فیلم مارمولک فیلمی ایرانی است که توسط کمال تبریزی در سال ۱۳۸۲ ساخته شده و در بیست و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اکران شد.
به گزارش خوبو، مارمولک یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است که مورد توجه تماشاگران و جشنواره‌‌های داخلی نیز قرار گرفت، هر چند حواشی زیادی به همراه داشت. این فیلم از سایت معتبر IMDB، موفق به کسب نمره عالی 8.5 شده است. 21 هزار نفر به این فیلم نمره دادهاند.
این فیلم بالاترین نمره را در میان فیلم‌های ایرانی از سایت IMDB کسب کرده است.
دانلود فیلم مارمولک
عوامل و بازیگران فیلم مارمولک
مارمولک فیلمی است که در ژانر کمدی و درام توسط کمال تبریزی ساخته شده است. تبریزی یکی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بود که در تهیه فیلم و عکس از اشغال سفارت آمریکا نقش داشت. بدون شک، مارمولک بهترین ساخته کارگردانی است که آثاری همچون لیلی با من است، فرش باد و مهر مادری را در کارنامه‌اش دارد.
- مارمولک را ابتدا قرار بود توسط رضا میرکریمی و سپس حاتمی کیا ساخته شود ولی این دو ساخت آن منصرف شدند. پرویز پرستویی از موثرترین افراد در ساخت این فیلم بود و به گفته خودش مارمولک شاید تنها فیلم‌نامه‌ای بود که قبل از صحبت با کارگردان، اول با بازیگرش مشورت شد.
- کمال تبریزی سال‌ها بعد، به نامگذاری نامناسب این اثر اذعان کرد.
- داستان این فیلم اقتباسی از فیلم‌های ما فرشته نیستیم و زائر است که با بومی‌سازی قصه فیلم، نگاهی متفاوت به مسئله روحانیت و جامعه دارد.
- روستای آهار در شمیران و مسجد و مدرسه حاج قنبرعلی خان تهران از مکان‌های اصلی فیلم‌برداری این فیلم بودند.
- در زمان اکران برای تماشای فیلم مارمولک، در مقابل سینماها صف‌های طولانی شکل گرفته بود.
- این فیلم قرار بود در اکران نوروزی سینماها در سال ۱۳۸۳ حضور داشته باشد اما به دلایلی اکران نوروزی آن لغو و سرانجام در ۲ اردیبهشت ۱۳۸۳ اکران رسمی شد و در کمتر از یک هفته در مشهد، تبریز و ارومیه متوقف شد.
- در سال ۱۳۹۷ شبکه آ تی‌وی ترکیه سریالی به کارگردانی «کارتال چی‌داملی» با نام «مارمولک: تولدی دوباره» پخش کرد که قصه این سریال تقلیدی کامل از فیلم «مارمولک» بود. علاوه بر اینکه قصه این سریال تقلیدی از قصه فیلم مارمولک است و حتی از دیالوگ‌های فیلم مارمولک در این سریال استفاده شده، نام این سریال نیز ترجمه‌ای از لغت «مارمولک» به زبان ترکی است. همین مسئله موجب شد سریال ترکیه‌ای حق تألیف داستان فیلم را به طرف ایرانی پرداخت کند.
| کارگردان | کمال تبریزی |
| تهیه کننده | منوچهر محمدی |
| نویسنده | پیمان قاسم خانی |
| تدوین | حسین زندباف |
| بازیگران | پرویز پرستویی بهرام ابراهیمی شاهرخ فروتنیان رعنا آزادی ور رضا سعیدی مهران رجبی فریده سپاه منصور سهیلا رضوی مائده طهماسبی نقی سیف جمالی سید مهرداد ضیایی سیروس همتی حسین سلیمانی سعید نورالهی فرزین محدث |
| موسیقی | محمدرضا علیقلی |
| سال ساخت | 1382 |
| مدت زمان فیلم | 120 دقیقه |
| نمره IMDB | 8.5 |
| فروش گیشه | 800 میلیون تومان (تهران) |
خلاصه داستان
رضا مثقالی معروف به رضا مارمولک (پرویز پرستویی) دزد سابقه‌داری است که بارها دستگیر و زندانی شده، اما در آخرین دستگیری، اتهام او سرقت مسلحانه است. رضا را به زندانی تحویل می‌دهند که رئیس آن آقای مجاور (بهرام ابراهیمی)، مردی بسیار سختگیر و انعطاف‌ناپذیر است. او عقیده دارد باید آنقدر نسبت به مجرمان – با روش‌هایی خاص – سخت‌گیری کند که حتی فکر اعمال خلاف به مغزشان نرسد؛ و معتقد است زندانیان را به زور هم که شده باید وادار به درستکاری کرد تا به بهشت بروند. رضا در حادثه‌ای مجروح می‌شود و به بیمارستان خارج از زندان منتقل می‌شود. در آنجا لباس یک روحانی بیمار را می‌رباید و در لباس روحانیت موفق به فرار از بیمارستان می‌شود.
