به گزارش سایت خوبو، پس از زلزله ویرانگری که ترکیه، سوریه و چندین کشور دیگر در خاورمیانه را لرزاند، تا لحظۀ نگارش این مطلب دست کم ۵۰,۹۷۰ نفر جان خود را از دست داد‌ه و بسیاری ناپدید شده‌اند. بیشترین آسیب‌ها در سوریه، مربوط به شهر حلب در شمال کشور است. زمین‌لرزه‌ای که روز دوشنبه ترکیه و سوریه را لرزاند، به بزرگی ۷.۸ ریشتر و مرکز آن در ناحیه «پازارجیک» در استان «قَهرمان‌مَرعَش» ترکیه بوده است. کمتر از ۱۲ ساعت بعد، زلزله دوم به بزرگی ۷.۶ در همان منطقه رخ داد و میلیون ها نفر را در شعاع ۱۰۰۰ کیلومتری تحت تاثیر قرار داد.
ده‌ها هزار نفر زخمی شده‌اند و ساختمان‌های بی‌شماری، هم در ترکیه و هم در سوریه فرو ریخته‌اند. عملیات نجات با کمک جامعه جهانی همراه با تلاش‌های وسیع برای جستجو و کمک در حال انجام است. تلفات ناشی از این فاجعه در حال افزایش است و پس‌لرزه‌ها همچنان یک تهدید هستند.
این زلزله سوالات متعددی از جمله علت زمین‌لرزه‌ها، وقوع پس‌لرزه‌ها و شدت فاجعه را ایجاد کرده است. از طرفی، انواع شایعات و اطلاعات نادرست در فضای مجازی در حال گسترش است که ما در این مطلب در سایت خوبو تلاش می‌کنیم نگاهی به تمام ابعاد این اتفاق داشته باشیم.
زمین لرزه ۷.۸ ریشتری ترکیه ـ سوریه چقدر طول کشید؟
امواج سطحی زمین‌لرزه مانند امواج اقیانوس هستند ـ حتی مدت‌ها پس از اینکه سنگی را درون آب می‌اندازید، امواج به بیرون منتشر می‌شوند. در مورد زلزله نیز همینطور است. طبق اعلام سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، لغزش واقعی که باعث زمین لرزه ۷.۸ ریشتری شد، در مدت زمان حدود ۷۵ ثانیه رخ داد. برای اکثر مردم ترکیه، احساس لرزیدن، یک تا دو دقیقه به طول انجامید.
امواج لرزش در تمام جهان پخش شد
زمین‌لرزه‌های ترکیه و سوریه تاثیرات گسترده‌ای داشت و لرزش آن توسط لرزه‌نگارها در سراسر جهان احساس شد. این در واقع بسیار رایج است، زیرا لرزه‌سنج‌ها در شبکه جهانی لرزه‌نگاری بسیار حساس هستند و می‌توانند حتی حرکتی معادل جابجایی یک سکه در زیر زمین در گوشه‌ای از آمریکای شمالی را تشخیص دهند.
دانشمندان می‌توانند پیشرفت امواج زلزله را از طریق فرآیندی به نام «بخش ثبت» پیگیری کنند. آنها داده‌ها را در نموداری که محور عمودی آن مربوط به «فاصله» و محور چپ به راست آن مربوط به «زمان» است، کنار هم قرار می‌دهند. این به آنها اجازه می‌دهد تا ببینند امواج زلزله چگونه حرکت می‌کنند.
در نتیجه، این تنها ترکیه و سوریه نیستند که امواج این زمین‌لرزه‌ها را احساس کرده‌اند. این امواج همچنین توسط لرزه‌نگارهای فوق حساس در کانادا، آلاسکا، مکزیک و استرالیا ثبت شد.
