فیلم امپراطور جهنم

فیلم امپراطور جهنم فیلمی ایرانی است که توسط پرویز شیخ طادی در سال ۱۳۹۵ ساخته شد و در سی و ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اکران شد.

به گزارش خوبو، امپراطور جهنم به دلیل موضوع و سوژه‌ای که دارد، حساسیت‌های زیادی را به وجود آورد و باعث شد در جشنواره سی و پنجم فجر شرایط حضور پیدا نکند. این فیلم از سایت معتبر IMDB، نمره متوسط 5.2 را کسب کرده است. 48 نفر به این اثر رای داده‌اند.

بازیگرانی چون علی نصیریان، فرخ نعمتی، علیرام نورایی، صبا کمالی، سعید راد و کوروش زارعی در این فیلم نقش آفرینی می‌کنند.

عوامل و بازیگران فیلم امپراطور جهنم

امپراطور جهنم فیلمی است که در ژانر درام توسط پرویز شیخ طادی ساخته شده است. پرویز شیخ طادی کارگردان فیلم امپراطور جهنم است. او از سال ۱۳۶۸ با طراحی صحنه و چهره پردازی و مسئولیت جلوه‌های ویژه تاکنون، کارگردانی و نویسندگی وارد عرصه هنر شده و تجربه بازیگری نیز در فیلم از کرخه تا راین در کارنامه هنری خود دارد، همچنین سابقه چند سال همکاری با ابراهیم حاتمی کیا را نیز دارد. وی تاکنون فیلم و سریال های پر مخاطب تاریخی و شاخص و مهم زیادی با موضوعات و بحث های روز دنیا و جامعه سیاسی داشته که از جمله شکارچی شنبه و سینه سرخ و دفتری از آسمان و امپراطور جهنم که اکران عمومی نشد و …‌ را بر عهده داشته است.

علی نصیریان بازیگر مشهور فیلم امپراطور جهنم است. فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی نخستین فعالیت سینمایی او بود. آقای هالو، پستچی، دایره مینا، کفش‌های میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سال‌های خاکستر، بوی پیراهن یوسف، میوه ممنوعه و شهرزاد از آثار شاخص وی است. نصیریان در اوایل دهه ۱۳۶۰ نقش قاضی شارع را در سریال سربداران و نقش ابوالفتح صحاف را در سریال هزاردستان بازی کرد، نقش‌هایی که بین تمام نقش‌هایش تا آن تاریخ منحصربه‌فرد بودند. علی نصیریان همچنین عضو پیوسته فرهنگستان هنر است. نصیریان در سن ۸۸ سالگی در چه چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر (۱۴۰۱)، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای بازی در فیلم هفت بهار نارنج کسب کرد نصیریان پیشتر در سن ۸۴ سالگی در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۷)، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در مسخره باز کسب کرد و تبدیل به مسن‌ترین فردی شد که این جایزه را دریافت کرده‌است.

علیرام نورایی از بازیگران مشهور فیلم است. او از سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را در زمینه تئاتر شروع کرد و همچنین فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۸۴ با ایفای نقش در فیلم سینمایی گرگ و میش آغاز نمود. از دیگر فعالیت‌های وی می‌توان به حضور در تئاترهای مختلف، فیلم‌های کوتاه، جشنواره تئاتر دانشجویی و مجموعه‌های تلویزیونی اشاره کرد. همچنین تا کنون در سریال‌های آسپرین (مجموعه نمایش خانگی) پول کثیف، جابربن حیان، ماتادور، شاید برای شما هم اتفاق بیفتد، سینمایی سیب ترش، قلاده‌های طلا، سارق روح، پله، همیشه سینما و شاید برای شما هم اتفاق بیفتد در اپیزودهای شب شکار، گنجشک‌های شاهد، نور در تاریکی، گاندو و بعضی آرزوها بازی کرده‌است.