او با مصونیتی که در لباس تازه پیدا کرده به یک شهرک مرزی می‌رود تا از این طریق و با گذرنامه جعلی از کشور خارج شود؛ اما با روحانی ای که قرار بوده به عنوان امام جماعت به آن روستا اعزام شود اشتباه گرفته می‌شود و امامت جماعت مسجد روستا را برعهده‌اش می‌گذارند. او با شیوه‌های خودش مردم را موعظه و راهنمایی می‌کند و چندین‌بار اعمال خلافکارانه‌اش به سوءتعبیر نیکوکاری قلمداد می‌شود. به هر حال در روستا مریدهای زیادی پیدا می‌کند و خود او نیز کم‌کم تحت تأثیر لباس و موقعیت جدید قرار گرفته و شخصیتش عوض می‌شود و در روستا نامش بر سر زبان‌ها می‌افتد و به اعمال مثبتی روی می‌آورد تا اینکه آقای مجاور رئیس زندان که همه جا به دنبال او می‌گردد، به سراغش می‌آید؛ اما او هم دیگر مایل نیست رضا را با دستبند دستگیر کند.
نقد و بررسی فیلم مارمولک
در دورانی که اصلاح طلبی گفتمان رایج فضای رسانه ای را شکل می‌دهد، کمال تبریزی با ساخت فیلم “مارمولک” (1382) به گونه‌ای نقادانه به تابوهای جامعه می‌نگرد.
رضا مثقالی (پرویز پرستویی) سارقی مسلح و سابقه دار است که به دلیل استعدادش در بالا رفتن از دیوار و خالکوبی بازویش به “رضا مارمولک” مشهور است. سکانس آغازین فیلم دستگیری‌اش حین سرقت را نشان می‌دهد و در ادامه به حبس ابد محکوم می‌شود. تلاش او برای فرار از زندان با پوشیدن لباس یک روحانی هسته اصلی داستان را شکل می‌دهد و خرده داستان‌های پیرامون آن با شوخ طبعی به نقد افکار سنتی جامعه می‌پردازد.
عمادالدین مجاور (بهرام ابراهیمی) رئیس زندان ماموری وظیفه شناس است که از نگاه جامعه همواره خوب و درستکار بوده است. در گفتگویش با رضا مارمولک اظهار می‌کند که زندان یک “کلینیک امراض روحی” است و زندانی بیماری است که به درمان نیاز دارد اما با اصرار بر اینکه “انسان‌ها را با زور به بهشت می‌فرستد” نشان می‌دهد که درک لازم برای اصلاح و بازپروری مجرمین را ندارد.
رضا مارمولک در زندان به پوچی رسیده و اقدام به خودکشی می‌کند اما این تلاش نافرجام به بستری شدنش در بیمارستان منجر می‌شود. در بیمارستان با یک روحانی به نام رضا احمدی (شاهرخ فروتنیان) آشنا می‌شود که کتاب شازده کوچولو می‌خواند و از طریق گچبری امرار معاش می‌کند. رضا مارمولک تحت تاثیر کلام نافذ و عامه پسند او قرار می‌گیرد و این دو با هم دوست می‌شوند اما در ادامه با پوشیدن لباس‌های حاج آقا احمدی موفق به فرار از بیمارستان می‌شود!
رضا مارمولک در لباس یک روحانی برای فرار از کشور به شهری مرزی سفر می‌کند و ناخواسته امام جماعت مسجد آن شهر می‌شود. در حالیکه معلوماتی در زمینه مذهب ندارد با سخنرانی و ایراد خطبه گفتمان نافذ حاج آقا احمدی را به جامعه منتقل می‌کند و منبر و مسجدی که پیش از این با ریزش مخاطب مواجه بوده تحت تاثیر این کلام احیا می‌شود و با اقشار مختلف مردم ارتباط برقرار می‌کند.