آیا زلزله دوم، پس‌لرزه بود؟ علت بزرگی آن چه بود؟
به طور معمول، پس‌لرزه‌ها برای هفته‌ها یا ماه‌ها پس از زلزله اصلی به صورت متوالی رخ می‌دهند. اما به مرور قدرت و فرکانس آنها کم می‌شود. بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا، احتمال اینکه یک پیش‌لرزه خبر از وقوع یک زلزلۀ بزرگتر را بدهد ۱ به ۱۵ است اما گاهی اوقات واقعا اتفاق می‌افتد. (توالی زلزله ۴ تا ۶ جولای ۲۰۱۹ در کالیفرنیا را در نظر بگیرید، زمانی که یک شوک اصلی ۶.۴ ریشتری دو روز بعد با زلزلۀ ۷.۱ ریشتر همراه شد.)
حدود ۹ ساعت پس از زمین‌لرزه اولیه ۷.۸ ریشتری ترکیه که در نزدیکی نورداگی در ساعت ۴:۱۵ صبح دوشنبه به وقت محلی رخ داد، دومین زمین لرزه قوی ـ یک لرزه کم‌عمق ۷.۵ ریشتری ـ در ۶۰ مایلی شمال رخ داد. معمولاً این یک پس‌لرزه است (اگرچه با شدت غیرعادی)، اما در این مورد اوضاع پیچیده‌تر است. چرا؟
اگر به نقشه لرزه‌خیزی در منطقه نگاه و هر دو زمین لرزه ۷.۸ ریشتری و ۷.۵ ریشتری را تفسیر کنیم، متوجه دو خوشۀ متمایز از فعالیت‌ها خواهیم شد:
این بدان معناست که زمین لرزه ۷.۵ ریشتری یک پس‌لرزه بر روی همان گسل نبود، بلکه یک شوک اصلی ثانویه بر روی گسلی متفاوت بود که توسط زلزله اولیه ۷.۸ ریشتری در جنوب ایجاد شد.
جودیت هوبارد، زلزله‌شناس، معتقد است که زلزله دوم را می‌توان با توجه به بزرگی آن که به اندازه زلزله اول نزدیک بود، دومین تکان اصلی دانست. ترکیه در محل اتصال سه صفحه تکتونیکی قرار دارد که آن را به منطقه‌ای با فعالیت لرزه‌خیزی بالا تبدیل کرده است. با این حال، این دو زمین‌لرزه در ترکیه از نظر شدت غیرعادی هستند. از سال ۱۹۷۰ تنها سه زمین‌لرزه در مقیاس ۶ ریشتر یا بیشتر در این منطقه ثبت گردیده که بزرگترین آنها ۶.۷ ریشتر در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ است.
چه چیزی باعث زلزله اول شد؟
پس از هر زلزله، متخصصان اطلاعاتی را در مورد مکانیسم زلزلۀ جدید منتشر می‌کنند. در مورد این زلزله، یک لغزش از نوع «پهلو به پهلو به سمت چپ» علت اتفاق بود، زیرا هر دو تودۀ پوسته زمین نسبت به دیگری به سمت چپ حرکت کردند. نمودار «مکانیزم توپی» زلزله، نمایانگر نمایی از حرکات زمین و نیروهایی است که اگر از بالا به آنها نگاه کنیم می‌بینیم.
گسل آناتولی شرقی
سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا در یک مقاله خبری اشاره کرد که این زمین‌لرزه‌ها در سیستم گسلی آناتولی شرقی است و آن را روی نقشه نشان دادند:
مقاله توضیح می‌دهد که گسل «آناتولی شرقی» دارای صفحه‌های «آناتولی» و «عربی» است. ساییده‌شدن این دو به یکدیگر، باعث ایجاد تنش و در نهایت منجر به زلزله گردیده است.
«صفحه عربستان» با سرعتی حدود ۱.۵ سانتی‌متر در سال در جهت شمال به شمال‌غربی حرکت می‌کند، در حالی که «صفحه آناتولی» با سرعت ۲.۲ سانتی‌متر در سال از غرب به جنوب‌غربی در حرکت است. این جابجایی، منجر به حرکت نسبی دو صفحه در حدود ۱۵ میلی‌متر در سال می‌گردد.
