آشنایی با اثبات‌های دانش صفر zkSync L3؛ افزایش مقیاس اتریوم به سطح بعدی

اتریوم بزرگترین اکوسیستم رمزنگاری و پلتفرم اصلی اکثر برنامه‌های DeFi (مالی غیرمتمرکز) DApp (برنامه‌های غیرمتمرکز) است. از آنجایی که پروتکل‌های کریپتو اغلب با مشکلاتی مانند هزینه‌های گاز بالا و تراکم شبکه مواجه هستند، بسیاری از پروژه‌ها تصمیم گرفته‌اند از راه حل‌های مقیاس‌بندی لایه 2 (L2) برای مقابله با این مشکلات استفاده کنند تا بتوانند عملکرد شبکه و فعالیت کاربر را افزایش دهند.

راه‌حل‌های مقیاس‌بندی اتریوم L2، مانند Arbitrum و Optimism، در حال حاضر تراکنش‌هایی را ارائه می‌کنند که حداقل ۱۰ برابر سریع‌تر و ارزان‌تر از Ethereum هستند. محبوبیت این شبکه‌ها نسبت به همین یک سال قبل افزایش یافته است. بنابراین، جهش بزرگ بعدی اتریوم برای پذیرش گسترده چیست؟

پاسخ احتمالاً اثبات‌های دانش صفر (ZK) است – و zkSync که بر روی فناوری ZK اجرا می‌شود، در حال راه‌اندازی راه‌حل مقیاس‌بندی لایه 3 (L3) است تا اتریوم را به سطح بعدی ارتقا دهد. Matter Labs، تیم توسعه دهنده zkSync، اخیراً 200 میلیون دلار در دور سری C به رهبری Blockchain Capital و Dragonfly جمع آوری کرده است. Andreessen Horowitz که بیشتر با نام a16z شناخته می‌شود، به همراه Variant و Lightspeed Venture Partners نیز در این بودجه مشارکت داشته است.

zkSync چیست؟

zkSync یک راه حل مقیاس‌پذیری اتریوم L2 است که از فناوری ZK برای ارائه هزینه‌های گاز کمتر و تراکنش‌های سریع‌تر نسبت به سایر L2‌ها، بدون هیچ گونه خطری در امنیت، استفاده می‌کند.

بلاکچین zkSync در ابتدا توسط Matter Labs با هدف ادغام فناوری ZK-Rollup با سازگاری EVM ایجاد شد. راه‌حل مقیاس‌بندی آن از دارایی‌های نگهداری شده در زنجیره اصلی استفاده می‌کند، در حالی که محاسبات و ذخیره‌سازی خارج از زنجیره انجام می‌شوند.

این امر zkSync را از نظر امنیت و سهولت استفاده نسبت به سایر راه حل های L2 برتری می دهد و در نهایت اعتبارسنجی را سریعتر و ارزان تر می کند.

zkSync 2.0 چیست؟

zkSync 2.0 یک ZK-Rollup سازگار با EVM است که توسط zkEVM پشتیبانی می‌شود که در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۲ روی شبکه اصلی اتریوم راه‌اندازی شد. از زمان شبکه آزمایشی موفقیت‌آمیز خود در فوریه، zkSync 2.0 معماری zkEVM خود را نیز ارتقا داده، هزینه‌های پویا و هنگفتی را وارد کرده است.

ارتقای موفقیت‌آمیز اخیر اتریوم (The Merge) مهم‌ترین به‌روزرسانی شبکه اتریوم تاکنون بوده است، زیرا zkSync 2.0 یک ماشین مجازی سفارشی و کامپایلر سازگار با EVM را برای دستیابی به هدف خود برای ترکیب هر دو فناوری معرفی می‌کند. این اجازه می‌دهد تا هر پروتکل DeFi یا NFT در بلاکچین اتریوم روی zkSync مستقر شود، بدون اینکه تغییری در کد اصلی خود ایجاد کند.

از آن زمان، Matter Labs همچنین به انتشار نشانه‌ای اشاره کرده است که تبلیغات زیادی در جامعه ایجاد کرده است. با توجه به مستندات توسعه دهنده آنها، این شرکت قصد دارد یک توکن برای شبکه zkSync خود منتشر کند، اگرچه هیچ جزئیات یا برنامه رسمی منتشر نشده است.

بسیاری حدس می‌زنند که رمز zkSync می‌تواند به عنوان انگیزه‌ای برای افزایش فعالیت‌ها در شبکه پخش شود، مشابه روشی که Optimism قبلاً به کاربران اکوسیستم خود پاداش می‌داد. برخی دیگر بر این باورند که کاربران اولیه شبکه‌های آزمایشی zkSync 1.0 و 2.0 می‌توانند یک airdrop به عنوان جایزه برای مشارکت خود دریافت کنند.

zkSync ورژن 1.0 در مقابل 2.0

zkSync نسخه 1.0 در 15 ژوئن 2020 با توان عملیاتی پایین تا 300 TPS (تراکنش در ثانیه) در شبکه اصلی اتریوم منتشر شد. این تیم از آن زمان zkSync 2.0 را با توان عملیاتی بیش از 20000 TPS، به علاوه توانایی پشتیبانی از عملکرد قرارداد هوشمند برای هر دو زبان برنامه نویسی Solidity (zkEVM) و Zinc راه اندازی کرده است.