صبا کمالی در سال ۱۳۷۸ مدرک کارشناسی خود را از دانشکده سینما و تئاتر دریافت کرد و همچنین دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی می‌باشد. آغاز فعالیت‌های او در تئاتر به سال ۱۳۷۶ و در تلویزیون به سال ۱۳۷۸ بر می‌گردد. همچنین وی در سال ۷۸ با فیلم «متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش، نخستین بار سینما را تجربه کرد. وی در ۲۳ سالگی (۱۳۷۷) جایزهٔ نخست بهترین بازیگر را از سومین جشنوارهٔ تئاتر تهران برای بازی در نمایش «از عدمیت تا آدمیت» بُرد.

فرزین محدث فعالیت هنری خود را از دوران دانشجویی آغاز کرد. در سال ۱۳۸۴ از دانشگاه سوره در رشتهٔ بازیگری فارغ‌التحصیل شد. وی عضو گروه تئاتر آرتا و مدرس و مدیر آموزش مؤسسه هنری آرتا و مدرس موسسه آموزش عالی فردوس مشهد است.

فرخ نعمتی بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر ایرانی است. وی بازی در سینما را از سال ۱۳۶۳ با «زائر خلف»، همکاری «یدالله نوعصری» آغاز کرد. نعمتی همسر سهیلا رضوی، بازیگر می‌باشد و دارای لیسانس مدیریت اقتصادی است.

خلاصه داستان فیلم امپراطور جهنم

ریاض جنگجوی کهنه کار توبه می‌کند خونی بریزد و چون آتشفشانی خاموش به گوشه‌ای میخزد. برای آتش افروزی مجدد او، به یک شوک قوی نیاز است و آن تعرض به گلجان تنها عشق و امید زندگی اوست. آتش ریاض شعله ور شده و خون‌ها می‌ریزد. غافل از اینکه بازیگر یکه‌تاز نمایشی پرماجرا گردیده است.

نقد و بررسی فیلم امپراطور جهنم

نقد از صدف پیکامی

داستان فیلم امپراطور جهنم در فرانسه اتفاق می‌افتد. همانطور که از نام فیلم نیز برمی‌آید، امپراطور جهنم فیلمی متفاوت به ویژه از لحاظ فضاسازی است. ماجرای فیلم در ارتباط با گروه‌های تکفیری به خصوص داعش است. در ابتدای فیلم تکه‌ای از کودکی شخصیت اصلی فیلم نشان داده می‌شود که فضایی وهم گونه و خشن دارد. پس از آن بلافاصله به زمان حال و بزرگسالی شخصیت روبرو می‌شویم که این نقش را “علی نصیریان” ایفا می‌کند. او اکنون شیخ مسلمانی است که در مسجدی در فرانسه به او اقتدا می‌شود. به نظر می‌رسد که کارگردان فیلم “پرویز شیخ طادی” از نشان دادن صحنه‌های ابتدایی فیلم، قصد داشته تا نتیجه‌ی سختگیری و عبارتی خشکه مذهب بودن را نشان دهد که البته تا چه اندازه این مفهوم واضح است، سوال می‌شود!

“شیخ ریاض” و همسرش پسری ناقص الخلقه دارند که در سوریه به عضویت “داعش” درآمده است و مدام در حال خونریزی است. مادر او می‌خواهد او را به فرانسه بیاورد اما شیخ ریاض با این موضوع مخالف است. مخالفت او، اصرار مادر و به طور کلی پیشینه‌ی این خانواده که نقش محوری داستان را به عهده دارند، به نوعی مبهم است و این ابهام تا آخر نیز ادامه پیدا می‌کند. اینکه ماجرا در ارتباط با شکل گرفتن گروه هایی نظیر “داعش” است مشخص است اما به نظر می‌رسد افتادن اتفاق‌های پی در پی و تصویر کردن خشونت به شکل مفرط آن، باعث شده است تا موضوعات اصلی داستان و همینطور شخصیت پردازی‌ها دارای عمق و ابعاد کافی نباشد.