جابجایی ۳ متری صفحات زمین
پژوهشگران می‌گویند که در طول زلزله بزرگ با قدرت ۷.۸، دو قطعه زمین حدود ۳ تا ۳.۵ متر از یکدیگر دور شدند. در این زلزله، بیشترین جابجایی در حدود ۴۸ کیلومتری مرکز زمین‌لرزه رخ می‌دهد. طبق گزارش‌ها، تکه زمینی به طول حدود ۲۴۱ کیلومتر در عمق زمین نیز جابجا می‌شود. حرکت زمین نیز سرعت بالایی داشت به طوری که سرعتش حدود ۴۰ سانتی‌متر بر ثانیه بود. این اعداد شاید خیلی بزرگ به نظر نرسند، اما برای تکان‌دادن ساختمان‌ها کافی بود. در شدیدترین نقطه، زمین با ۴۰ درصد نیروی گرانش حرکت می‌کرد و این نشان می‌دهد که این زلزله چقدر قوی بوده است.
زمین لرزۀ ترکیه حاصل صدها سال تنش بوده است
دانشمندان می‌توانند با مدل‌سازی ریاضی، سرآغاز تحولات این زلزله را حدس بزنند. اگر زمین‌لرزه روی گسل آناتولی شرقی اتفاق افتاده باشد (که البته هنوز بطور ۱۰۰% تایید نشده)، آنها می‌توانند با تقسیم مقدار کل حرکت (۳ متر) بر میزان حرکت صفحات در سال (۱.۵ سانتی‌متر) به نتیجۀ جالبی برسند. در نتیجه بر اساس محاسبات ریاضی، زمان آغاز تنش بین صفحه‌ها به طور حدودی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال پیش است.
چرا زلزله ترکیه اینقدر کشنده بود و تلفات دارد؟
این زلزله به دلایل مختلف در ردۀ بسیار مرگبار طبقه‌بندی می‌شود. یکی از دلایل آن این است که زمین لرزه صبح زود اتفاق افتاد، زمانی که بسیاری از مردم در خانه‌های خود خواب بودند. این بدان معنی است که آنها هنگام سقوط و ریزش ساختمان‌ها به دام افتادند.
آب و هوای این منطقه نیز کمک به افراد آسیب‌دیده را سخت کرده است. دمای هوا در برخی نقاط زیر صفر درجه است. این موضوع باعث می‌شود افرادی که زیر آوار گیر افتاده‌اند در خطر هیپوترمی یا سرمازدگی قرار بگیرند، زیرا روزهایی را بدون آب و غذا سپری می‌کنند.
سرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن فرد سریع‌تر از آنچه که می‌تواند گرما تولید کند، گرما را از دست می‌دهد و این منجر به کاهش خطرناک دمای بدن می‌شود. علائم سرمازدگی شامل لرزش، گیجی، سستی و کلافگی است. مقامات محلی از مردم خواسته‌اند که خانه‌های خود را برای مدتی ترک کنند زیرا ممکن است در آینده زلزله‌های بیشتری رخ دهد.
تا چه زمانی امید به زنده یافتن مردم در زیر آوار وجود دارد؟
کیت میاموتو ، مهندس سازه و مسئول کمک‌های بشردوستانه اهل ژاپن از امدادگران خواسته است که امید خود را از دست ندهند، زیرا ممکن است تا چند هفته پس از وقوع زمین‌لرزه در منطقه، بازمانده‌ها پیدا شوند.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که زمان امداد‌رسانی پس از زلزله به سرعت رو به اتمام است. ایلان کلمن، استاد دانشگاه کالج لندن می‌گوید که معمولاً تعداد کمی از بازماندگان پس از ۷۲ ساعت نجات می‌یابند اما برخی از افراد پس از چند روز نیز نجات یافته‌اند.
وی توضیح می‌دهد که «زمان»، بزرگترین چالش پیش‌رو در ترکیه و سوریه است، زیرا افراد ممکن است در اثر نیازهای فوری پزشکی، مانند خونریزی یا جراحات و پس‌لرزه‌هایی که می‌توانند باعث فروریختن سازه‌ها شوند و همچنین سرمازدگی، جان خود را از دست بدهند. بسیاری از مردم نیز به دلیل کمبود آب و غذا در حالی که منتظر نجات هستند، متاسفانه فوت می‌کنند.
