90 درصد از مردم شکایت دارند که سرشان در مقطعی از زندگی احساس سنگینی می‌کند. در حالی که سنگینی در سر می‌تواند خفیف باشد، اگر به طور منظم اتفاق بیفتد، می‌تواند باعث نگرانی شود. برخی افراد می‌گویند احساس می‌شود که به سختی می‌توانند سر خود را بالا نگه دارند، در حالی که برخی دیگر گزارش می‌دهند که سنگینی در سر مانند داشتن یک نوار محکم دور سر است. در اکثریت قریب به اتفاق موارد، این احساس یک بار و دیگر هرگز تکرار نمی‌شود یا واقعا خفیف است. گروه کوچکی از افراد به طور منظم دچار سنگینی شدید سر و خستگی یا سنگینی در سر و سرگیجه می‌شوند. اینکه به چه دلایلی فرد ممکن است سنگینی سر را تجربه کند، در ادمه مورد بحث قرار می‌دهیم.
علائم و نشانه‌های سنگینی سر
علائم و نشانه‌های سنگینی در سر، تا حد زیادی به عامل ایجاد مشکل بستگی دارد. به عنوان مثال، در مورد میگرن، درد فقط در یک طرف سر همراه با حساسیت به نور و صدا رایج است. در صورتی که خستگی باعث سنگینی سر شما شود، متوجه خواهید شد که احساس خستگی می‌کنید. در بسیاری از موقعیت‌ها، به یک چرخه معیوب تبدیل می‌شود، زیرا شما خسته شده‌اید و شروع به نگرانی در مورد خستگی دائم می‌کنید، بنابراین اضطراب را هم مؤثر می‌دانید. اغلب اوقات، به دلیل وجود اضطراب، دچار بی‌خوابی نیز خواهید شد. در اینجا برخی از علائم مختلفی که با داشتن سر سنگین همراه است، آورده شده است:
- درد ضربان‌دار
- سبکی سر
- تهوع و استفراغ
- تاری دید
- حساسیت به بو، صدا و نور
- مشکل در تمرکز
- انرژی کم
- از دست دادن تعادل
- درد مبهم در سر
- فشار یا سفتی در پشت، دو طرف سر، یا در سراسر پیشانی
- حساسیت در عضلات شانه و گردن
- افزایش تعریق
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
- اسهال
- بی‌خوابی
هنگامی که اضطراب، دلیل اصلی سنگینی در سر و خستگی باشد، می‌توانید تحریک‌پذیری، لرزش، تعریق، بی‌قراری، تپش قلب، سرگیجه و اسهال را تجربه کنید. محققان دانشگاه کوئینزلند استرالیا گزارش دادند که از هر 13 نفر در سراسر جهان، یک نفر از اضطراب رنج می‌برد.
دلایلی که باعث ایجاد احساس سنگینی در سر می‌شود
دلایل مختلفی برای احساس سنگینی سر وجود دارد. این موارد از شرایط خفیف مانند سردرد یا عفونت سینوسی تا شرایط جدی‌تر مانند ضربه مغزی یا تومور مغزی را شامل می‌شود. بیشتر اوقات، احساس سنگینی سر، موضوع جدی و تهدید کننده‌ای نیست. از جمله دلایل مؤثر که منجر به سنگینی سر می‌شود، عبارتاند از:
واخوردگی گردن یا آسیب ویپلش
این آسیب زمانی ایجاد می‌شود که عضلات و رباط‌های گردن شما فراتر از محدوده حرکتی طبیعی باشد. سر به عقب و سپس به طور ناگهانی با نیروی بیش از حد به جلو حرکت می‌کند. آسیب ویپلش پس از تصادف با اتومبیل و از عقب شایع‌تر است، اما می‌تواند در اثر سقوط یا آسیب‌های ورزشی نیز ایجاد شود. علائم واخوردگی گردن عبارتاند از: احساس سفتی در گردن، درد، سردرد در نزدیکی قاعده جمجمه و سرگیجه. درد و سفتی گردن همراه با آسیب ویپلش و همچنین سردرد در نزدیکی قاعده جمجمه می‌تواند باعث شود احساس کنید سر شما سنگین‌تر از حد معمول است.
