فیلم درخت گردو

فیلم درخت گردو فیلمی ایرانی است که توسط محمدحسین مهدویان در سال ۱۳۹۸ ساخته شده و در سی و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اکران شد.

به گزارش خوبو، درخت گردو از بهترین فیلم‌های دهه 90 سینمای ایران است که مورد توجه تماشاگران، منتقدین و جشنواره‌‌های داخلی قرار گرفت. این فیلم از سایت معتبر IMDB، موفق به کسب نمره خوب 7.2 شده است. 1400 نفر به این فیلم نمره داده‎اند.

عوامل و بازیگران فیلم درخت گردو

درخت گردو فیلمی است که در ژانر درام، تاریخی و جنگ توسط محمدحسین مهدویان ساخته شده است. مهدویان از فیلم‌سازان جوان و مهم سینمای ایران در دهه اخیر بوده که موفق شده آثار پرطرفداری همچون ماجرای نیمروز، رد خون، لاتاری، شیشلیک و مجموعه زخم کاری را کارگردانی کند.

پیمان معادی که از بهترین بازیگران دهه 90 سینمای ایران بوده، سرانجام با بازی در این فیلم موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شد.

ترانه این فیلم توسط روزبه بمانی سروده شده و علیرضا قربانی آن را خوانده است. حبیب خزایی فر به عنوان آهنگساز و اردشیر کامکار به عنوان نوازنده کمانچه با این فیلم همکاری کرده‌اند.

خلاصه داستان

داستان زندگی واقعی فردی رنج کشیده به نام قادر مولان پور (پیمان معادی) در روستایی مرزی نزدیک شهر سردشت است که خانواده‌اش درگیر فاجعه بمباران شیمیایی سردشت شدند. در این فاجعه، همسر و هر سه فرزند او شیمیایی شدند و عوارض آن موجب شهادت هر چهار نفر شد. همسر او در زمان این حادثه باردار بود و زنده متولد شدن فرزندش را به زندگی خود ترجیح داد. قادر مولان پور در تمامی طول زندگی‌اش در پی فرزندش بود.

نقد و بررسی فیلم درخت گردو

محمدحسین مهدویان در درخت گردو دوباره به سبک و سیاق فیلمسازی موردعلاقه خود بازگشته و روایت شبه مستند از تاریخ را پیش گرفته است. فیلم جدید او ادامه‌ای است بر آثار شبه مستند قبلی‌اش از جمله ایستاده در غبار و ماجرای نیمروز. این بار داستان درباره بمباران شیمیایی سردشت است. واقعه‌ای که از آن به‌عنوان نخستین مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی در جنگ یاد می‌شود. در این واقعه، بیش از  100 نفر کشته و حدود 8000 هزار نفر نیز مجروح شدند که تا به امروز نیز عوارض استشمام گازهای شیمیایی در ریه آن‌ها زندگی عادی‌شان را مختل کرده است. پرداختن به این سوژه ایده بسیار بکری بود که محمدحسین مهدویان می‌توانست بر اساس آن فیلمی تأثیرگذار بسازد. اما نتیجه کار چنان ناامیدکننده است که حتی مخاطب می‌تواند در میانه فیلم از دیدن آن پشیمان شود.

بزرگ‌ترین مشکل فیلم درخت گردو قطعاً فیلمنامه است. فیلمنامه‌ای که در آن شخصیت‌ها ساخته نمی‌شوند و تاکید فیلم بر نمایش زجر و درد قربانیان سلاح شیمیایی است. به همین دلیل است که فیلم جدید مهدویان تبدیل به شکنجه مخاطب می‌شود بدون آن که قصه در آن گسترش پیدا کند. درخت گردو قرار است حول محور شخصیت قادر باشد. پدری که تمام اعضای خانواده‌اش را در بمباران شیمیایی ازدست‌داده و به‌نوعی، زندگی برای او به پایان رسیده است. فیلم اما از این موقعیت استفاده نمی‌کند تا درامی خلق کند و مخاطب را مجاب کند تا با او همذات‌پنداری کند. مهدویان به‌جای پرورش شخصیت‌های داستان، آن‌ها را به حال خود رها کرده و در عوض با استفاده از موسیقی و تصاویر اسلوموشن، قصد داشته پیامش را به مخاطب انتقال دهد که نتیجه ناامیدکننده است.