چرا زلزله یا زمین لرزه رخ می‌دهد؟
زمین‌لرزه به دلیل حرکت پوستۀ زمین اتفاق می‌افتد. پوستۀ زمین از صفحات مختلفی تشکیل می‌شود که همیشه در حال حرکت می‌باشند، اما گاهی اوقات این صفحات به هم گیر می‌کنند. وقتی صفحات گیر می‌کنند، فشار یا تنش زیاد می‌شود. وقتی فشار بیش از حد گردد، صفحات به طور ناگهانی حرکت می‌کنند که باعث ایجاد زلزله می‌شود.
سازمان زمین شناسی ایالات متحده، زلزله را به عنوان لرزش زمین که در اثر لغزش ناگهانی روی یک گسل ایجاد می‌شود، توصیف می‌کند. هنگامی که سنگ‌های کناره‌های گسل می‌لغزند، انرژی را به شکل امواجی آزاد می‌کنند که در پوسته زمین حرکت کرده و باعث لرزش می‌شوند.
برای اندازه‌گیری زلزله، دانشمندان از ابزارهایی به نام «لرزه‌نگار» استفاده می‌کنند. این ابزارها، امواج لرزه‌ای را که پس از زلزله از زمین عبور می‌کنند تحت نظر دارند. در گذشته، دانشمندان زمین‌لرزه‌ها را با استفاده از مقیاس «ریشتر» اندازه‌گیری می‌نمودند. اکنون بیشتر از مقیاس «شدت مرکالی اصلاح‌شده» (MMI) استفاده می‌شود که اندازه‌گیری دقیق‌تری در مورد ابعاد مخرب زلزله می‌باشد.
روشهای اندازه‌گیری زمین لرزه کدامند؟
چندین روش برای اندازه‌گیری بزرگی یا قدرت زلزله وجود دارد:
- مقیاس ریشتر (Richter): ریشتر، مقیاس لگاریتمی است که برای اندازه‌گیری بزرگی زمین‌لرزه‌ها استفاده می‌شود. اعداد آن از ۱ تا ۱۰ متغیر است که قدر ۱۰ قوی‌ترین است. برای مثال یک زلزله ۷ ریشتری ۱۰ برابر قویتر از زلزله ۶ ریشتری است.
- مقیاس قدر لحظه‌ای (Moment Magnitude): مقیاس قدر لحظه‌ای که به «مقیاس وات» نیز معروف است، در مقایسه با مقیاس ریشتر، روش مدرن و دقیق‌تری برای اندازه‌گیری است. این مقیاس بر اساس «کل انرژی آزاد‌شده» توسط یک زلزله است و برای اندازه‌گیری زلزله‌های بزرگتر، دقیق‌تر می‌باشد.
- مقیاس شدت مرکالی اصلاح‌شده (MMI): مرکالی برای اندازه‌گیری قدرت زلزله نیست. بلکه اثرات آن بر محیط‌زیست و سازه‌های انسانی را در نظر می‌گیرد. محدوده MMI از I تا XII است که I ضعیف‌ترین و XII شدیدترین است.
اعداد مقیاس ریشتر هر کدام نشانگر چیست؟
- ۱.۰ – ۳.۰: این پایین‌ترین محدوده در مقیاس ریشتر است و زلزله‌های این محدوده، جزئی می‌باشند. آنها معمولا احساس نمی‌شوند، اما توسط ابزار زلزله‌نگاری ضبط می‌شوند.
- ۳.۰ – ۴.۹: زمین‌لرزه‌های این محدوده، خفیف تلقی می‌شوند و ممکن است توسط برخی از افراد احساس شوند، اما معمولاً خسارت قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند.
- ۵.۰ – ۵.۹: زمین‌لرزه‌های این محدوده، «متوسط» بوده و می‌توانند به ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها آسیب وارد کنند، به ویژه اگر نزدیک به مرکز زلزله باشند.
- ۶.۰ – ۶.۹: زمین‌لرزه‌های این محدوده، «قوی» می‌باشند و می‌توانند باعث آسیب‌های قابل توجه و حتی فروریختن ساختمان‌ها شوند.