خستگی و کوفتگی
به طور کلی، احساس کوفتگی، نوعی خستگی مفرط است که ممکن است به دلیل کمبود خواب یا حتی به دلیل خواب‌آلودگی احساس خستگی کنید، اما چندین بیماری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث شود همیشه چنین احساسی را داشته باشید، مانند:
- کم‌خونی
- کم‌کاری تیروئید
- آپنه‌خواب
- بیماری قلبی
- سندرم خستگی مزمن
- فیبرومیالژیا
- بیماری لایم
- اسکلروز چندگانه
- لوپوس (SLE)
- افسردگی
- مشکلات کلیوی یا کبدی
- سوء تغذیه
- کم‌آبی بدن
به طور کلی، خستگی مفرط می‌تواند بالا نگه داشتن سر را در طول روز سخت‌تر کند. ممکن است احساس نیاز دائمی به دراز کشیدن یا استراحت کنید. اگر احساس خستگی مداوم همراه با احساس سنگینی در سر دارید، این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل اساسی مرتبط با سلامت شما باشد.
کشیدگی عضلانی
هر گونه آسیبی که باعث کشیدگی یا درد در عضلات سر و گردن شود، می‌تواند باعث شود سر شما سنگین باشد و نگه داشتن آن دشوارتر شود. صدمات ورزشی، تصادفات رانندگی یا فشار بیش از حد گردن ناشی از بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند به عضلات گردن فشار وارد کند و منجر به احساس سنگینی سر شود. سایر علائم کشیدگی عضله در گردن عبارتاند از: درد، محدوده حرکتی محدود، ورم، اسپاسم عضلانی، سفتی عضلات و ضعف. اگر تمام روز را جلوی کامپیوتر بنشینید، ممکن است گردن و چشمان شما نیز به دلیل خستگی احساس فشار کنند. این می‌تواند منجر به احساس فشار و سنگینی سر شود.
ضربه مغزی یا ضربه به سر
هرگونه آسیب به سر می‌تواند مشکلاتی را از جمله سنگینی سر ایجاد کند. یکی از انواع آسیب‌های سر به نام ضربه مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که مغز به دیواره‌های جمجمه برخورد می‌کند سایر علائم ضربه مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گیجی
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- مشکلات حافظه
- تاری دید
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- حساسیت به نور یا نویز
- مشکلات تعادل
علائم ضربه مغزی می‌تواند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پس از آسیب باقی بماند. ممکن است علائمی مانند سردرد، سرگیجه، خستگی، خواب‌آلودگی و تاری دید را تجربه کنید که همچنین می‌تواند منجر به احساس سنگینی بیش از حد معمول در سر شود.
اضطراب
احساس ترس، عصبی بودن یا نگرانی، حین یا بعد از یک رویداد استرس‌زا، می‌تواند مشکلاتی را برای سر ایجاد کند. حمله اضطراب همچنین می‌تواند منجر به فشار و سنگینی در سر همراه با ضربان قلب، تعریق و مشکل در تمرکز شود. برای اکثر مردم، احساس اضطراب می‌آید و می‌رود. برای دیگران، اضطراب می‌تواند ادامه یابد و در طول زمان بدتر شود. اگر اضطراب با زندگی روزمره شما تداخل داشته باشد، ممکن است دچار اختلال اضطرابی باشید. به دلیل نوعی سردرد که به عنوان سردرد تنشی شناخته می‌شود و اغلب در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی رایج است، اضطراب می‌تواند باعث احساس سنگینی سر شود. این سردردها اغلب به این صورت توصیف می‌شوند که احساس می‌کنید یک نوار محکم دور سر شما پیچیده شده است.
اختلال سیستم وستیبولار
احساس سنگینی سر می‌تواند در نتیجه اختلالات تعادل دهلیزی یا همان سیستم وستیبولار باشد. سیستم دهلیزی شامل بخش‌هایی از گوش داخلی و مغز است که تعادل و حرکات چشم را کنترل می‌کند. علائم اختلال دهلیزی عبارتاند از:
- وزوز گوش، یا صدای زنگ در گوش
- از دست دادن شنوایی
- سرگیجه یا احساس اینکه اتاق در حال چرخش است.
- تلوتلو خوردن هنگام راه رفتن
- سردرد
بیماری منیر، نوعی اختلال دهلیزی است که گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر سرگیجه، بیماری منیر همچنین می‌تواند باعث احساس پری گوش شود که به عنوان پری گوش شناخته می‌شود، که ممکن است احساس سنگینی سر را در شما ایجاد کند.
میگرن
میگرن با سردرد متفاوت است، به این دلیل که میگرن شدیدتر و حتی ناتوان کننده است و علاوه بر سر درد با علائم بسیاری همراه است، مانند: خستگی، حساسیت به نور و صدا، سفتی گردن، تهوع و استفراغ، سردرد ضربان‌دار و
سرگیجه مرتبط با میگرن. احساس سنگینی سر می‌تواند ناشی از سفت شدن گردن، خستگی و سردرد همراه با میگرن باشد.