برای توضیح بیشتر، zkSync 1.0 فقط عملکردهای اساسی مانند انتقال رمز بین کیف پول‌ها را ارائه می‌دهد. قراردادهای هوشمند فعال نشدند، به طوری که بسیاری از فعالیت‌های محبوب DeFi که به قراردادهای هوشمند نیاز دارند – مانند تامین نقدینگی، استقراض و وام، سهام‌داری و غیره – در دسترس نبودند.

در حال حاضر، با zkSync 2.0، قراردادهای هوشمند با استفاده از چارچوب ماشین مجازی خود، معروف به Zinc، پشتیبانی می‌شوند. زبان Zinc بر پایه Rust است، زبانی امن‌تر و مؤثرتر در مقایسه با زبان محبوب Solidity که در اتریوم استفاده می‌شود.

به‌روزرسانی برجسته‌تر دیگر کامپایلر سازگار با EVM است که به نام zkEVM شناخته می‌شود، که به طور بالقوه یک تغییر بازی برای پذیرش ZK به عنوان اولین ZK-Rollup سازگار با EVM است.

پذیرش آن به اکثر قراردادهای هوشمند Solidity موجود از پروتکل‌های DeFi فعلی (از جمله NFT) اجازه می‌دهد تا بدون تغییرات زیادی در پایگاه کد روی zkSync 2.0 مستقر شوند. این به نوبه خود باعث صرفه جویی در زمان و تلاش زیادی برای توسعه دهندگان می‌شود.

راه حل مقیاس‌بندی لایه 3 zkSync چیست؟

zkSync به زودی راه حل جدید مقیاس‌بندی L3 خود را راه‌اندازی می‌کند که مقیاس‌پذیری بالقوه نامحدودی را در اتریوم ارائه می‌کند. تیم zkSync مجموعه‌ای از ابزارهای توسعه‌دهنده، از جمله CLI و SDK را ایجاد کرده است تا به دیگران اجازه دهد L3 خود را بچرخانند و با آن تعامل داشته باشند. zkSync L3 بر روی L2 فعلی آنها ساخته خواهد شد. شبکه آزمایشی عمومی آن قرار است در سه ماهه اول 2023 راه اندازی شود.

از زمان راه‌اندازی شبکه اصلی Baby Alpha، این تیم قصد دارد تا قبل از انتشار نسخه کامل L2 برای بهبود تجربه توسعه‌دهندگان و کاربران در آینده، توسعه‌دهندگان و DApp‌ها را به بلاکچین L2 اضافه کند. به دنبال آن راه‌اندازی اثبات مفهوم حول «راه‌حل نهایی مقیاس‌پذیری» به نام zkSync L3 Pathfinder انجام خواهد شد.

L3 Pathfinder به عنوان یک اکوسیستم بلاکچین قابل اعتماد و قابل تنظیم است که توسط zkEVM طراحی شده است و اولین L3 خواهد بود که از ZK-Rollup معروف به “هیپر زنجیره فراکتال” استفاده می‌کند که دارای عملکرد حداقل 10 تا 100 برابر بالاتر از L2 است.

zkSync بر این باور است که نمونه اولیه L3 آنها پتانسیل بی‌اندازه‌ای را برای ارتقای چشمگیر جنبه‌های مختلف عملکرد بلاکچین، از جمله مقیاس‌بندی، شخصی‌سازی و امنیت ارائه می‌دهد. L3 آینده دارای یک پلتفرم سریعتر، ارزانتر و کاربردی‌تر برای توسعه‌دهندگان و کاربران خواهد بود.

چرا راه حل مقیاس‌بندی لایه 3 zkSync بهتر است؟

ZkSync’s L2 یک EVM همه منظوره بومی و ZK-Rollup سازگار با Solidity را برای اتریوم بدون تأثیر بر امنیت یا تمرکززدایی معرفی کرد – بنابراین با روش اتریوم مطابقت داشت و اساساً پایه‌های لازم برای مقیاس پذیری اتریوم را ایجاد کرد. با این حال، لایه 3 zkSync جایی است که به دلیل نوید مقیاس پذیری نامحدود، پذیرش انبوه اتفاق می‌افتد. در نظر گرفته شده است که اکوسیستمی از زنجیره‌های بلوکی مدولار را که توسط zkEVM به هم متصل هستند، فعال کند. این اکوسیستم HyperChains نامیده می‌شود و مزایای زیادی را به همراه خواهد داشت.