در فیلم، قادر از بیمارستانی به بیمارستان دیگر می‌رود و زجر و ناله‌های بسیار می‌شنود. این بخشی از واقعیت دردناک سردشت است که قطعاً می‌بایست در فیلمی که درباره این واقعه ساخته می‌شود به تصویر کشیده می‌شد. اما زمانی که فیلمی سینمایی درباره یک واقعه تاریخی ساخته می‌شود، قصه‌پردازی نیز تبدیل به یک اصل می‌شود. مخاطب قطعاً پیش از تماشای فیلم از آنچه که در سردشت گذشته اطلاع دارد و می‌داند که ابتدا و انتهای داستان به چه شکل می‌گذرد. ازاین‌جهت، لزوم وجود قصه‌ای که بتواند در دل این فاجعه تاریخی روایت شود حس می‌شود. شاید دراین‌خصوص اشاره به سریال چرنوبیل بتواند مقایسه مناسبی باشد. در این سریال، فاجعه اتمی چرنوبیل در اوکراین، پس‌زمینه اصلی داستان بود اما قصه اصلی حول محور شخصیتی بود که می‌خواست دراین‌خصوص افشاگری نماید. اتفاقی که در فیلم مهدویان رخ نداده و قادر صرفاً ناظر بر رنج خانواده و مردمش هست و هیچ پیشرفت دیگری در فیلمنامه حاصل نمی‌شود.

بااین‌حال، بازی پیمان معادی در نقش اصلی یکی از نقاط قوت فیلم محسوب می‌شود. بازیگری که در یکی از چالش‌برانگیزترین نقش‌آفرینی‌های دوران بازیگری‌اش موفق عمل کرده و صحنه را از آن خود می‌کند. حضور مهران مدیری نیز یکی از علامت سؤال‌های بزرگ فیلم است که احتمالاً به دلیل بازاریابی و تبلیغات از وجود او در فیلم بهره‌مند شده‌اند. مهران مدیری بازی خوبی از خود ارائه داده اما بااین‌حال، نتوانسته ارتباط عمیقی با شخصیت برقرار کند و صرفاً تجربه قبلی بازیگری و اجرای او بوده که توانسته از سقوط شخصیت دکتر جلوگیری نماید.

درخت گردو علی‌رغم تمام ضعف‌هایی که دارد، هنوز سوژه مهمی دارد. رویداد تاریخی پردرد و رنجی که تابه‌حال به‌اندازه‌ای که شایسته بوده به آن پرداخته نشده و هرگز هم رنج مردمان سردشت در هیچ نقطه‌ای از جهان به رسمیت شناخته نشد. شاید بهتر می‌بود که درخت گردو حتی مستند می‌بود و به طور کامل قصه را فراموش می‌کرد تا اثری استاندارد و یکدست ساخته شود. این روایت شبه مستند و قصه‌ای که حتی به یک خط هم نمی‌رسد و هرگز گسترش نمی‌یابد، نمی‌تواند از درخت گردو اثری ماندگار بسازد. وضعیت فیلم زمانی بدتر می‌شود که بدانیم مهدویان سعی کرده بخشی از مشکلات اساسی فیلمنامه و در واقع کمبود قصه را از طریق راوی برطرف کند؛ ترفندی که مدت‌هاست از سینمای حرفه‌ای حذف شده اما کماکان سینمای ایران با اشتیاق به سراغ آن می‌رود!

نویسنده: میثم کریمی
منبع: سایت مووی مگ

فهرست جوایز فیلم درخت گردو

در سی و هشتمین دوره برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1398، فیلم درخت گردو نامزد دریافت 11 سیمرغ بلورین جشنواره برای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی (محمدحسین مهدویان)، بهترین بازیگر نقش اول مرد (پیمان معادی)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (مینو شریفی)، بهترین تدوین (محمد نجاریان)، بهترین موسیقی (حبیب خزایی فر)، بهترین طراحی لباس (بهزاد جعفری طادی)، بهترین طراحی صحنه (محمدرضا شجاعی)، بهترین چهره پردازی (شهرام خلج)، بهترین جلوه های ویژه میدانی (ایمان کرمیان)، بهترین جلوه‌های ویژه بصری (امیر پهلوان زاده و کامیار شفیع پور) شد، که در پایان موفق به دریافت دو سیمرغ بلورین شد. این فیلم پس از فیلم شنای پروانه، دومین فیلم برتر جشنواره از نگاه تماشاگران لقب گرفت.

• برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (محمدحسین مهدویان)، دوره ۳۸ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۸
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (پیمان معادی)، دوره ۳۸ جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۸
• برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر نقش اول مرد (پیمان معادی)، جشن حافظ در سال ۱۴۰۰

بیشتر بخوانید

• فیلم دهلیز
• فیلم جدایی نادر از سیمین