بیت کوین (به انگلیسی: Bitcoin) یک ارز دیجیتال است و کارکردهایی شبیه به پول واقعی دارد. بیت کوین یک ارز دیجیتال همتا به همتا و نامتمرکز است، بدین معنی که هیچ شخص یا بانک یا دولتی پشتیبان آن نیست و تراکنشها مستقیم توسط کاربران انجام میشود.
گره ها (ماینرها) در شبکه بیت کوین تراکنشها را بازبینی میکنند و این تراکنش ها را در دفتری به نام بلاکچین (Blockchain) ثبت میکنند. بیت کوین را شخص یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو اختراع کرد و در سال 2009 میلادی عرضه گردید. هیچ شخص یا گروهی مالک بیت کوین نیست و این شبکه کاملا توسط کاربران مدیریت و اداره میشود.
تاریخچه بیت کوین
در 18 اوت سال 2008 دامنه Bitcoin.org به ثبت رسید و در 31 اکتبر همان سال مقاله ای با عنوان “بیت کوین: سامانه پول همتا به همتا” توسط شخص یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو به ثبت رسید. هویت ساتوشی ناکاموتو همچنان ناشناخته است.
در 3 ژانویه سال 2009 اولین زنجیره بلوک (که به بلوک آفرینش معروف است) توسط ساتوشی ناکاموتو استخراج شد و بدین ترتیب شبکه بیت کوین ایجاد گردید. دریافت کننده نخستین بیت کوین هال فینی بود.
بعد از اثبات ساز و کار بیت کوین در سال 2011 کاربران شبکه راه ابریشم اولین استفاده کنندگان از بیت کوین بودند و آنها در معاملات خود از بی کوین برای مبادلات مالی خود استفاده می کردند و نزدیک به 9.9 میلیون بیت کوین با ارزش 214 میلیون دلار در معاملات خود استفاده کردند.
سازنده بیت کوین کیست؟
هویت پدیدآورنده بیت‌کوین مشخص نیست. گفته میشود «ساتوشی ناکاموتو» مخترع بیت‌کوین است. هویت واقعی او هنوز مجهول است؛ اما در سال 2016 یک دانشمند استرالیایی به نام کریگ رایت ادعا کرد که او مخترع بیت‌کوین است. البته بسیاری باور دارند که او یک شخص نیست و بیت‌کوین محصولی از یک گروه برنامه‌نویسی بزرگ است.
مشخصات نخستین بیت‌کوین در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو در یک فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر شد. ناکاموتو پروژه را به اواخر سال 2010 موکول کرد و در سال 2011 هم ایمیلی از سوی ناکاموتو ارسال شد که می‌گفت او دیگر از بیت‌کوین دست کشیده و به سوی پروژه‌های دیگر متمایل شده است.
نخستین تراکنش بیت‌کوین از کیف پول ساتوشی برای یک مهندس رمزنگاری آمریکایی به نام هال فینی فرستاده شد که شائبه زیادی را به وجود آورد. سپس هال فینی با انکار شائبه ها اعتراف کرد که با ساتوشی از طریق ایمیل در ارتباط بوده و آن تراکنش را صرفا برای آزمایش و رفع خطا انجام داده اند.
در دسامبر 2015 در تحقیقات مشترک توسط وایرد و گیزمودو گفته شد که ممکن است کریگ رایت مهندس رایانه و بازرگان استرالیایی، مخترع واقعی بیت‌کوین باشد. در تاریخ 2 می سال 2016 کریگ رایت ادعا کرد که همان ساتوشی ناکاموتو است. بی‌بی‌سی طبق مقالات منتشر شده توسط وی، توانسته یک پیام را توسط کلید خصوصی مربوط به نخستین تراکنش بیت‌کوین امضا کند. برخی از اعضای برجسته انجمن بیت‌کوین هم ادعای او را تأیید کردند. رایت دلیل افشای هویت واقعی خود را برای حفاظت از حریم شخصی اطرافیانش بیان کرد.
بیت کوین چگونه کار میکند؟
ترازهای – زنجیره ی بلاک (Blockchain)
زنجیره ی بلاک یک دفتر کل عمومی به اشتراک گذاشته شده است که کل شبکه بیت کوین بر آن متکی است. تمام تراکنشهای تائید شده در زنجیره بلاک گنجانده می شوند. به این ترتیب، کیف پولهای بیت کوینی می توانند ترازهای قابل خرج را محاسبه کرده و تراکنشهای جدید به شکل بیت کوینهای قابل خرج که عملاً متعلق به خرج کننده هستند، تائید شوند. یکپارچگی و ترتیب زمانی زنجیره بلاک از طریق رمزنگاری اعمال می شود.