- ۷.۰ – ۷.۹: زلزله‌های این محدوده، «عظیم» تلقی می‌شوند و باعث خسارات گسترده و تلفات جانی می‌گردند.
- ۸.۰ و بالاتر: زمین‌لرزه‌های این محدوده، «بسیار بسیار قوی» بوده و باعث تخریب گسترده و تلفات جانی می‌شوند. قوی‌ترین زمین‌لرزه‌ای که تاکنون در مقیاس ریشتر ثبت گردیده، به اندازۀ ۹.۵ ریشتر در شیلی در سال ۱۹۶۰ بوده است.
توجه به این نکته ضروری است که مقیاس ریشتر دیگر به عنوان روش اولیه برای اندازه‌گیری زلزله استفاده نمی‌شود. اکنون دانشمندان از مقیاس «قدر لحظه‌ای» استفاده می‌کنند که اندازه‌گیری دقیق و جامع‌تری است.
بزرگترین و مرگبارترین زمین‌لرزه‌های ثبت‌شدۀ جهان تاکنون کدامند؟
- ۹.۵ ریشتر: سال ۱۹۶۰، والدیویا در شیلی ـ ۵.۷۰۰ کشته (شدیدترین زمین‌لرزۀ ثبت‌شده تاکنون)
- ۹.۲ ریشتر: سال ۱۹۶۴، آلاسکا ـ ۱۳۱ کشته
- ۹.۱ ریشتر: سال ۲۰۰۴، اقیانوس هند، جزایر آندامان ـ ۲۸۳.۰۰۰ کشته
- ۹.۱ ریشتر: سال ۲۰۱۱، زلزله همراه با سونامی توهوکو در ژاپن ـ ۱۵.۸۹۴ کشته
- ۹.۰ ریشتر: سال ۱۹۵۲، کامچاتکا در روسیه ـ ۲.۰۰۰ کشته
- ۸.۸ ریشتر: سال ۲۰۱۰، ماول در شیلی ـ ۵۲۳ کشته
- ۸.۷ ریشتر: سال ۱۹۸۵، جزایر موش در آلاسکا ـ بدون کشته اما باعث سونامی شد.
- ۸.۶ ریشتر: سال ۱۹۵۰، تبت ـ ۷۸۰ کشته
- ۸.۶ ریشتر: سال ۲۰۱۲، زمین‌لرزه‌های اقیانوس هند ـ ۲ کشته
- ۸.۶ ریشتر: سال ۲۰۰۵، جزیره نیاس، اندونزی ـ ۱.۳۰۰ کشته
- ۷.۹ ریشتر: سال ۲۰۰۸، استان سیچوان در چین ـ ۸۷.۶۰۰ کشته
- ۷.۹ ریشتر: سال ۱۹۷۰، منطقه اَنکاش در پرو ـ ۷۰.۰۰۰ کشته
- ۷.۸ ریشتر: سال ۲۰۲۳، ترکیه و سوریه ـ ۵۰,۹۷۰ کشته (در حال به‌روز‌رسانی)
- ۷.۸ ریشتر: سال ۱۹۷۶، استان تانگشان در چین ـ ۶۵۵.۰۰۰ کشته
- ۷.۶ ریشتر: سال ۲۰۰۵، کشمیر در پاکستان ـ ۸۶.۰۰۰ کشته
- ۷.۶ ریشتر: سال ۱۹۷۶، لس آماتِس در گوآتمالا ـ ۲۳.۰۰۰ کشته
- ۷.۴ ریشتر: سال ۱۹۹۰، منجیل و رودبار در ایران ـ ۵۰.۰۰۰ کشته
- ۷.۰ ریشتر: سال ۲۰۱۰، پورتو پرنس، پایتخت هائیتی ـ ۳۱۶.۰۰۰ کشته
- ۶.۸ ریشتر: سال ۱۹۸۸، شهر اسپیتاک در ارمنستان ـ ۲۵.۰۰۰ کشته
- ۶.۶ ریشتر: سال ۲۰۰۳، بم در ایران ـ ۳۴.۰۰۰ کشته
- ۷.۴ ریشتر: سال ۱۹۹۹، ازمیت در ترکیه ـ ۱۷.۱۲۷ کشته
- ۷.۰ ریشتر: سال ۲۰۱۰ هائیتی ـ ۳۱۶.۰۰۰ کشته
این بزرگترین زلزله‌ای است که تا به حال بر روی سیارۀ زمین ثبت گردیده است.
