کفش طلای اروپا (European Golden Shoe) جایزه‌ای است که در پایان هر فصل فوتبال اروپا به بازیکنی که بیشترین گل را در رقابت‌های لیگ به ثمر رسانده باشد، اهدا می‌شود.
به گزارش خوبو و به نقل از eusm، جایزه کفش طلای اروپا از فصل 1967/68 به بهترین گلزن لیگ های اروپایی اهدا شد که اولین برنده آن اوزه بیو اسطوره فوتبال پرتغال بود.
نام اصلی جایزه، Soulier d’Or است که یک واژه فرانسوی است و به معنای کفش طلا بوده و توسط مجله اکیپ فرانسه در پایان هر فصل به برنده این عنوان اهدا می‌شود.
تاریخچه کفش طلای اروپا
از ابتدای فصل 1967/68، مجله اکیپ فرانسه تصمیم گرفت به بازیکنی که بیشترین گل را در پایان فصل لیگ‌های اروپایی به ثمر رساند، جایزه ای تحت عنوان کفش طلای اروپا اهدا کند.
بین سال های 1968 تا 1991 این روند ادامه دار بود و بازیکنی که بیشترین گل را در لیگ‌های اروپایی به ثمر می‌رساند، صرف‌نظر از سطح قدرت لیگ ها، برنده جایزه می‌شد. اوزه بیو، گرد مولر، دودو جورجسکو و فرناندو گومز بازیکنانی بودند که دو بار برنده این جایزه شدند.
در سال 1991، دارکو پانچف مهاجم ستاره سرخ بلگراد با به ثمر رساندن 34 گل به عنوان برنده کفش طلای اروپا انتخاب شد، اما فدراسیون فوتبال قبرس اعتراض کرد و معتقد بود که یک بازیکن قبرسی موفق به زدن 40 گل شده است و کفش طلا حق او بوده و بدین ترتیب مجله اکیپ تصمیم گرفت بین سال های 1991 تا 1996 به برندگان هیچ جایزه‌ای اهدا نکند. هر چند جایزه دارکو پانچف سرانجام در سال 2006 به او اهدا شد.
از فصل 1996/97، رسانه های ورزشی اروپا (ESM) تصمیم گرفتند که سیستم امتیازدهی را وارد رقابت بر سر کفش طلا کنند بدین شرح که امتیاز گلزنی در هر لیگی متفاوت با لیگ دیگر باشد. بدین ترتیب امتیاز گلزنی در پنج لیگ برتر بر اساس رنکینگ سالیانه یوفا (2)، امتیاز گلزنی در لیگ های رنک 6 تا 21 یوفا (1.5) و امتیاز گلزنی سایر لیگ ها (1) است.
پس از تغییر سیستم امتیازدهی، فقط هنریک لارسن (فصل 2000/01 در لیگ اسکاتلند) و ماریو ژاردل (فصل 2001/02 در لیگ پرتغال) بدون حضور در پنج لیگ معتبر اروپایی موفق به کسب جایزه کفش طلای اروپا شدند.
از فصل 2019/20، قانون جدیدی اضافه شد، تا دیگر شاهد دو برنده در یک فصل نباشیم. در صورتیکه امتیازات میان دو بازیکن مساوی باشد، بازیکنی که تعداد دقایق کمتری بازی کرده، برنده جایزه کفش طلای اروپا می‌شود.
لیست برندگان کفش طلای اروپا
| فصل | نام بازیکن (ملیت) | باشگاه (لیگ) | گل | امتیاز |
| 1967-68 | اوزه بیو (پرتغال) | بنفیکا (پرتغال) | 43 | – |
| 1968-69 | پتار ژکوف (بلغارستان) | زسکا صوفیه (بلغارستان) | 36 | – |
| 1969-70 | گرد مولر (آلمان) | بایرن مونیخ (آلمان) | 38 | – |
| 1970-71 | جوزپ اسکوبلار (یوگوسلاوی) | المپیک مارسی (فرانسه) | 44 | – |
| 1971-72 | گرد مولر (آلمان) | بایرن مونیخ (آلمان) | 40 | – |
| 1972-73 | اوزه بیو (پرتغال) | بنفیکا (پرتغال) | 40 | – |
| 1973-74 | هکتور یازالده (آرژانتین) | اسپورتینگ لیسبون (پرتغال) | 46 | – |
| 1974-75 | دودو جورجسکو (رومانی) | دینامو بخارست (رومانی) | 33 | – |
| 1975-76 | سوتیریس کایافاس (قبرس) | اومونیا نیکوزیا (قبرس) | 39 | – |
| 1976-77 | دودو جورجسکو (رومانی) | دینامو بخارست (رومانی) | 37 | – |
| 1977-78 | هانس کرانکل (اتریش) | راپید وین (اتریش) | 41 | – |
| 1978-79 | کیس کیست (هلند) | آزد آلکمار (هلند) | 34 | – |
| 1979-80 | اروین فن دن برگ (بلژیک) | لیرسه (بلژیک) | 39 | – |
| 1980-81 | گئورگی اسلاوکوف (بلغارستان) | بوتف پلودیف (بلغارستان) | 31 | – |
| 1981-82 | ویم کیفت (هلند) | آژاکس (هلند) | 32 | – |
| 1982-83 | فرناندو گومز (پرتغال) | پورتو (پرتغال) | 36 | – |