شخصیت‌هی فیلم امپراطور جهنم و تصمیم هایشان ممکن است برای مخاطب سوالاتی بوجود بیاورند که هرگز به این سوال‌ها پاسخ داده نمی شود. اتفاق دیگری که ممکن است به نظر عجیب برسد فضای وهم گونه و به نوعی معمایی داستان و تلفیق آن با فضایی واقع گرایانه است که دلیل این اتفاق هم روشن نیست. مسجدی که نقش کلیدی در ماجرای داستان دارد و تقریبا سرچشمه‌ی اتفاقات داستان از این مسجد است، کنار دریایی خروشان قرار دارد که دلیل این انتخاب نیز مشخص نمی شود و تنها می‌توان حدس زد که کنار دریا قرار گرفتن این مسجد به دلیل فضاسازی خاص و یا در نهایت نشان دادن قدرت هایی ماورایی و مسائلی نظیر این می‌تواند باشد.

نکته‌ی دیگری که باز هم موجب مبهم شدن بیشتر فیلم امپراطور جهنم می‌شود، دیدگاه و ایدئولوژی امپراطور جهنم است. “شیخ ریاض” در ابتدای داستان در دیالوگی به دوست دیرینه‌ی خود می‌گوید که قرار است هیچ خونی نریزند و سیاست آن‌ها به این گونه است اما ناگهان پس از تعرض چند پلیس به همسر “شیخ ریاض” او ناگهان به “داعش” که پیش از آن مخالف آن‌ها بود می‌پیوندد. اینکه انگیزه‌ای شخصی باعث شود که شخصی به ایدئولوژی هایی مانند داعش بپیوندد می‌تواند یک دیدگاه باشد اما آیا در “امپراطور جهنم” قصد مطرح کردن چنین دیدگاهی وجود داشته است؟!

سوال و یا نکته‌ی دیگری که در فیلم امپراطور جهنم مطرح می‌شود شاید عوامل پدید آورنده‌ی پدیده‌ای نظیر “داعش” باشد که این پرداخت تنها با اشاراتی به آمریکا، اسرائیل و… تمام می‌شود و به صورت واضح به آن پرداخته نمی شود. اینکه پلیس کشوری مانند فرانسه به یک زن مسلمان ناگهان و به صورت گروهی تعرض می‌کند نیز همچنان عجیب و پیچیده باقی می‌ماند. آیا دولت فرانسه یا به عبارتی اروپا نیز در قصد تعرض بر مسلمانان را دارد؟ اگر دارد این عوامل در انگیزه‌های تروریستی گروه هایی مانند داعش اثر گذار است؟! این جامعه‌ی بین المللی است که در خطر است و قربانی است یا افراد افراطی و گروه‌های تکفیری؟! “شیخ ریاض” از تبعیض و تعرضی که نسبت به نژادهای دیگر و ادیان دیگر در اروپا می‌شود معترض است، اما حق خود می‌داند که به راحتی مردم کشوری دیگر را قتل عام کند. و سوال آخر؛ “شیخ ریاض” قربانی می‌کند یا خودش یک قربانی است؟!

نقد از شکیب شیخی

واقعا چه نهادی با چه منطقی هزینه سرسام‌آور ساخت چنین فیلم‌هایی را می‌دهد؟

در انتهای فیلم که کلک سعودی‌ها کنده شد مگر شخصیت ریاض همراه نزدیکانش در آن دفتر نبود؟ پس چطور دوباره از ماشین «مامور امنیتی» سردرآورد؟ عذر میخواهم! این سوال‌ها مته گذاشتنِ بیش از حد به خشخاش «امپراطور جهنم» هستند.

فیلم ۳ ایراد عمده داشت:

مهم‌ترین ایراد، وابسته بودن بیش از حد فیلم به جهان خارج بود. اگر شخصی تمام ویژگی‌های زبانی و ظاهری و شعاری گروه‌های پرتعداد را نمی‌دانست، و مطالعه نسبتا مبسوطی از تاریخ معاصر این منطقه را نزد خود حاضر نداشت، فیلم عملا برایش معنایی محصَل پیدا نمی‌کرد.