تراکنش ها – کلید های خصوصی (PrivateKey)
یک تراکنش انتقال ارزش بین کیفهای پول بیت کوینی است که در زنجیره بلاک گنجانده می شود. کیفهای پول بیت کوینی یک قطعه داده ی محرمانه به نام کلید خصوصی یا سید را در خود نگه می دارد که در امضای تراکنشها بکار می رود و یک مدرک ریاضی انجام کار دال بر اینکه این تراکنشها از جانب صاحب کیف آمده اند، بوجود می آورد. این امضا همچنین از اینکه کسی بتواند تراکنش را پس از صدور آن، تغییر دهد جلوگیری می کند. تمامی تراکنشها بین کاربران منتشر شده و معمولاً طی 10 دقیقه ی پس از آن، شبکه کار تائید تراکنش را طی فرآیندی به نام استخراج شروع می کند.
پردازش – استخراج (Mining)
استخراج یک سیستم اجماع توزیع شده است که برای تائید تراکنش های در حال انتظار، از راه گنجاندن آنها در زنجیره بلاک، بکار می رود. استخراج، یک ترتیب زمانی را به یک زنجیره بلاک اعمال می کند، از بیطرف بودن شبکه محافظت می کند و اجازه می دهد کامپیوترهای مختلف با هم در مورد وضعیت سیستم به توافق برسند. تراکنش ها برای اینکه تائید شوند، باید در یک بلاک که طبق قوانین بسیار سختگیرانه ای رمزنگاری شده، دسته بندی شوند و به تائید شبکه برسند. این قوانین از اصلاح بلاک های قبلی جلوگیری می کند چرا که با اینکار، بلاکهای بعدی باطل خواهند شد. استخراج، همچنین چیزی شبیه به یک بخت آزمایی رقابتی را ایجاد می کند تا کسی نتواند بسادگی به زنجیره بلاک، بلاکهای جدید اضافه کند. به این ترتیب، هیچکس نخواهد توانست آنچه را که به زنجیره بلاک وارد شده، کنترل کند و یا بخشهایی از زنجیره بلاک را طوری عوض کند که پول های خرج شده ی خود را برگرداند. میتوانید استخراج بیت کوین را در مطلب جداگانه مطالعه کنید.
مزایای بیت کوین چیست؟
- ناشناس بودن و حفظ حریم خصوصی: شبکه بیت کوین این امکان را میدهد تا در هر زمان هر مقدار بیت کوین را بین کیف پول ها جابجا کنید و اثری از اطلاعات هویتی شما در شبکه وجود نخواهد داشت.
- کارمزد پایین: بر خلاف انتقال پول به سبک سنتی و بین بانکی که کارمزد بالایی را برای انتقال مبالغ در نظر میگیرند، شبکه بیت کوین کارمزد بسیار پایینی را برای این انتقالات در نظر گرفته است. براساس آمارهای سایت bitcoinfees.info در زمان نگارش این مطلب هزینه تراکنش بیت‌کوین حدود 206 ساتوشی (0.00000206 بیت‌کوین) به ازای هر بایت است. معمولا هر تراکنش بیت‌کوین را 250 بایت در نظر میگیرند، بنابراین کارمزد هر تراکنش بیت‌کوین 0.00051500 بیت‌کوین (51500 ساتوشی) خواهد بود.
- شفافیت و عدم تقلب: شبکه بلاکچین به گونه ای طراحی شده است که در آن تمامی انتقالات در شبکه توسط کاربران دیگر در بلاکچین نظارت می شود و در شفافیت تمام این انتقالات صورت میپذیرد و امکان تقلب در این شبکه وجود ندارد.
- نقل و انتقالات با سرعت بالا: با استفاده از بیت کوین میتوانید هر مبلغی را در سراسر جهان با سرعت بالا انتقال دهید. در این انتقالات مالی تمام واسطه ها حذف شده و شما تنها با گیرنده بیت کوین طرف هستید به همین دلیل و دلایل دیگر سرعت انتقال بسیار بالا می باشد.
- امنیت بالا شبکه بیت کوین
- عدم متمرکز بودن: بیت کوین را هیچ نهاد دولتی و سازمانی مدیریت نمی کند و این شبکه کاملا توسط کاربران مدیریت می شود.