| 1983-84 | یان راش (ولز) | لیورپول (انگلیس) | 32 | – |
| 1984-85 | فرناندو گومز (پرتغال) | پورتو (پرتغال) | 39 | – |
| 1985-86 | مارکو فان باستن (هلند) | آژاکس (هلند) | 37 | – |
| 1986-87 | رودیون کاماتارو (رومانی) | دینامو بخارست (رومانی) | 44 | – |
| 1987-88 | تانجو جولاک (ترکیه) | گالاتاسارای (ترکیه) | 39 | – |
| 1988-89 | دورین ماتئوت (رومانی) | دینامو بخارست (رومانی) | 43 | – |
| 1989-90 | هوگو سانچز (مکزیک) هریستو استویچکوف (بلغارستان) | رئال مادرید (اسپانیا) زسکا صوفیه (بلغارستان) | 38 | – |
| 1990-91 | دارکو پانچف (یوگوسلاوی) | ستاره سرخ بلگراد (یوگوسلاوی) | 34 | – |
| 1991-92 | آلی مک کویست (اسکاتلند) | رنجرز (اسکاتلند) | 34 | – |
| 1992-93 | آلی مک کویست (اسکاتلند) | رنجرز (اسکاتلند) | 34 | – |
| 1993-94 | دیوید تیلور (ولز) | پورثمادوگ (ولز) | 43 | – |
| 1994-95 | آرسن اوتیسیان (ارمنستان) | هومنتمن (ارمنستان) | 39 | – |
| 1995-96 | زیاد اندلادزه (گرجستان) | مارگفتی (گرجستان) | 40 | – |
| 1996-97 | رونالدو (برزیل) | بارسلونا (اسپانیا) | 34 | 68 |
| 1997-98 | نیکوس ماچلاس (یونان) | ویتسه (هلند) | 34 | 68 |
| 1998-99 | ماریو ژاردل (برزیل) | پورتو (پرتغال) | 36 | 72 |
| 1999-00 | کوین فیلیپس (انگلیس) | ساندرلند (انگلیس) | 30 | 60 |
| 2000-01 | هنریک لارسن (سوئد) | سلتیک گلاسکو (اسکاتلند) | 35 | 52.5 |
| 2001-02 | ماریو ژاردل (برزیل) | اسپورتینگ لیسبون (پرتغال) | 42 | 63 |
| 2002-03 | روی ماکای (هلند) | دپورتیوو لاکرونیا (اسپانیا) | 29 | 58 |
| 2003-04 | تیری آنری (فرانسه) | آرسنال (انگلیس) | 30 | 60 |
| 2004-05 | تیری آنری (فرانسه) دیگو فورلان (اروگوئه) | آرسنال – انگلیس ویارئال (اسپانیا) | 25 | 50 |
| 2005-06 | لوکا تونی (ایتالیا) | فیورنتینا (ایتالیا) | 31 | 62 |
| 2006-07 | فرانچسکو توتی (ایتالیا) | آاس رم (ایتالیا) | 26 | 52 |
| 2007-08 | کریستیانو رونالدو (پرتغال) | منچستر یونایتد (انگلیس) | 31 | 62 |
| 2008-09 | دیگو فورلان (اروگوئه) | اتلتیکو مادرید (اسپانیا) | 32 | 64 |
| 2009-10 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 34 | 68 |
| 2010-11 | کریستیانو رونالدو (پرتغال) | رئال مادرید (اسپانیا) | 40 | 80 |
| 2011-12 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 50 | 100 |
| 2012-13 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 46 | 92 |
| 2013-14 | کریستیانو رونالدو (پرتغال) لوییس سوارز (اروگوئه) | رئال مادرید (اسپانیا) لیورپول (انگلیس) | 31 | 62 |
| 2014-15 | کریستیانو رونالدو (پرتغال) | رئال مادرید (اسپانیا) | 48 | 96 |
| 2015-16 | لوییس سوارز (اروگوئه) | بارسلونا (اسپانیا) | 40 | 80 |
| 2016-17 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 37 | 74 |
| 2017-18 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 34 | 68 |
| 2018-19 | لیونل مسی (آرژانتین) | بارسلونا (اسپانیا) | 36 | 72 |
| 2019-20 | چیرو ایموبیله (ایتالیا) | لاتزیو (ایتالیا) | 36 | 72 |
| 2020-21 | روبرت لواندوفسکی (لهستان) | بایرن مونیخ (آلمان) | 41 | 82 |
| 2021-22 | روبرت لواندوفسکی (لهستان) | بایرن مونیخ (آلمان) | 35 | 70 |
| 2022-23 | ارلینگ هالند (نروژ) | منچسترسیتی (انگلیس) | 36 | 72 |
رکوردداران کسب جایزه کفش طلای اروپا
بازیکنان
لیونل مسی با کسب شش کفش طلای اروپا رکورددار است. کریستیانو رونالدو و لوییس سوارز تنها بازیکنانی هستند که در دو لیگ برنده این جایزه شده‌اند و دیگو فورلان و ماریو ژاردل نیز در دو تیم موفق به کسب این جایزه شده‌اند.
