گام برای شروع برنامه نویسی انتخاب است، انتخاب این که برای چه پلتفرمی می‌خواهید برنامه نویسی کنید؟ هرکدام از زبان‌های برنامه نویسی ویژگی‌های خاصی دارد که آن‌ها را برای برخی کارها مناسب‌تر می‌کند. توجه کنید که عبارت پلتفرم با سیستم‌عامل اشتباه نشود. به طور مثال برخی از این زیان‌ها برای نوشتن برنامه‌های موبایل استفاده می‌شود. برخی دیگر نیز برای وب مناسب خواهد بود، تعدادی نیز کاربری خاصی در دسکتاپ دارند. البته هستند برنامه‌هایی دو یا هر سه این پلتفرم‌ها را شامل می‌شوند. ولی باز هم بهتر است روی یک حوزه خاص تمرکز کنید تا نتیجه بهتری بگیرید.
برنامه نویسی موبایل
یکی از پلتفرم‌هایی که در جهان بسیار محبوبیت پیدا کرده است پلتفرم موبایل است، بسیاری به از این پلتفرم به روش‌های مختلف درآمدزایی داشته‌اند. از نوشتن اپلیکیشن‌های تجاری برای شرکت‌های کوچک و بزرگ گرفته تا ساخت بازی‌های موبایل که حتماً شما هم در تلفن همراه خود برخی از آن‌ها را نصب کرده‌اید. بسیاری اعتقاد دارند که این پلتفرم زبان‌های برنامه نویسی همچون جاوا که برای این کار استفاده می‌شود به‌شدت دشوار هستند. ولی بسیار دیگر بر این اعتقاد هستند که این سیستم نیز همچون سایر سیستم‌ها سخت نبوده و فقط نیاز به تمرین و تکرار دارد.
برنامه‌نویس وب
یکی از پرمخاطب‌ترین بسترهای برنامه نویسی پلتفرم‌های وب است. این پلتفرم‌ها از زمانی که اینترنت به روی کارآمد با HTML شروع شد و به زبان‌های برنامه نویسی پیچیده‌تر همچون PHP و پایتون ادامه داشت. امروزه بسیاری از افراد برای راه‌اندازی وب‌سایت‌ها از CMSهای آماده همچون وردپرس استفاده می‌کنند. ولی باز هم تعداد زیادی از کسب‌وکارها، سازمان‌ها و اشخاص پیدا می‌شوند که ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از قالب‌های آماده از یک قالی شخصی با توانایی بیشتر و کاربری بهتر استفاده کنند تا به اهداف خاص خود برسند.
برنامه نویسی دسکتاپ
یکی از قدیمی‌ترین پلتفرم‌های برنامه نویسی به دسکتاپ‌ها و کامپیوترهای شخصی باز می‌گردد. لینوکس و ویندوز برخی از سیستم‌عامل‌هایی است که می‌توانید برای آن‌ها نرم‌افزارهای متنوعی را ران کنید. این سیستم‌ها از سال‌ها قبل و بعد از روی کار آمدن کامپیوترهای شخصی و سیستم‌عامل‌های آن‌ها هر روز در حال گسترش است و زبان‌های زیادی را شامل می‌شود. بسیاری از شرکت‌های داخلی نیز به برنامه‌نویسان دسکتاپ برای تولید برنامه‌های نو و بومی‌سازی شده نیاز دارند که بازار کار این شاخه را به‌شدت جذاب می‌کند.
انتخاب زبان برنامه نویسی
خب حالا که پلتفرم خود را انتخاب کردید زمان آن رسیده است که زبان موردنظر خود را انتخاب کنید. در این مسیر ممکن است مجبور به یادگیری برخی زبان‌های دیگر به‌عنوان پیش‌نیاز یا زبان کمکی شوید. به‌عنوان‌مثال بیشتر افرادی که می‌خواهند شاخه پلتفرم‌های تحت وب را انتخاب کنند باید HTML و CSS را به‌عنوان پایه و اساس اصلی آموزش برنامه نویسی وب بیاموزند. البته که این به آن معنی نیست که یک زبان را نمی‌توان به‌تنهایی آموخت. بلکه گاهی استفاده از یک زبان دیگر به‌عنوان پیش‌نیاز یا تکمیل‌کننده می‌تواند مسیر یادگیری را هموارتر کند.