آیا در دیگر سیارات نیز زلزله رخ می‌دهد؟
بله، زلزله در سیارات دیگر نیز رخ می‌دهد. دانشمندان بر این باورند که زلزله می‌تواند در هر جایی که سطح جامد و فعالیت‌های زمین‌ساختی وجود دارد رخ دهد. فعالیت زمین‌ساختی به حرکت پوسته سیاره و برهم‌کنش صفحات سیاره اشاره دارد که می‌تواند باعث زلزله گردد.
یکی از نمونه‌های زلزله در سیارات دیگر، مریخ است. دانشمندان شواهدی از فعالیت‌های زمین‌ساختی در مریخ پیدا کرده‌اند که گواهی بر وقوع زلزله در گذشتۀ مریخ است. این شواهد از مشاهدۀ شکاف‌ها یا گسل‌های بزرگ در سطح مریخ به دست می‌آید که گمان می‌رود در اثر حرکت تکتونیکی ایجاد شده‌اند.
علاوه بر این، داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط مدارگرد شناسایی مریخ ناسا (MRO) نشان می‌دهد که مریخ در مقایسه با سایر سیارات، سطح نسبتاً بالایی از فعالیت‌های لرزه‌ای دارد. این داده‌ها نشان می‌دهند که زلزله، یک اتفاق رایج در سیاره سرخ است.
مطالعه زلزله در سیارات دیگر مانند مریخ به چند دلیل مهم است. به عنوان مثال، به ما کمک می‌کند تا فرآیندهای زمین‌شناسی را که در سیارات دیگر رخ می‌دهد، بهتر درک کنیم. علاوه بر این، مطالعه زلزله در سیارات دیگر می‌تواند به ما در درک چگونگی وقوع زلزله در سیارۀ زمین و چگونگی پیش‌بینی بهتر و آمادگی بیشتر کمک کند.
نتایج جدید نشان می‌دهد که این مریخ‌لرزه‌ها احتمالاً بصورت فصلی می‌آیند و می‌روند.
آیا زمین‌لرزه بر هواپیمایی که در آسمان پرواز می‌کند تأثیر می‌گذارد؟
زلزله‌ها مستقیماً بر هواپیمایی که در آسمان است تأثیری نمی‌گذارند، زیرا هواپیما در ارتفاع بسیار بالا پرواز می‌کند و در تماس مستقیم با زمین نیست. با این حال، زمین‌لرزه‌ها می‌توانند به زیرساختهای زمینی مانند فرودگاه‌ها و باند فرودگاه آسیب وارد کنند، که این می‌تواند بر عملیات پرواز تأثیر بگذارد و به طور بالقوه هواپیما را زمین‌گیر کند.
علاوه‌بر‌این، زمین‌لرزه‌های قوی می‌توانند باعث تلاطم جوی شوند که باعث می‌شود پرواز را ناخوشایند و به طور بالقوه برای مسافران ناراحت‌کننده باشد. اما این اثرات معمولاً کوتاه‌مدت بوده و هواپیماها می‌توانند به محض اینکه شرایط ایمن باشد، بر فراز مناطق آسیب‌دیده پرواز کنند.
آیا حیوانات می‌توانند وقوع زلزله را پیش‌بینی کنند؟
شواهدی وجود دارد که حیوانات ممکن است توانایی پیش‌بینی زمین‌لرزه‌ها را داشته باشند، زیرا اعتقاد بر این است که آنها به تغییرات جزئی در محیط اطرافشان، مانند تغییرات فشار هوا، حرکات زمین و بارهای الکتریکی، به سرعت واکنش نشان می‌دهند. به عنوان مثال، سگ‌ها، گربه‌ها و پرندگان قبل از زلزله رفتارهای غیرعادی از خود بروز می‌دهند. علاوه بر این، گونه‌های خاصی از ماهی‌ها و دیگر موجودات آبی مشاهده شده‌اند که رفتار خود را در روزهای منتهی به زلزله تغییر می‌دهند و این احتمال وجود دارد که آنها تغییراتی را در آب احساس می‌کنند.
