همانطور که پیشتر در مراحل ساخت خانه و هزینه‌های ساخت خانه صحبت کردیم، گرفتن جواز یکی از اولین قدم‌های ساخت یا بازسازی خانه است. مرحله‌ای حیاتی که در صورت دقیق اجرا نشدن باعث هدر رفت زمان و بودجه‌ی سازنده خواهد شد. اگرچه اکثر افراد اطلاعاتی کلی از هدف دریافت جواز ساخت دارند، افرادی زیادی از مراحل و شیوه کار اطلاعات کامل ندارند. اینجا قصد داریم بیشتر در این خصوص صحبت کنیم. با سایت خوبو همراه باشید.
جواز ساخت چیست
جواز یا پروانه ساخت ساختمان، پرونده‌ای رسمی از سوی شهرداری است. اجازه‌نامه‌ای که به مالک یا پیمانکار اجازه می‌دهد پروژه خود را آغاز کند. این پروژه می‌تواند ساخت یا بازسازی خانه یا هر چیز دیگری باشد. با صدور جواز ساخت که در آن مختصات و جزئیات بسیاری از پروژه مشخص است، سازنده ملزم می‌شود طبق همان توافق کار را پیش ببرد. ساخت و ساز بدون جواز غیرقانونی است و پروژه توسط مراجع ناظر متوقف خواهد شد. در واقع برای صدور جواز، ضوابطی باید رعایت شود که تضمین‌کننده ایمنی سازندگان و ساکنان آتی خواهد بود.
از اهداف اصلی اخذ جواز ساخت، اطمینان از ساخت و ساز قانونی مطابق با قوانین و اصول شهرسازی است. اصول شهرسازی که هر بار به مرور، تغییراتی در جهت ایمنی در آن پدید می‌آید، مطابق با آیین‌نامه‌ها و ضوابط طرح جامع شهری است. جدا از این، هرگونه عملیات از جمله بانکی، بیمه‌ای و حتی انتقال سند منوط به وجود جواز ساخت و در انتها، پایان کار است.
در شهرها، جواز از سوی شهرداری صادر می‌شود. در پروانه ساختی که صادر می‌شود اطلاعاتی نظیر زیربنا، تعداد طبقه، نوع اسکلت ساختمان، مشخصات مالکین، شماره پلاک ثبتی، نام مهندسین ناظرر، تاریخ صدور پروانه و کروکی زمین به چشم می‌خورد. برای دریافت سند، مالک باید با اصل سند مالکیت، مدارک شناسایی، برگه‌های تسویه حساب عوارض شهرداری طی سال‌های اخیر و جاری را به شهرداری ارائه کرده و درخواست خود را ثبت نماید.
پس از آن پرونده تشکیل می‌شود. وقتی دستور بازدید صادر می‌شود، مامور فنی برای بررسی شرایط به محل می‌آید. گزارش فنی و وضعیت کاربری وقتی مشخص شد، نوبت به طراحی نقشه می‌رسد. با ارائه نقشه و پرداخت عوارض نوسازی، زمان تائید از سوی شهردرای می‌رسد. با تائید رئیس صدور پروانه، معاون شهرسازی و معماری و در نهایت شهردار، پروانه ساختمان چاپ و تحویل داده می‌شود.
بررسی مرحله به مرحله
مراحل بالا ممکن است ساده و منطقی به نظر برسند. با این حال هرکدام می‌توانند پیچیدگی‌های فراوانی را شامل شوند. در ادامه سعی می‌کنیم به صورت مرحله به مرحله، با ماجرا روبرو شویم.
تشکیل پرونده
قدم اولیه برای دریافت جواز ساخت، تشکیل پرونده است. مالک یا وکیل او، برای گرفتن جواز باید درخواست مجوز صادر کند. این کار در شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک انجام می‌گیرد. اصل و کپی سند مالکیت، اصل و کپی تصویر کارت شناسایی معتبر و همچنین برگه تسویه‌حساب عوارض نوسازی لازمه‌ی این کار هستند. در پرداخت، عوارض باید تا آن روز پرداخت صورت گرفته باشد. بر فرض حتی اگر مدت کمی از سال جدید گذشته باشد، باید عوارض سال قبل و روزهای رفته از سال جدید پرداخت شود. پس از ارائه این مدارک، درخواست جواز پر می‌شود و تحویل می‌گردد.
دستور صدور بازدید
پس از ثبت درخواست، شهرداری روال پرونده را شروع می‌کند. مسئول شهرسازی جهت بازدید به مکان احداث ملک مراجعت می‌کند. او ابعاد زمین، عرض خیابان، بنای ساختمان و املاک مجاور را بررسی می‌نماید. بازدید مورداشاره، در مورد کیفیت جواز صادره تاثیر دارد. برای مثال ممکن است در تعداد طبقاتی که مجوز جهت ساخت آنها صادر می‌شود، تاثیر داشته باشد. مثلا اگر متراژ زمین از یک حدی کوچکتر باشد، بیشتر از چهار طبقه اجازه ساخت داده نخواهد شد. بررسی‌های او به یک گزارش رسمی منجر می‌شود که تقدیم شهرداری می‌گردد.