دومین ایراد، بافت تصویری به شدت تصنعی و بی‌کیفیت فیلم بود. باور کنید که هم مخاطبین ایرانی و هم بین‌المللی به بالاترین حد ممکن تا کنون فیلم‌هایی آن‌چنانی با ویژوال افکت و اسپشال افکت و «افترافکت» و هر افکت رنگارنگ دیگری دیده‌اند که دیگر این حناها برایش بدرنگ باشند. وجه بصری فیلم، از صحنه آهسته‌ها تا اکشن‌های «مدیوم کلوز» به حدی بد بودند که اجازه پیگیری داستان «بدتر» را به مخاطب نمی‌دادند، اما ما به هر حال سعی خود را کردیم که چیزکی هم ببینیم.

مشکل سوم این بود که فیلم هیچ پشتوانه معنایی خاصی نداشت. وهابی‌ها بد بودند، آمریکایی‌ها بد بودند، اسرائیلی‌ها بد بودند و فرانسوی‌ها و… هم همین‌طور. تنها می‌ماند چند شخص و البته یک روحانی شیعه که شخصیت مثبت داشتند. نقطه دید فیلم در قبل این افراد مثبت چه بود؟ در نپرداختن و برجسته نکردن این شخصیت‌ها، فیلم حتی از آن «سر بریدن و در شهر آویزان کردن» هم بدتر و بی‌رحمانه تر عمل کرد.

جای این نکات را یک درام آبکی بین یک مرد و همسرش و پسرش و داستان تجاوز پر کرده بود، که شخصیت‌پردازی نیم‌بند و بی‌سروته ریاض حتی مانع از پیگیری و لمس آن می‌شد. لابد فیلم‌ساز فکر کرده اینگونه می‌تواند داستان «ابراهیم و اسماعیل» را اندکی مورد ارجاع قرار دهد که این نشانه از بی هویتی آن داستان در ذهن فیلم‌ساز میتواند باشد. یک شخصیت دختر هم که انداخته بودند گوشه فیلم و هرچه بدشان می‌آمد به او نسبت دادند که این شکلی تصفیه حساب با هر نوع دیدگاهی بود.

بگذریم! اگر قرار است یک بیانیه صادر کنیم پس دیگر چه نیازی به هزینه‌های چندمیلیاردی‌ست؟ یک کلیپ ۳‌دقیقه‌ای می‌ساختید با ۱۵-۲۰ میلیون تومان هزینه که به زعم خودتان کار فرهنگی هم کرده باشید، چون این فیلم با این کیفیت اساسا «ضدتبلیغ و دشمن شادکن» است. به‌هرحال باید «خسته نباشید» بگوییم به فیلم‌سازی که اثرش در جهنمِ سینما امپراطوری می‌کرد.

نقد از محمد زادمهر

فیلم از همان ابتدا یعنی تیتراژ با موسیقی هیجان انگیز شروع می شود و این ابزاری خوب برای همراه سازی مخاطب با فیلم است. از آنجایی که داستان فیلم، داستانی تازه و نو برای مخاطب است پس باید کارگردان هم در فرم هم در محتوا سعی در شبیه سازی کامل شرایط با درک مخاطب داشته باشد و می توان گفت پرویز شیخ طادی تا نسبت بالایی به این نکته دست پیدا کرده است.

اما برسیم به داستان فیلم که داستان شیخی جنگجو است که توبه کرده اما حال دوباره به او احتیاج است پس لازم است با شوکی مجدد این آتشفشان خفته را بیدار کرد. این شوک تجاوز چند پلیس فرانسوی به همسر و تنها امید زندگی شیخ است که البته با تحریک نفوذی در خانه او یعنی خانم دکتر فرانسوی به وقوع پیوسته و شیخ آرام را دوباره بیدار میکند.اما کبریت های بیشتری برای گر گرفتن هرچه بیشتر این آتش لازم است از جمله آتش زدن مسجد. بعد از آن شیخ وهابی در درگیری با شیخ شیعه می گوید آتش در برابر آتش، مسجد در برابر کلیسا، انجیل در برابر قرآن و آنجا است که این خانه ساخته شده توسط شیخ رو به ویرانی میرود و حال دریاست که مسجد را با خود می برد و شیخ روز به روز ویران تر از گذشته می شود.