اما ذکر این نکته ضروری است که این شواهد هنوز در مراحل اولیه است و تحقیقات بیشتری برای تأیید صحت این مشاهدات و تعیین اینکه حیوانات چگونه می‌توانند زلزله را تشخیص‌دهند، لازم است. علاوه بر این، این امکان وجود دارد که تغییرات در رفتار حیوانات ممکن است توسط عناصر دیگری مانند تغییرات جوّی یا افزایش سطح استرس در محیط اطراف آنها ایجاد شود.
چرا پیش بینی زلزله تقریبا غیرممکن است؟
علیرغم پیشرفت‌های فناوری و آرشیو عظیم داده‌های مربوط به زلزله، پیش‌بینی زمان و مکان وقوع زلزله تقریباً غیرممکن است.
یکی از دلایل اصلی این امر، عدم شناخت دقیق علل زلزله است. زمین‌لرزه‌ها در اثر حرکت صفحات تکتونیکی در زیر سطح زمین ایجاد می‌شوند، اما عوامل محرک این حرکت و مکان دقیق زلزله بعدی هنوز ناشناخته است. این بدان معناست که پیش‌بینی دقیق زمان و مکان زلزله بسیار سخت و نزدیک به غیرممکن است.
همچنین ساختار زیرزمینی سیاره دائماً در حال تغییر است که موجب می‌شود پیش‌بینی زلزله دشوارتر نیز گردد. پوستۀ زمین را لایه‌های سنگی تشکیل می‌دهند. این لایه‌ها با جابجایی و حرکت می‌توانند منجر به زلزله شوند. این موضوع، پیش‌بینی دقیق زلزله را دشوار می‌کند، زیرا شرایطی که منجر به زلزله می‌شود می‌تواند به طور ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی تغییر کند.
علاوه بر این، فناوری فعلی محدودیت‌هایی در تشخیص زلزله نیز دارد و در بسیاری از موارد، دستگاه‌های تشخیص تنها می‌توانند زلزله را پس از شروع آن تشخیص دهند.
نکات ایمنی دربارۀ زلزله
ما در اینجا نکاتی را در مورد کارهایی که باید قبل، حین و بعد از زلزله انجام دهید ارائه می‌کنیم تا ایمنی خود و عزیزانتان را تامین نمایید.
آمادگی قبل زلزله
- خطرات را بشناسید: درک خطرات احتمالی مرتبط با زلزله در منطقه شما و احتمال وقوع آن بسیار مهم است. این اطلاعات را می‌توان از مراکز پیشگیری محلی یا منابع آنلاین به دست آورد.
- برای واکنش اضطراری برنامه‌ریزی کنید: با خانواده یا همکاران خود برنامه‌ای داشته باشید که در صورت وقوع زلزله چه کاری انجام دهید. مطمئن شوید که همه می‌دانند کجا باید بروند و چه کاری انجام دهند.
- خانه خود را ایمن کنید: اجسام بزرگ یا سنگین در خانه که ممکن است در هنگام زلزله سقوط کنند و باعث آسیب شوند را ایمن‌سازی کنید. این شامل قفسه‌های کتاب، تلویزیون و مبلمان سنگین می‌شود.
- کیت اضطراری داشته باشید: در صورت نیاز به تخلیه خانه یا محل کار خود، مواد غذایی فاسد‌نشدنی، آب، لوازم کمک‌های اولیه و سایر موارد ضروری را در جایی نگهداری کنید.
هنگام وقوع زلزله
- آرام بمانید: خونسردی خود را حفظ کرده و در هنگام وقوع زلزله وحشت نکنید. بر محافظت از خود و دیگران تمرکز کنید.
