معرفی فیلم کوتاه هارپیا

به گزارش سایت خوبو، بسیاری از آثار هنری سینما به دلایل مختلفی برای مخاطب ایرانی کمتر شناخته شده‌اند و در این مقاله به بررسی و معرفی فیلم کوتاه «هارپیا» ساختۀ رائول سروه، فیلمساز و نقاش بلژیکی می‌پردازیم.
هارپیا محصول ۱۹۷۹ به نویسندگی و کارگردانی رائول سروه داستان مردی است که سعی دارد با یک «هارپی» زندگی کند. در اساطیر یونانی، هارپی موجودی است که نیمی زن و نیمی عقاب است که به جای دست، بال دارد. این فیلم ۹ دقیقه‌ای که فاقد دیالوگ است، به بررسی موضوعاتی همچون سلطه و اقتدار در روابط شخصی انسانها می‌پردازد.

رائول سروه که انیمیشن‌سازی را از دهۀ ۱۹۵۰ آغاز کرده بود، در نظر داشت تا از قالب کارتونی فاصله بگیرد و در نتیجه تکنیک جدیدی را برای ادغام انیمیشن و لایو ـ اکشن برای فیلم هارپیا ابداع کرد. این فیلم با استقبال مثبت منتقدان مواجه شد و جایزۀ نخل طلای بهترین فیلم کوتاه را در جشنوارۀ کن ۱۹۷۹ بدست آورد.

داستان فیلم

در یکی از شبهای «دوران طلایی»، مردی در خیابان فریادهای زنی را می‌شوند. او با عجله به سمت صدا رفته و مردی را می‌بیند که در حال خفه کردن زنی است. او زن را از چنگال مهاجم نجات می‌دهد و متوجه می‌شود که زن در واقع یک هارپی، پرندۀ شکاری بزرگ و سفید با سر طاس و اندام زنانه است. مرد او را به خانه‌اش می‌برد، جایی که با طوطی خود زندگی می‌کند تا به او سرپناه و غذا بدهد. در طول شام، مرد متوجه اشتهای سیری‌ناپذیر هارپی می‌شود و دردسرهای او از اینجا آغاز می‌شود.

مضامین فیلم هارپیا

هارپیا مسائلی چون قدرت، سلطه‌گری و ستم را بررسی می‌کند، مضامینی که در فیلمهای رائول سروه  تکرار می‌شوند. این مضامین از داستان هارپی که بر قهرمان ساده و از طبقۀ متوسط متمرکز است، از طریق فضاسازی و رنگ‌بندی تیرۀ فیلم پدیدار می‌گردد. برخلاف فیلمهای قبلی کارگردان که سلطه‌‌جویی را در جامعه را مورد بحث قرار می‌دهد، هارپیا از طریق بیان تصویریِ روابط میان شخصیت‌ها به موضوع در سطح فردی نزدیک می‌گردد. این فیلم سرآغاز دوره‌ای است که سوژۀ «خودکاوی» در آثار رائول سروه محوریت پیدا کرد.

از ایده تا اجرا

اندیشۀ ساخت فیلم کوتاه هارپیا در یکی از شبهایی که رائول سروه مدام بدلیل کابوس از خواب می‌پرد به ذهنش خطور می‌کند. او ایده‌اش را بعنوان فیلمی ترسناک با ظاهری کمدی دربارۀ یک هارپی ساخته و پرداخته کرد.
هارپیا پیشرفت فنّی جدیدی را در حرفۀ رائول سروه رقم زد زیرا این برای اولین بار بود که انیمیشن را با حضور بازیگران زنده ترکیب می‌کرد. فرآیند یافتن تکنیک جدیدی که همسو با ایده‌های او باشد چندین ماه به درازا انجامید. بدین منطور او به لندن سفر کرد تا تکنیک‌های جلوه‌های ویژۀ مورد استفاده در سینمای تجاری معاصر را مطالعه کند اما اجرای این تکنیک‌ها بسیار هزینه‌بر بود، بنابراین او مجبور شد که روش تازه‌ای را ابداع کند.

رائول سروه در مورد هارپیا می‌گوید که از لحاظ بصری تحت تاثیر آثار نقاشان اکسپرسیونیست فلاندری قرار گرفته است. دیگران این فیلم را تحت تاثیر نقاشی‌های سورئالیستی، به ویژه نقاشی‌های رنه ماگریت که رائول در دهۀ ۱۹۵۰ برای او کار کرده بود توصیف کرده‌اند. به گفتۀ ویم دو پورتر، روزنامه‌نگار هلندی، تاثیر ماگریت در مناظر هارپیا، رنگهای ملایم و سایه‌ها در زیر نور ماه به وضوح مشخص است. همچنین سینزیا بوتینی، مورخ فیلم، می‌گوید که تصویر کلاه و سیب یادآور نقاشی‌های ماگریت است.

شهرت جهانی

استقبال مثبت منتقدان و دریافت جایزۀ نخل طلای کن برای فیلم کوتاه هارپیا باعث شد تا جشنواره‌های فیلم این کارگردان را برای داوری در مسابقات دعوت کنند. همچنین چندین مدرسۀ فیلم نیز از او دعوت کردند تا در دپارتمان انیمیشن مدرسه تدرس کند. رائول پس از مدتی تکنیک‌های ویژه‌اش را توسعه داد و اختراع خود را نیز به ثبت رساند. رائول سروه که چندی پیش وارد ۹۴ سالگی‌اش شد (۱۱ اردیبهشت) همچنان به فیلمسازی و نقاشی ادامه می‌دهد.

جدول اطلاعات فیلم

بیشتر بخوانید

هفت حقیقت جالب درباره جشنواره فیلم کن
ده فیلم برتر در ژانر متا وحشت