زبان‌های برنامه نویسی پرکاربرد
همان‌طور که گفتیم ده‌ها یا شاید هم صدها زبان برای برنامه نویسی وجود دارد. اما لازم نیست همه را بیاموزید، برخی از زبان‌ها برای کاربری‌های خاص، پلتفرم‌ها و سیستم‌عامل‌ها متنوع به کار می‌روند، برخی به‌صورت اختصاصی برای یک شرایط مفید هستند و برخی به‌صورت عمومی قابلیت استفاده در چند شاخه را دارند. پیش از آن که آموزش زبان برنامه نویسی را شروع کنید باید در مورد آن‌ها و پیش‌نیاز هرکدام تحقیق کنید، آن‌ها را بررسی کنید و گاهی بخشی از آن را بیاموزید تا بدانید برای شما گزینه مناسبی خواهد بود یا خیر. در ادامه برخی از این زبان‌ها را معرفی می‌کنیم:
- JAVA – جاوا؛
- C# – سی شارپ؛
- Kotlin – کاتلین؛
- C++ – سی پلاس پلاس؛
- Swift – سوئیفت؛
- Objective c – آبجکت سی؛
- html – اچ تی ام ال؛
- Css – سی اس اس؛
- PHP – پی اچ پی؛
- Javascript – جاوا اسکریپت؛
- Ruby – روبی؛
- Python – پایتون؛
- و …
دوره‌ها و سایت‌های آموزش
اگر علاقه‌مند به یادگیری زبان‌های و آموزش برنامه نویسی دارد 2 راه پیشرو خواهید داشت. روش اول استفاده از دوره‌های آموزشی بزرگ و کوچک است که به‌صورت آنلاین و آفلاین برگزار می‌شود. برخی از این دوره‌ها بسیار مفید و کاربردی هستند ولی برخی نه و امکان دارد پول خود را دور بریزی. ما به شما روش دوم را پیشنهاد می‌دهیم، بسیاری از سایت‌های داخلی و خارجی مبانی و مراحل مختلف یادگیری زبان‌های برنامه نویسی را با مثال و تمرین ارائه می‌دهند که برای یادگیری آن‌ها نیاز به پرداختی هیچ هزینه‌ای نخواهید داشت.
W3Schools
یکی از بهترین سایت‌ها برای آموزش برنامه نویسی سایت w3schools.com است که بسیار از زبان‌های برنامه نویسی همچون جاوا، پایتون، سی شارپ، پی اچ پی و … را شامل می‌شود. البته این وب‌سایت بیشتر تمرکز خود را روی پلتفرم وب گذاشته است. ولی می‌توان بسیاری دیگر از زبان‌های برنامه نویسی پرکاربرد را در آن پیدا کرد. برخی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این وب‌سایت شامل رایگان بودن، مثال‌های ساده و کاربردی، تمرین‌های بخش‌بندی شده و موارد بسیار دیگری است که آن را به یکی از محبوب‌ترین مدل‌های برای آموزش برنامه نویسی تبدیل کرده است.
لینکدین
لینکدین یکی از بهترین شبکه‌های اجتماعی در حوزه کار و تخصص است. در همین راستا نیز دوره‌های متنوعی وجود دارد که در وب‌سایت این شبکه اجتماعی به متخصصین ارائه می‌شود. برخی از دوره‌های محبوب این مجموعه نیز مربوط به آموزش برنامه نویسی در سطوح مختلف است که با یک جستجوی ساده می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید. البته بیشتر این دوره‌ها نیاز به پرداخت هزینه دارد. ولی می‌توانی برخی از آن‌ها را به‌صورت رایگان پیدا کنید و به کمک آن‌ها فرایند یادگیری برنامه نویسی را شروع کنید. البته این دوره‌ها نیز به زیان انگلیسی نیاز دارد.
Youtube
بسیاری یوتیوب را دانشگاهی در دل فضای وب می‌دانند. در یوتیوب ویدئوهای زیادی برای یادگیری زبان‌های مختلف برنامه نویسی و پلتفرم‌های مختلف پیدا می‌شود. بسیاری از این ویدئوها به زبان انگلیسی هستند. ولی در طی سال‌های اخیر تعداد ویدئوهای فارسی یوتیوب بیشتر و بیشتر شده است که احتمال یافتن یک دوره رایگان به زبان فارسی را بسیار راحت‌تر می‌کند. البته که اگر بخواهید به‌روزتر و باکیفیت بیشتری این مهارت را یاد بگیرید ما همچنان مشاهده دوره‌های انگلیسی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
جمع‌بندی
برنامه نویسی یک مهارت لازم برای آیندگان و البته پول‌ساز است. اما شروع آموزش برنامه نویسی بیشتر از آن که به ریاضیات یا مهارت‌های کامپیوتری بستگی داشته باشد، به شناخت و انتخاب درست مسیر وابسته است. پلتفرم‌هایی همچون تلفن همراه، وب و دسکتاپ که بیشترین کاربری را در برنامه نویسی دارند زیان‌های زیادی را شامل می‌شوند. به همین دلیل برای انتخاب زبان مناسب باید اول پلتفرم مناسب خود را انتخاب کنید. با این کار شرایط را برای انتخاب یک مسیر راحت‌تر و سریع‌تر به دنیای برنامه نویسی را پیدا خواهید کرد. همچنین امکان یادگیری برنامه نویسی رایگان به کمک برخی سایت‌ها نیز فراهم شده است.
نظرات کاربران