فیلم رنگ خدا

فیلم رنگ خدا فیلمی ایرانی است که توسط مجید مجیدی در سال ۱۳۷۷ ساخته شده و در هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر اکران شد.

به گزارش خوبو، رنگ خدا یکی از بهترین فیلم‌های پس از انقلاب سینمای ایران است که مورد توجه تماشاگران، منتقدین و جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی قرار گرفت. این فیلم از سایت معتبر IMDB، موفق به کسب نمره بسیار خوب 8.2 شده است. 17 هزار نفر به این فیلم نمره داده‎اند.

عوامل و بازیگران فیلم رنگ خدا

رنگ خدا فیلمی است که در ژانر درام و خانوادگی توسط مجید مجیدی ساخته شده است. مجید مجیدی از کارگردانان مطرح سینمای ایران است که با دریافت چهار سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر، رکورددار دریافت این جایزه در میان کارگردانان ایرانی است. او همچنین نخستین کارگردان ایرانی است که نامزد دریافت جایزه اسکار شده است. بدون شک، رنگ خدا در کنار پدر، بچه های آسمان، باران، بید مجنون و خورشید از بهترین آثار ساخته شده توسط مجیدی است. مجید مجیدی در این فیلم نیز تلاش کرد با استفاده از بازیگران نوجوان و کمتر شناخته شده اثری ماندگار خلق کند.

خلاصه داستان

محمد رمضانی فرزند نابينای هاشم است که در مدرسه نابينايان تحصيل می‌كند. محمد برای گذراندن تعطيلات به خانه باز می‌گردد. هاشم كه بعد از مرگ همسرش با مادر خود زندگی می‌كند، تصميم می‌گیرد که دوباره ازدواج کند. او به همين دلیل محمد را به كارگاه نجاری می‌فرستد. مادر هاشم كه با این کار مخالف بود خانه را ترک كرد. چندی نگذشته بود که به دلیل بيماری مجبور به بازگشت به خانه شد و سرانجام در بستر بيماری از دنيا رفت.

هاشم كه بعد از مرگ مادرش و شنيدن جواب منفی از نامزدش بيشتر از هميشه احساس تنهايی می‌كرد، به دنبال محمد می‌رود تا او را به خانه بازگرداند. محمد در ميانه راه به دلیل شكسته شدن پل به داخل رودخانه می‌افتد و هاشم هم برای نجات محمد خود را به داخل رودخانه می‌اندازد، اما خودش هم گرفتار می‌شود. بعد از به هوش آمدن با بدن بی‌جان محمد روبه‌رو می‌شود. هاشم كه پس از مرگ همسر و مادرش، فرزند خود را هم از دست رفته می‌بيند او را در آغوش می‌گيرد. محمد در آغوش پدر خود دوباره جان می‌گیرد.

نقد و بررسی فیلم رنگ خدا

كلمات بر صفحه‌ای سياه رنگ: «با ياد خداوند». مدرسه كاتوليک را به خاطر می‌آورد كه هر صفحه تكليف را كه انجام می‌داديم با دست خط كودكانه بالای صفحه می‌نوشتيم JMJ (Jesus, Mary, Joseph) به معنی عيسی مسيح، مريم مقدس و يوسف. آيا حسابم را به خدا تقديم می‌كنم يا در انتظار معجزه هستم؟

در ذهن مجيد مجيدی، نويسنده و كارگردان ايرانی «رنگ خدا» شكی وجود ندارد. كار او برخلاف هنر مذهبی كه صرفاً يكی از جنبه‌های وجودی خدا را تبليغ می‌كند، حقيقتاً ياد خدا است. فيلم او نگاهی به بالاست نه به اطراف. در اين فيلم و فيلم قبلی او «بچه‌های آسمان» كه نامزد دريافت جايزه اسكار هم بود، مجيدي ديدگاه ماترياليستي فيلم‌های غربی را نسبت به كودكان سرزنش می‌كند (هر دو فيلم زيرنويس دارند و برای هر كودكی خواندن آن آسان است).

«رنگ خدا» در باره يک پسر نابينا است. او به سادگی و زيبایی عاشق دانستن است و به شدت با محيط اطرافش سازگاری دارد. محمد درس‌های مدرسه نابينايان را دوست دارد. مادربزرگ و خواهرهايش او را دوست دارند. اما پدرش، هاشم، او را دوست ندارد. همسر هاشم مرده است و او می‌خواهد ازدواج كند. هاشم می‌ترسد از اينكه داشتن پسری نابينا از ارزش‌هایش برای ازدواج كم كند.

فيلم كه آغاز می‌شود، فصل مدرسه تمام شده است و والدين، پسرهای نابينای خود را به منزل برده‌اند. محمد بيرون مدرسه ايستاده است، منتظر پدری كه نمی‌آيد. جايی كه او صدای جوجه‌ای كه از آشيانه افتاده است را می‌شنود، سكانس قابل توجهی است. پسر جوجه را پيدا می‌كند، او را به آرامی در دست می‌گيرد، از درخت بالا می‌رود و به صدای جوجه‌های ديگر كه در لانه هستند گوش می‌كند. او پرنده را در لانه جای می‌دهد. خداوند، كه می‌داند پرنده كی می‌افتد اين بار از طريق يک پسربچه نابينا به او كمک كرده است.