نکته قوت دیگر فیلم شیخ طادی ریتم خوب فیلم است که اجازه نمی دهد مخاطب اندکی خسته شده و همچنین مخاطب سخت پسند جشنواره صندلی خود را ترک کند. همانطور که داستان جلو می رود لایه های عمیق بازی علی نصریان بیش از پیش به نمایش در می آید و می تواند بازی او در فیلم شکارچی شنبه را دوباره برای شما تداعی کند.

همانطور که عوامل در نشست های خبری و مصاحبه های شخصی اشاره کرده بودند اجرای پروژه ای مثل این فیلم نیاز به جلوه های ویژه حرفه ای دارد چرا که دیگر مثل چند سال قبل مخاطب سینمای ما کار های بی کیفیت در این زمینه را نمی پسند. باید گفت جلوه های ویژه در سطح کیفی خوبی آماده شد و بسیار واضح می توان فهمید برای آن وقت گذاشته اند و به شعور مخاطب احترام گذاشته شده از جمله این صحنه می توان به درگیری یار قدیمی ریاض با نیروی جدید با بازی حبیب دهقان نسب و علیرام نورایی اشاره کرد که به زیبایی و با دیالوگ های مناسب به تصویر کشیده شده است.

فیلم با ریتم نسبتا خوب خود به جلو می رود و به زیبایی درگیری دوباره شیخ را نشان می دهد از آنجایی که اروپایی ها و عربستان شیخ را در این مسیر همراهی می کنند تا جایی که شیخ توسط عربستان ترد می شود و شیخ دست به دامان اسرائیل می شود و برای اثبات یهودیت خود حاضر به آتش زدن قرآن می شود. شیخی که روزی خود را جانشین پیامبر می دانست حال برای فرار از کار خود مجبور به آتش زدن قرآن می شود.

اما سکانس پایانی را می توان اوج فیلم دانست جایی که بعد از آتش زدن قرآن صهیونیست به شیخ وهابی خیانت کرده و او را تحویل پلیس می دهد و دوربین با چرخش بین جمع خبرنگاران و پلیس چهره واقعی نزدیکان شیخ را نشان می دهد خانم دکتر که با درگیر کردن شیخ در منجلاب هوس و با پر کردن جای گلجان عشق ریاض، او را به این راه کشاند و همچنین شریف با بازی علیرام نورایی که دستورات شیخ را ظاهرا اجرا می کرد و نیروی وفادار او بود به پایان می رسد.

ایرادی که میتوان به فیلم گرفت بحث توجیه کار شیخ است یعنی در صحنه های ابتدایی فیلم با توجه به تجاوز به عشق شیخ، آتش زدن مسجد و برخورد نامناسب با شیخ در بیمارستان ممکن است مخاطب حق این همه درگیر شدن و آدم کشتن را به شیخ بدهد و اگر اندکی بیشتر پیشینه ریاض در افغانستان که خیلی کوتاه و در لابه لای فیلم به آن پرداخته شد به نمایش گذاشته می شد این ابهام هم برای مخاطب بر طرف می شد.
فیلمی که امروز شاهد اکران آن هستیم قطعا زیبایی ها و ضعف های خود را دارد ولی سوال اصلی اینجاست چرا این فیلم با موضوع خاص خود که متاسفانه جزء معدود فیلم های در زمینه داعش است با آنکه چندین سال است منطقه ما با آن درگیر است ولی فیلمی از آن ساخته نمی شود از دوره قبل کنار گذاشته شد. در پایان باید گفت قطعا آخرین ساخته شیخ طادی در بخش هایی حداقل شایسته نامزدی سیمرغ است و باید دید فیلم ها با چه نگاهی داوری خواهد شد و سیمرغ 36 بر شانه عوامل این فیلم خواهد نشست یا خیر.

بیشتر بخوانید

• فیلم لامینور
• فیلم کمال الملک
• فیلم زیر درختان زیتون
• فیلم دیوانه ای از قفس پرید
• فیلم پستچی سه بار در نمی‌ زند