بررسی گزارش
در شهرهای بزرگ، طرح تفصیلی وجود دارد. این طرح شامل قوانین ساخت و ساز در هر نقطه شهر می‌شود. کارشناس طرح تفصیلی، وضعیت ملک (و کاربری آن) را در طرح جامع و تفصیلی شهر مشخص می‌کند. اگر مشخص شود ملک در یکی از طرح‌های شهرداری واقع شده، موضوع با دقت بیشتری بررسی می‌شود. اینطور مشخص می‌شود ملک در حریم پروژه‌های عمرانی شهری تداخلی ایجاد نخواهد کرد. اگر تداخلی وجود داشته باشد، میزان تراکم مشخص می‌گردد و بعد اصلاحات انجام می‌شود.
دستور نقشه
وقتی ماحل فوق با موفقیت انجام می‌گیرد، دستور تهیه نقشه صادر می‌شود. نقشه شامل محاسبه ابعاد ملک پس از اصلاحات شهرداری، مساحت زمین بعد از اصلاحات، تعداد طبقات و سطح اشغال‌شده در هر طبقه می‌گردد. متراژ سند جدید و عرض گذر نیز همینجا مشخص می‌گردد. بعد دستور نقشه به معمار ارجاع می‌شود.
طراحی نقشه
وقتی کار به این مرحله برسد، نوبت طراحی نقشه معماری ملک است. طراح و معمار با توجه به مساحت باقی‌مانده و شرایط ملک، اقدام به کشیدن نقشه برای ساخت و ساز می‌کنند. هنوز کار شهرداری اینجا تمام نشده. بخش مهمی از کار، جایی است که شهرداری باید نقشه کشیده‌شده را تائید نماید. در واقع این مرحله مهمترین قدم در صدور پروانه ساختمان است. قوانین بسیار زیادی برای کشیدن نقشه در هر منطقه وجود دارد. معمار تلاش می‌کند با توجه به ضوابط از جهت متراژ (نسبت متراژ زمین به تعداد طبقات)، تعداد پارکینگ موردناز و کیفیت فضاها بهترین نقشه ممکن را بکشد.
پس از کشیده‌شدن نقشه، به شهرداری یا دفاتر خدمات شهری ارسال می‌شود. اگر نقشه نیازمند اصلاح باشد، دفتر مهندسی ملزم به اصلاح آن است. وقتی اصلاح انجام شد، همان مراحل انجام می‌شود تا سرانجام نقشه مورد تائید شهرداری قرار گیرد.
پرداخت عوارض
پس از اینکه نقشه مورد تائید قرار گرفت، عوارض نوسازی و عوارض شهرداری پرداخت می‌شود. این موارد به متراژ موجود هر طبقه و نوع کاربری ساختمان مربوط است. در واقع عوارض برای ساختمان تجاری چند هزار متری، با خانه‌های مسکونی تفاوت‌های فاحشی دارد. این عوارض به طور سالیانه دچار تغییراتی می‌شود و عموما بالاتر می‌رود.
پیش نویس
وقتی مراحل فوق انجام شد، با تائیدیه‌ی پرداخت عوارض شهرداری و نوسازی، مالک به دنبال دریافت پیش‌نویس می‌رود. برای این کار به دفاخر خدمات شهری مراجعه می‌کنند. آنجا فرم درخواست تعیین ناظر تکمیل می‌شود. بعد باید منتظر تماس و معرفی ناظر از سوی دفتر خدمات ماند. ناظر که مشخص شد، بین مالک و ناظر قرارداد بسته می‌شود.
این مدارک پیش‌نویسی باید توسط مالک تهیه و به دفتر خدماتی ارائه شود:
- برگه سبز مهر شده چهار رشته سازه، معماری، برق و مکانیک.
- برگ سبز یا سهمیه ناظر به انضمام قرارداد فی‌مابین.
- برگه تعهد رعایت اصلاحیه و تائیدیه‌ی نما، فایل‌های نقشه سازه، برق و مکانیک.
- چک لیست‌های مباحث 19 و 6 بارگذاری و زلزله و در پایان برگه تعهد مشاوره ژئوتکنیک و تائیدیه‌ی خاک.
چاپ پروانه
لازم است که نقشه‌های چهار رشته و پروسه تائید دفتر خدمات شهری و طرح تفصیلی بر و کف به تائید رئیس صدور پروانه ساختمان، معاون شهرسازی و در نهایت شهردار برسد. این تائیدیه‌ها به صورت سیستمی هستند و پس از انجام، پروانه صادر می‌شود.
نظرات کاربران