حساسیت فصلی
آلرژی‌های فصلی که به عنوان تب یونجه یا رینیت آلرژیک نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند احساس سنگینی در سر ایجاد کنند، زیرا علائم اغلب منجر به فشار و احتقان در سر می‌شود. علائم شایع رینیت آلرژیک عبارتاند از:
- عطسه کردن
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- خارش گلو
- خارش یا آبریزش چشم
- فشار سینوس
- سردرد
- خستگی
- فشار یا احتقان گوش
داشتن علائمی همچون سردرد، احتقان سینوس و گوش‌ها، می‌تواند باعث شود که احساس کنید سر شما سنگین‌تر از حد معمول است.
تومور مغزی
مهم است بدانید که تومورهای مغزی بسیار نادر هستند. سر سنگین ممکن است یکی از علائم تومور مغزی به دلیل فشاری باشد که تومور در جمجمه ایجاد می‌کند. احتمالاً علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت، مانند: سردردهای مکرر، تشنج، تهوع و استفراغف مشکلات بینایی یا شنوایی، ضعف بازوها، پاها یا عضلات صورت و مشکلات رفتاری و شناختی، مانند ضعف حافظه یا ناتوانی در تمرکز.
میاستنی گراویس
این وضعیتی است که باعث می‌شود عضلات، ضعیف‌تر از حد طبیعی شوند. علائم در ابتدا می‌تواند باعث ضعف و خستگی آسان در عضلات گردن شود. میاستنی گراویس می‌تواند کارهایی را که قبلا ساده بودند، مانند جویدن، صحبت کردن، یا بالا نگه داشتن سر را دشوارتر کند.
فشار خون پایین
افت فشار خون می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به قلب شود. علائمی مانند سنگینی سر، تاری دید، سرگیجه و حالت تهوع می‌تواند به دلیل کاهش جریان اکسیژن به مغز رخ دهد. افت فشار خون می‌تواند به دلایل زیادی مانند تغییر ناگهانی وضعیت بدن، تغییرات هورمونی، کم‌خونی یا عفونت رخ دهد.
لابیرنتیت
این عارضه، التهاب لابیرنت است که ساختاری در گوش داخلی است که در حالت ایستاده، مسئول حفظ تعادل است. التهاب این ساختار می‌تواند به دلیل ویروس، باکتری، آلرژی یا فشار خون بالا رخ دهد، اگرچه همیشه علت خاصی ندارد. این وضعیت می‌تواند علائمی مانند سنگینی سر، سرگیجه، عدم تعادل، مشکلات شنوایی و سرگیجه را ایجاد کند که با احساس چرخش مشخص می‌شود. این علائم می‌تواند بسیار شبیه به بیماری حرکتی باشد که می‌تواند پس از سفر با قایق یا هواپیما ظاهر می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیشتر اوقات، احساس سنگینی در سر تنها علامتی نیست که دارید. همراه با سر سنگین‌تر از حد طبیعی، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- سردردی که با استفاده از داروهای OTC بدتر می‌شود یا بهبود نمی‌یابد.
- حالت تهوع و استفراغ اگر به وضوح به آنفولانزا مربوط نباشد.
- دوره‌های مکرر غش
- درد قفسه‌سینه
- سردرد ناگهانی و شدید
- تغییر ناگهانی در گفتار، بینایی یا شنوایی
- تنگی نفس
- تب شدید
- سفتی گردن یا درد ماهیچه‌ای در گردن که در عرض یک هفته برطرف نمی‌شود.
- تشنج
- مشکل در راه رفتن
- اندازه مردمک نابرابر
- حرکت غیر طبیعی چشم
- از دست دادن هوشیاری
- اضطرابی که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند.
- افکار خودکشی
اگر اخیراً تصادف کرده‌اید، مانند تصادف رانندگی، یا به سر خود ضربه زده‌اید، باید برای بررسی و معاینه فوراً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است بلافاصله درد ناشی از تصادف را احساس نکنید. به همین دلیل، پس از آسیب به سر، ممکن است ندانید که آیا دچار ضربه مغزی دارید یا خیر. مهم است که از نظر خونریزی یا تورم در مغز معاینه شوید، زیرا این‌امر می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
گزینه‌های درمان سنگینی سر
اگر سر شخصی به دلیل وضعیت نامناسب احساس سنگینی می‌کند، مهم است که سعی کند با نگاه کردن به پایین استراحت کند. این تغییر موقعیت ممکن است شامل فواصل زمانی در فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن، ارسال پیامک، یا کار برای کشش گردن و حفظ آن در وضعیت خنثی باشد. اگر فردی سردردی را تجربه کند که باعث سنگینی سر او شود، می‌تواند از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کند. به عنوان مثال می‌توان به استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد. همچنین ممکن است فردی بخواهد تلاش کند و شناسایی کند که چه چیزی باعث سردرد تنشی او می‌شود.