- از خود محافظت کنید: اگر در داخل خانه هستید، روی زمین دراز بکشید. حتی می‌توانید زیر میز بروید و تا زمانی که لرزش متوقف نشده همانجا بمانید. اگر در بیرون از خانه هستید، به یک منطقه باز و دور از ساختمان‌ها و خطوط برق بروید.
- دوری از پنجرهها: شیشه پنجرهها در هنگام وقوع زلزله‌های شدید می‌شکند. بنابراین دوری از پنجرهها، نورگیرها و آینه‌ها ضروری است.
- در صورت امکان، محل را ترک کنید: اگر در ساختمانی هستید که در حال ریزش است یا در خطر هستید، فوراً ساختمان را تخلیه کنید.
بعد از زلزله
- بررسی صدمات: خود و دیگران را از نظر هرگونه آسیب بررسی کرده و در صورت نیاز، کمک‌های اولیه را انجام دهید.
- آسیب‌دیدگی را بررسی کنید: خانه یا محل کار خود را برای هر گونه آسیب بررسی کرده و مطمئن شوید که حضور در داخل آن ایمن است.
- از خطوط برق قطع‌شده دوری کنید: در صورت مشاهده هرگونه سیم برق قطع‌شده، از آن دوری کرده و بلافاصله موضوع را به اداره برق محل سکونت گزارش دهید.
- جریان گاز و برق را قطع کنید: اگر مشکوک به نشت گاز یا آسیب به سیستم الکتریکی منزل خود هستید، گاز و برق را در کلیدهای اصلی قطع کنید.
- گزارش‌های خبری مرتبط را دنبال کنید: با دنبال کردن گزارش‌های خبری محلی، برای به‌روز‌رسانی‌ها و دستورالعمل‌های اداره پیشگیری از حوادث گوش به زنگ باشید.
جمع‌بندی
زلزله پدیده‌ای طبیعی است و میلیون‌ها سال است که در جریان است. در حالی که زمین‌لرزه می‌تواند ترسناک باشد، مهم است که به یاد داشته باشید که آنها بخشی عادی از فرآیند زمین‌شناسی سیارۀ ما هستند. پوسته زمین دائما در حال حرکت است و گاهی این حرکات می‌تواند باعث زلزله شود.
در حالی که زلزله می‌تواند باعث آسیب و صدمات جبران‌ناپذیری شود، اما مهم است که بیش از حد از آن نترسید. با آمادگی و انجام اقدامات ایمنی مناسب می‌توانیم از خود و اطرافیانمان در هنگام وقوع زلزله محافظت کنیم. این مهم است که به یاد داشته باشید که اکثریت قریب به اتفاق زمین لرزه‌ها کوچک هستند و خسارات کمی ایجاد کرده یا هیچ خسارتی ندارند.
اگر در منطقه‌ای زندگی می کنید که زلزله‌خیز است، از قبل اقدامات لازم را برای آماده‌سازی انجام دهید. مطمئن شوید که وسایل اضطراری مانند غذا، آب و وسایل کمک‌های اولیه در دسترس دارید. با خانواده یا هم‌اتاقی‌های خود برنامه‌ریزی کنید تا همه بدانند در هنگام زلزله چه کاری انجام دهند.
منابع
برای ترجمه و تهیه این مطلب در سایت خوبو، از منابع زیر استفاده کرده‌ایم:
- What triggered the Turkey quakes? Why was the second so big? Key questions
- CNN.com – The earthquake in Turkey is one of the deadliest this century
- Aljazeera.com – Infographic: How big were the earthquakes in Turkey, Syria
- Forbes.com – Worst Earthquakes—And Where Turkey’s Fits In
- Why Do Earthquakes Happen? | UPSeis | Michigan Tech
- Moment magnitude, Richter scale | U.S. Geological Survey
- What should I do DURING an earthquake? – USGS.gov
- What Should I Do Before, During, and After an Earthquake
- ScientificAmerican.com – Do Animals Really Anticipate Earthquakes? Sensors Hint They Do
- Why earthquakes are hard to predict | New Scientist
نظرات کاربران