- امکان دسترسی ساده و راحت: اگر شما بخواهید در سیتسم بانکی حسابی را ایجاد کنید باید قوانین و مقررات آن بانک و آن کشور را بپذیرید و مراحل قانونی را طی کنید، همچنین شرط سن نیز برای شما وجود دارد، اما شبکه بیت کوین اینگونه نیست و شما با چند کلیک ساده میتوانید اقدام به ایجاد والت کرده و خرید و فروش بیت کوین و انتقالات آن را آغاز کنید.
معایب بیت کوین چیست؟
- ممنوعیت احتمالی توسط دولت ها: اگر چه بیت کوین غیر متمرکز است و دولت ها هیچ دخل و تصرفی را در شبکه آن نمی توانند انجام دهند، اما ممکن است قوانینی را پایه گذاری کنند که سرمایه گذاران نتوانند به صورت قانونی به خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال اقدام کنند. به عنوان مثال در ایران هنوز قوانینی برای این منظور وجود ندارد و فعالیت ها به صورت غیر رسمی است و یا در هنگ کنگ احتمال ممنوعیت خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال وجود دارد و این امر باعث فعالیت های زیرزمینی و غیر قانونی در ارزهای دیجیتال می شود.
- بدون پشتوانه مالی: بر خلاف پول کشورها که پشتوانه برای ارز کشورها وجود دارد، پشتوانه بیت کوین عرضه و تقاضا توسط کاربران و هچنین اعتماد به این شبکه است. چنانچه کسی ادعا کند که توانسته است این شبکه را هک کند، تمام ارزش این ارز دیجیتال صفر میشود.
- انتقال یکطرفه: در صورت انتقال بیت کوین از والتی به والت دیگر دیگر امکان بازگشت آن وجود ندارد، به عبارتی انتقالات در این شبکه به صورت یکطرفه است. در صورتی که بیت کوین را به آدرس اشتباهی انتقال دهید ارز خود را از دست داده اید و راه برگشتی وجود ندارد.
- محدودیت در شبکه: به طور میانگین انتقال بیت کوین در شبکه حدود 60 دقیقه زمان میبرد البته این زمان میتواند کاهش پیدا کند. در صورتی که شبکه خلوت باشد زمانی که ماینر ها (نودها) صرف میکنند تا انتقال شما را مورد تایید قرار دهند کاهش پیدا میکند. یک تراکنش بیت‌کوین بین 230 تا 250 بایت است و به دلیل اینکه هر بلاک بیت‌کوین 1 مگابایت فضا دارد، فقط 4194 تا 4559 تراکنش میتواند در این فضا جای بگیرد. به دلیل همین فضای کم، یافتن جا برای تراکنشها در یک بلاک 1 مگابایتی هزینه‌بر شده است.
- محبوبیت در بازار سیاه: همانظور که در ابتدا گفته شد اولین گروهی که از بیت کوین برای مبادلات مالی استفاده کردند گروه راه ابریشم بود، به دلیل حفظ حریم خصوصی در شبکه بیت کوین، این ارز دیجیتال در وب سیاه از محبوبیت خاصی برخوردار است.
نگهداری بیت کوین چگونه است؟
همانند پول فیزیکی که در کیف پول نگهداری می شود، برای نگهداری بیت کوین نیز نیاز به کیف پول دارید. بیت کوین ماهیت فیزیکی ندارد و در واقع منظور از کیف پول بیت کوین حفاظت از مجموعه کلیدهای رمزنگاری شده است.
کیف پول میتواند یک وبسایت بوده یا یک نرم افزار که بر روی گوشی نصب شده است باشد و یا میتواند یک قطعه سخت افزاری حتی کاغذ باشد که کلیدهای رمزنگاری شده به علاوه آدرس های آنها روی آن نوشته شده باشد.
بدون در اختیار داشتن کلمات بازیابی یا کلید خصوصی دسترسی به کیف پول غیرممکن خواهد بود برای همین هم دسترسی داشتن به هر کیف پولی نیازمند داشتن مجموعه‌ای از کلیدهای خصوصی یا عبارات بازیابی (Seed) است. از این جهت بزرگترین خطری که یک دارنده بیت کوین را تهدید میکند، از دست دادن کلیدهای خصوصی یا به سرقت رفتن آن‌هاست. تهدید دیگری که متوجه کاربران بیت کوین است، آلوده بودن دستگاه آنها به بدافزارهاست که میتواند به هک شدن آنها و از دست رفتن بیت کوین‌هایشان منجر شود. در صورتی که کلید خصوصی در خود دستگاه نگهداری شود نیز خراب شدن هارد آن میتواند منجر به از دست رفتن بیت کوین‌ها گردد.