رضا مارمولک که حالا امام جماعت مسجد امیر است به شخصیتی متنفذ و قابل احترام تبدیل می‌شود و در این در حالی است که مخفیانه زمینه فرار خود از مرز را فراهم می‌کند: در حالیکه برای جعل مدارک شناسایی به هر دری می‌زند هر بار به مشکلی برمی‌خورد تا بفهمد که به سادگی نمی‌تواند از هویت واقعی‌اش فرار کند! به موازات آن آوازه‌اش در شهر تا جایی رفته که حتی نسبت شفابخشی به او می‌دهند! از این رو با مقبولیتی که در میان اقشار مختلف مردم پیدا کرده تلاش می‌کند تا به حل مسائل و مشکلات پیرامون خود بپردازد: جواد دل انگیز که از اراذل و اوباش محل است پس از آنکه کتک مفصلی از حاج آقا می‌خورد سر به راه می‌شود و نه تنها از آزار و اذیت همسرش فائزه دست برمی‌دارد به مسجد هم می‌رود! آقای فضلی که در جامعه سنتی به دلیل “پدر بودن” بایستی مورد حرف شنوی قرار گیرد با خشکه مقدسی و افکار کهنه‌اش از نسل جدید فاصله گرفته و از درک فرزندش غلامعلی (حسین سلیمانی) عاجز است. مجتبی (سیروس همتی) دیگر جوان فیلم هم به دلیل تاثیر گفتمان های متحجر در سطح دین مانده و به عمق نمیرود! حاج آقا برای حل این مسایل سبک و سیاق خاص خود را دارد!!
کارگردان با بازتاب کارزار انتخاباتی مهندس شجاعی (مهران رجبی) عوامفریبی عرصه سیاست را به مخاطب نشان می‌دهد. مهندس شجاعی که کاندید نمایندگی مجلس است با پرداخت بدهی زندانیان طیفی از جامعه را نشان می‌دهد که همواره به دلیل خدمت به مردم و انجام امور خیریه مورد احترام بوده است اما ریا و تزویر در رفتارش موج می‌زند و انجام کار خیر را نردبانی برای رسیدن به قدرت کرده است.
در انتهای فیلم تعقیب و گریز به پایان می‌رسد و در اثر سماجت جناب مجاور در انجام وظیفه رضا مارمولک شناسایی و دستگیر می‌شود. به این ترتیب مخاطب با مشاهده دگردیسی درونی او به این کلام حاج آقا احمدی می‌رسد که “به عدد انسان‌های دنیا راه رسیدن به خدا وجود دارد!”
در جریان فیلم عبا و عمامه به موتیف پرمعنایی مبدل می‌شود که به درک بهتر تم داستان کمک می‌کند. رضا مارمولک با کمک این لباس در چند مقطع از دست پلیس می‌گریزد اما به تدریج پایبندی ظاهری‌اش به دین و اخلاقیات و اندرز سایرین به تحول درونش می انجامد، به گونه‌ای که شخصیتش نیز شبیه حاج آقا احمدی می‌شود! در پایان رضا مارمولک این لباس را به کودکی می‌دهد که در جریان فیلم زیر نظرش داشت و بازتابی از وجدان و کودک درونش بود!
انتخاب لوکیشن های مناسب و میزانسن منطبق با مضمون داستان از نقاط قوت فیلم است. فیلمنامه در به‌کارگیری مضامین طنز راه درستی را می‌پیماید و از هرگونه لودگی و ابتذال فاصله می‌گیرد. “مارمولک” طنزی انتقادی دارد و با پختگی و مهارت مخاطب را بارها به خنده می‌اندازد. فیلم دارای یک پلان اضافی یا کسالت بار نیست و سکانس‌ها با دکوپاژ مناسب مضمون داستان را به مخاطب منتقل می‌کنند.
مارمولک در مجموع فیلمی موفق است که سعه صدر جامعه را به چالش می‌گیرد.
نویسنده: نیما افراسیابی
منبع: سایت سلام سینما
فهرست جوایز فیلم مارمولک
در بیست و دومین دوره برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1382، فیلم مارمولک نامزد دریافت دو سیمرغ بلورین جشنواره برای بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرویز پرستویی) و بهترین فیلمنامه (پیمان قاسم خانی) شد، که در پایان موفق به دریافت دو سیمرغ بلورین و دو جایزه ویژه هیئت داوران شد.
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران (منوچهر محمدی)، دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (پیمان قاسم خانی)، دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲
- لوح ویژه هیئت داوران (کمال تبریزی)، دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲
- جایزه ویژه هیئت داوران (پرویز پرستویی)، دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲
- جایزه بین المذاهب (منوچهر محمدی)، دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲
- تندیس زرین بهترین بازیگر مرد (پرویز پرستویی)، هشتمین جشن بزرگ سینمای ایران ۱۳۸۳
- جایزه بهترین فیلم فنی (منوچهر محمدی)، جشنواره فیلم هامبورگ
- جایزه زنیت طلایی بهترین فیلم آسیایی (منوچهر محمدی)، جشنواره بین‌المللی فیلم مونترآل
دانلود فیلم مارمولک
با استفاده از لینک‌های زیر می‌توانید فیلم مارمولک را دانلود کنید.
نظرات کاربران