به عنوان مثال می‌توان به گرسنگی، کم‌خوابی یا ساییدن دندان‌ها در شب اشاره کرد. اجتناب از این عادات و در صورت لزوم دریافت درمان برای کمک به ترک آنها می‌تواند به فرد در کاهش سردرد تنشی کمک کند. اختلالات تعادل با داروها درمان می‌شوند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آنتی کولینرژیک‌ها: این داروها شامل اسکوپولامین است که به طور سنتی برای درمان دریازدگی استفاده می‌شود.
- داروهای ضد استفراغ: این داروها حالت تهوعی را که فرد ممکن است در اثر سرگیجه خود تجربه کند، درمان می‌کند. به عنوان مثال می‌توان از ترکیب دگزامتازون (Decadron) و اندانسترون (Zofran) نام برد.
- آنتی هیستامین‌ها: این نوع داروها می‌توانند اثرات بیماری حرکت را کاهش دهند. نمونه‌هایی از درمان‌ها عبارتاند از: مکلیزین (Antivert)، دیفن هیدرامین (Benadryl) و پرومتازین (Phenergan).
- بنزودیازپین‌ها: این داروها برای تسکین اضطراب و همچنین مدیریت بیماری حرکتی حاد و سرگیجه طراحی شده‌اند. نمونه‌هایی از بنزودیازپین‌های مورد استفاده برای درمان سرگیجه عبارتاند از: دیازپام (والیوم)، کلونازپام (کلونوپین) و آلپرازولام (زاناکس).
سایر درمان‌های اختلالات تعادلی شامل ورزش‌هایی برای کاهش سرگیجه است. به عنوان مثال می‌توان به مانور Epley اشاره کرد که به کاهش اثرات سرگیجه مربوط به گوش داخلی کمک می‌کند.
درمان‌های خانگی برای مدیریت طبیعی احساس سنگینی سر
درمان‌های خانگی برای سنگینی سر وجود دارد که افراد می‌توانند به عنوان جایگزین به آنها روی آورند. در مورد سردردهای اضطرابی و تنشی، تجسم کردن می‌تواند مفید باشد. تجسم به معنای هدایت تمرکز فرد بر روی تصاویری است که به حافظه سپرده می‌شوند. در این صورت، با بستن چشمان خود و احساس سنگینی در سر خود شروع می‌کنید. آن وقت تصور می‌کنید چه حسی دارد اگر کسی درپوشی را از روی سرتان بردارد و اجازه دهد سنگینی از سرتان خارج شود. ممکن است مجبور شوید این کار را چندین بار تکرار کنید تا احساس سنگینی واقعاً از بین برود. در مواردی که یک بیماری زمینه‌ای وجود دارد، تجسم کردن به سنگینی شما کمک نمی‌کند. این در واقع نوعی تکنیک ابزاری است که می‌تواند در مواقعی که احساس سنگینی سر ناشی از خستگی و استرس روحی است، بسیار موثر باشد. سایر درمان‌های طبیعی:
- چرت بزنید، به این دلیل که خواب خوب شبانه مغز را آرام می‌کند.
- یک رژیم غذایی متعادل با فیبر زیاد بخورید.
- از فشار آوردن به چشم خودداری کنید.
- آب لیموترش را با زنجبیل بنوشید، این می‌تواند حالت تهوع مرتبط با فشار و درد سر را از بین ببرد
- از زور زدن در حین اجابت مزاج خودداری کنید، زیرا به سر فشار وارد می‌کند.
- مدیتیشن کنید.
اگر دچار سنگینی منظم در سر هستید و درمان‌های خانگی برای شما موفقیت‌آمیز نیست، باید به پزشک مراجعه کنید. دلیلی برای تحمل ناشی از سنگینی سر وجود ندارد و باید هرچه زودتر مشخص کنید که علت اصلی سنگینی سر چیست.
کلام پایانی
اگر سر فردی به طور غیرمعمول سنگینی می‌کند، دلایل و درمان‌های متعددی وجود دارد. انجام اقداماتی برای رفع خستگی و اضطراب و کشش گردن می‌تواند به فرد کمک کند تا علائم خود را کاهش دهد. در مواردی که سنگینی سر با درمان‌های طبیعی برطرف نمی‌شود، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
نظرات کاربران