نگهداری بیت کوین به دو صورت سرد (Cold) و گرم (Hot) می باشد. منظور از نگهداری سرد در مواقعی است که کیف پول شما به اینترنت دسترسی نداشته باشد و نگهداری گرم منظور روش هایی است که کیف پول به اینترنت متصل باشد.
احتمال هک شدن کیف پول های سرد نسبت به گرم بسیار کمتر است. به صورت کلی میتوان گفت امنیت کیف پول های گرم در مقابل سرد کمتر نیستند اما لایه های امنیتی دسترسی به آنها کمتر از نوع سرد می باشد. در ادامه انواع کیف پول ها را شرح می دهیم:
کیف پول سخت افزاری
یکی از امن ترین روش های نگهداری بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، کیف پول سخت افزاری است. این کیف پول مانند فلش مموری بوده که اکثر آنها دارای یک صفحه نمایش می باشند. از قابلیت های دیگر این کیف پول ها پشتیبانی از سایر ارزهای دیجیتال می باشد.
کیف پول کاغذی
کیف پول وظیفه ای جزء نگهداری از کلید خصوصی را بر عهده ندارد. میتوانید این کلید خصوصی را بر روی کاغذ پرینت کنید. استفاده از این روش توصیه نمی شود چرا که احتمال دزدی و یا هک وجود دارد.
کیف پول چند امضایی
یکی از روش هایی که احتمال هک را کم میکند، استفاده از کیف پول چند امضایی است. در این روش میتوانید به عنوان مثال 5 امضا برای دسترسی به بیت کوین و دارایی خود ایجاد کنید که در صورت صحیح بودن 3 امضاء از 5 امضاء دسترسی به دارایی شما آزاد شود.
کیف پول دسکتاپ
یکی از امن ترین روش های نگهداری بیت کوین استفاده از نرم افزارهای دسکتاپ می باشد که این نرم افزار ها بر روی کامپیوترهای شما نصب شده و به صورت افلاین می توانید بیت کوین خود را نگهداری نمایید.
کیف پول نرم افزاری
وبسایت‌ها و نرم افزارهایی وجود دارند که بر روی گوشی امکان نصب آن وجود دارد و به وسیله آنها میتوانید بیت کوین و سایر ارزهای خود را نگهداری نمایید. در زیر لیستی از بهترین کیف پول های بیت کوین را مشاهده می‌کنید:
- کیف پول تراست
- کیف پول کوینومی
- کیف پول اتمیک
- کیف پول متامسک
- کیف پول سخت افزاری لجر
- کیف پول سخت افزاری تریزور
نحوه خرید و فروش بیت کوین چگونه است؟
برای خرید بیت کوین میتوانید از بهترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال به صورت رسمی اقدام کنید. در زیر لیستی از بهترین صرافی‌های ایرانی بیت کوین را مشاهده می‌کنید:
برای فعالیت در سایت‌های ایرانی مراحل زیر را باید انجام دهید تا دسترسی به معاملات برای شما آزاد گردد:
- اهراز هویت در سایت
- امضای مرامنامه
- ثبت حساب بانکی به نام خود در سایت
- ثبت تلفن ثابت
- آغاز فعالیت و خرید و فروش در سایت
بعد از ایجاد حساب کاربری به راحتی میتوانید به خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال اقدام کنید. مانند تالار بورس در صرافی‌های ارزهای دیجیتال نیز میتوانید سفارش در قیمت مشخص بگذارید و یا میتوانید اقدام به خرید و فروش سریع ارز نمایید. همچنین برای تبدیل ارز خود به ریال میتوانید آن را فروخته تبدیل به ریال کرده و درخواست برداشت بزنید.
همچنین میتوانید از صرافی های خارجی برای خرید بیت کوین استفاده کنید. در زیر لیستی از بهترین صرافی‌های خارجی بیت کوین را میتوانید مشاهده کنید:
مطالب بیشتر راجب به بیت کوین را میتوانید در مقاله‌های زیر مشاهده کنید:
نظرات کاربران