بالاخره پدر از راه می‌رسد و از مدير مدرسه می‌پرسد كه آيا محمد می‌تواند تعطيلات را هم در مدرسه بماند يا خير. پاسخ منفی است. هاشم با اكراه او را به خانه می‌برد، جايی كه مادربزرگ و خواهرها از ديدن او بسيار خوشحالند. محمد هيچ ابهامی درباره عشق پدر خود ندارد. اينجا بچه‌ها هنوز به مدرسه می‌روند. محمد همان كتاب‌ها را به زبان بريل دارد، او اصرار می‌كند كه به مدرسه برود. در كلاس، اين اوست كه پاسخ‌ها را می‌داند، اما پدر رفتن او را به مدرسه منع می‌كند شايد به اين اميد كه وجود او را مخفی نگهدارد.

محمد براي كارآموزی نزد يک نجار نابينا می‌رود كه به او ياد بدهد چگونه با استفاده از حس لامسه‌اش قفسه بسازد. ممكن است اين كار برای بعضی مناسب باشد اما برای محمد كه می‌خواهد دنيای ديدن را تكميل كند، نيست. رنگ خدا با همه بارزه‌های ملودرام خود يک فيلم دستكاری شده نيست و تعمداً ساده است و با لطافت و زيبایی ساخته شده است. صدای طبيعی داركوب‌ها، صدای پرنده‌ها و حشرات و طبيعت موسيقی زنده است.

يک فرد نابينا تشخيص درستی از محل‌ها و آنچه رخ می‌دهد دارد. محمد هم همينطور است. ايفای نقش توسط محسن رمضانی جوان، بی‌ريا است. جايی‌كه با نااميدی گريه می‌كند، ما بازی نمی‌بينيم، اندوه خالص را می‌بينيم. پايان، بعد از سكانسی كه پسر در معرض خطر قرار می‌گيرد، ضربه می‌زند.

مطمئناً در استانداردهای پر سوءظن غربی ما نمی‌گنجد. اگر هاليوود قصه را روايت می‌كرد، تغيير در احساس پدر بود. در ايران، خداوند مستقيماً مداخله می‌كند؛ چنانچه خدا با آزمودن محمد، احساس پدر را تغيير می‌دهد. «رنگ خدا» فيلمی خانوادگی است كه مايه خجالت محصولی تجاری مثل «پوكمون» و سيستم ارزشی آن بر مبنای قدرت و طمع است. چرا كه آن‌ها در برابر مخاطب جوان فروتنی ندارند. البته فيلم‌های مجيدی برای بزرگسالان هم جذابيت دارد و در اين موضوع درسی وجود دارد: هر فيلم خانوادگی كه برای بزرگترها خوب نيست مطمئناً برای بچه‌ها هم خوب نخواهد بود.

منتقد: راجر ایبرت
مترجم: هما Skyfly
منبع: سایت سینما سنتر

دیالوگ ماندگار فیلم رنگ خدا

معلممون میگه خدا شما نابیناها رو بیشتر دوست داره چون نمی‌بینید، ولی من گفتم اگه ما رو دوست داشت چرا ما رو نابینا ‌کرد تا اونو نبینیم. بعد اون گفت خدا دیدنی نیست، ولی همه جا هست. شما می تونید اونو حس کنید. گفت شما با دستاتون می‌بینید. حالا من همه جا رو می‌گردم تا یه روزی بالاخره دستم به خدا بخوره. اونوقت بهش می‌گم، هر چی تو دلم هست بهش می‌گم.

نظر صاحب نظران در خصوص فیلم رنگ خدا

این فیلم در حد بالاترین درجه وضوحی که یک فیلم ممکن است بدان برسد، نشان می‌دهد که دارای رسالتی دینی است، اما تجربه‌ای ژرف از تأمل در جهان طبیعی را در اختیار ما قرار می‌دهد… فیلم رنگ خدا گوهری دیگر است که از سرچشمه‌ای واحد، یعنی از یکی از پویاترین سینماهای ملی جهان به ما عرضه شده‌است.

استیفان هلدن، در ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۹، نیویورک تایمز

فهرست جوایز فیلم رنگ خدا

در هفدهمین دوره برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1377 و درحالیکه فیلم‌های مطرحی همچون قرمز، دو زن، هیوا و روبان قرمز نیز حضور داشتند، رنگ خدا موفق به دریافت جایزه معتبر بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد. همچنین مجید مجیدی نامزد دریافت بهترین فیلم و کارگردانی و مجید رمضانی نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد شدند و حسین محجوب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد. این فیلم در مجموع نامزد دریافت 9 سیمرغ بلورین شد و سه سیمرغ بلورین به علاوه فیلم منتخب تماشاگران را دریافت کرد.

• برنده سیمرغ بلورین فیلم منتخب تماشاگران (مجید مجیدی) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (حسین محجوب) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (محمدرضا دلپاک) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری (محمدرضا دلپاک) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• جایزه بهترین فیلم انجمن منتقدان فیلم اروگوئه ۲۰۰۲

• برنده سیمرغ بلورین فیلم منتخب تماشاگران (مجید مجیدی) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (حسین محجوب) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (محمدرضا دلپاک) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری (محمدرضا دلپاک) دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر (بخش مسابقه سینمای ایران) در سال ۱۳۷۷
• جایزه بهترین فیلم انجمن منتقدان فیلم اروگوئه ۲۰۰۲
• جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بین‌المللی فیلم سینه مانیلا ۲۰۰۰
• جایزه بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم سینه مانیلا ۲۰۰۰
• برنده جایزه بزرگ و جایزه تماشاگران جشنواره فیلم والنسین ۲۰۰۰
• جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم سن دیگو ۲۰۰۰
• جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم خیخون ۱۹۹۹
• جایزه ویژه داوران جوان جشنواره بین‌المللی فیلم خیخون ۱۹۹۹
• برنده جایزه بزرگ جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال ۱۹۹۹

بیشتر بخوانید

• فیلم دونده
• فیلم دایره مینا