| نام بازیکن | تعداد کفش طلا | فصل های کسب کفش طلا |
| لیونل مسی | 6 | 2009/10, 2011/12, 2012/13, 2016/17, 2017/18, 2018/19 |
| کریستیانو رونالدو | 4 | 2007/08, 2010/11, 2013/14 2014/15 |
| اوزه بیو | 2 | 1967/68, 1972/73 |
| گرد مولر | 2 | 1969/70, 1971/72 |
| دودو جورجسکو | 2 | 1974/75, 1976/77 |
| فرناندو گومز | 2 | 1982/83, 1984/85 |
| آلی مک کویست | 2 | 1991/92, 1992/93 |
| ماریو ژاردل | 2 | 1998/99, 2001/02 |
| تیری آنری | 2 | 2003/04, 2004/05 |
| دیگو فورلان | 2 | 2004/05, 2008/09 |
| لوییس سوارز | 2 | 2013/14, 2015/16 |
| روبرت لواندوفسکی | 2 | 2020/21, 2021/22 |
باشگاه ها
3 بازیکن بارسلونا با کسب 8 جایزه کفش طلای اروپا رکورددار هستند و رئال مادرید و بایرن مونیخ در رده دوم قرار دارند.
| نام باشگاه | تعداد کسب جایزه | تعداد بازیکن برنده |
| بارسلونا | 8 | 3 |
| رئال مادرید | 4 | 2 |
| بایرن مونیخ | 4 | 2 |
| دینامو بخارست | 3 | 2 |
| پورتو | 3 | 2 |
| زسکا صوفیه | 2 | 2 |
| لیورپول | 2 | 2 |
| آژاکس | 2 | 2 |
| اسپورتینگ لیسبون | 2 | 2 |
| آرسنال | 2 | 1 |
| بنفیکا | 2 | 1 |
| رنجرز | 2 | 1 |
| هومنتمن | 1 | 1 |
| آستریا وین | 1 | 1 |
| راپید وین | 1 | 1 |
| لیرسه | 1 | 1 |
| بوتف پلودیف | 1 | 1 |
| اومونیا نیکوزیا | 1 | 1 |
| منچستریونایتد | 1 | 1 |
| ساندرلند | 1 | 1 |
| المپیک مارسی | 1 | 1 |
| مارگفتی | 1 | 1 |
| فیورنتینا | 1 | 1 |
| لاتزیو | 1 | 1 |
| آاس رم | 1 | 1 |
| آزد آلکمار | 1 | 1 |
| ویتسه | 1 | 1 |
| سلتیک | 1 | 1 |
| اتلتیکو مادرید | 1 | 1 |
| دپورتیوو لاکرونیا | 1 | 1 |
| ویارئال | 1 | 1 |
| گالاتاسارای | 1 | 1 |
| پورثمادوگ | 1 | 1 |
| ستاره سرخ بلگراد | 1 | 1 |
| منچسترسیتی | 1 | 1 |
کشورها
3 بازیکن پرتغالی با کسب 8 جایزه کفش طلای اروپا رکورددار هستند و بازیکنان آرژانتینی در رده بعدی قرار دارند.
| کشور | تعداد کسب جایزه | تعداد بازیکن برنده |
| پرتغال | 8 | 3 |
| آرژانتین | 7 | 2 |
| هلند | 4 | 4 |
| اروگوئه | 4 | 2 |
| بلغارستان | 3 | 3 |
| ایتالیا | 3 | 3 |
| برزیل | 3 | 2 |
| رومانی | 3 | 2 |
| اتریش | 2 | 2 |
| ولز | 2 | 2 |
| یوگوسلاوی | 2 | 2 |
| فرانسه | 2 | 1 |
| آلمان | 2 | 1 |
| اسکاتلند | 2 | 1 |
| لهستان | 2 | 1 |
| ارمنستان | 1 | 1 |
| بلژیک | 1 | 1 |
| قبرس | 1 | 1 |
| انگلیس | 1 | 1 |
| گرجستان | 1 | 1 |
| یونان | 1 | 1 |
| مکزیک | 1 | 1 |
| سوئد | 1 | 1 |
| ترکیه | 1 | 1 |
| نروژ | 1 | 1 |
نظرات کاربران