کاهش وزن سریع چه عوارضی دارد؟ معرفی روش‌های ناسالم برای کاهش وزن سریع

اضافه وزن باعث سنگینی بدن و کمبود انرژی است بنابراین ذهن افراد به سمت کاهش وزن سریع می‌رود. اما رسیدن به این هدف چندان آسان نیست چرا که تلاشی سخت را می‌طلبد. در زندگی‌های پرمشغله‌ی امروزی، افراد، فرصتی برای توجه به نوع برنامه غذایی و سبک زندگی خود ندارند به همین دلیل درصد زیادی از مردم دچار چاقی می‌شوند. کارشناسان معتقدند هفته‌ای نیم تا یک کیلو کاهش وزن، برای سلامتی مشکلی ایجاد نمی‌کند و بهترین روش رسیدن به تناسب اندام است. با این حال، بسیاری از افراد بدون آگاهی در مورد عوارض کاهش وزن سریع ، قدم در این مسیر نادرست می‌گذارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی این عوارض و پیامدها بپردازیم و روش‌های ناسالم کاهش وزن را به شما معرفی کنیم. با سایت خوبو همراه باشید.

عوارض کاهش وزن سریع برای سلامتی

یک: عضله‌ سوزی یکی از عوارض کاهش وزن سریع

یک حقیقت تکان‌دهنده این است که با کاهش وزن، فقط چربی از دست نمی‌دهید بلکه عضلات بدن نیز از دست می‌رود. از بین رفتنِ عضلات منجر به کُند‌شدنِ متابولیسم می‌شود. علاوه بر این، شخص، قادر به انجام بسیاری از فعالیت‌های معمول روزانه مثل جا‌به‌جا کردن اجسام سنگین یا بالارفتن از پله‌ها نیست. ممکن است عدد دل‌خواه را روی ترازو ببینید اما کیفیت زندگی چندان رضایت‌بخش نیست.

برنامه ریزی برای لاغری در سال جدید؛ چطور در سال جدید لاغر شویم؟

دو: از بین رفتن تعادل الکترولیت‌ها با کاهش وزن سریع

کارکردهای بدن مثل ضربان قلب، گردش خون، تنفس و سایر فعالیت‌های حیاتی بدن، توسط بعضی از عناصر تنظیم می‌شود. اگر تعادل این عناصر در بدن از بین برود، ممکن است شرایط ناگواری پیش بیاید. مثلاً شخص دچار تشنج شدید یا بی‌نظمی در ضربان قلب شود.

برخی از این عناصر مثل الکترولیت‌های موجود در بدن، باعث می‌شوند که سلول‌ها کار خود را به‌درستی انجام دهند. کاهش وزن سریع الکترولیت‌ها را از حالت تعادل خارج نموده و منجر به ایجاد اختلال در عملکردهای سلولی و پس از آن ایجاد اختلال در عملکرد کل بدن می‌شود.

سه: کمبود شدید مواد مغذی در بدن

کاهش وزن سریع بدن را در معرض کمبود شدید مواد مغذی قرار می‌دهد در حالی که وجود این ریزمغذی‌ها برای سلامتی، حیاتی هستند. به‌عنوان مثال کمبود ویتامین دی و کلسیم، استخوان‌های شما را در معرض شکستگی قرار می‌دهد یا کاهش شدید آهن، باعث کم‌خونی می‌شود.

چهار: تشکیل سنگ صفرا از عوارض کاهش وزن سریع

یکی دیگر از آسیب‌های کاهش وزن سریع ایجاد سنگ در کیسه صفرا است. وقتی به مدت طولانی گرسنه باشید، شیره‌ی صفرا ترشح نمی‌شود. این شیره در همان کیسه صفرا می‌ماند و به‌مرور زمان دهانه‌ی آن را می‌بندد. بنابراین دچار سوءهاضمه، درد و ناراحتی گوارشی زیادی خواهید شد.

پنج: افت شدید انرژی

کم‌خوری شدید هیچ فرقی با پرخوری ندارد و هر دو رفتار به بدن آسیب می‌زند. یکی از این آسیب‌ها کاهش شدید سطح انرژی شما است. علاوه بر اینکه بدن شما خسته و کسل است، انرژی روانی لازم برای انجام امور خود را نیز ندارید. بهره‌وری به‌شدت کاهش یافته، خلق‌و‌خو کاملاً افت کرده و تحریک‌پذیری افزایش می‌یابد.

شش: بی‌نظمی یا قطع قاعدگی

تحقیقات نشان داده است که رژیم‌های کم‌کالری و کاهش وزن سریع بر قاعدگی زنان اثر منفی می‌گذارد. ممکن است درصد چربی بدن آنقدر پایین بیاید که قاعدگی به‌طور کلی قطع شود. پریود منظم نشان می‌دهد که وضعیت بدن خوب است.

معرفی روش‌های ناسالم برای کاهش وزن سریع

«کاهش 10 کیلو در یک ماه» یا «در یک هفته پنج کیلو لاغر شوید» و رژیم‌هایی از این دست، همگی منجر به کاهش وزن سریع می‌شوند و در عین حال ناسالم هستند. در این بخش قصد داریم به معرفی این روش‌های سریع و ناسالم بپردازیم:

یک: کاهش وزن سریع و ناسالم با حذف وعده های غذایی

ایجاد محدودیت‌های شدیدی نظیر حذف برخی از وعده‌های غذایی راهکار مناسبی برای کاهش وزن نیست. این کار به‌مرور زمان شما را خسته و دل‌زده می‌کند و بدن دچار کمبود مواد مغذی خواهد شد. همچنین این کار آسیب شدید به اعصاب وارد می‌کند و ممکن است بسیار تحریک‌پذیر و عصبی شوید. علاوه بر این، ممکن است در حالت گرسنگی شدید تصمیم به خوردن غذاهای چرب و شیرین بگیرید.

دو: حذف گروه خاصی از غذاها

رایج‌ترین درشت مغذی که معمولاً در رژیم‌های غذایی حذف می‌شود، کربوهیدرات است. این در حالی است که تمام گروه‌های غذایی برای بدن اهمیت دارند و حذف هر کدام می‌تواند به برخی از عملکردهای بدن آسیب وارد کند. راهکار مناسب این است که تعادل را در برنامه غذایی خود ایجاد کنید نه اینکه یک گروه مهم از غذاها را از زندگی خود حذف نمایید.

سه: رژیم‌های بر پایه‌ی انواع آبمیوه و اسموتی

یک اسموتی سرشار از پروتئین می‌تواند صبحانه‌ای ایده‌آل باشد و بخشی از انرژی روزانه‌ی ما را تامین کند اما فکر اینکه در تمام عمر فقط با نوشیدن آب میوه و سبزی‌ها زندگی کنید، واقعاً ناامیدکننده است. بعضی از این نوشیدنی‌ها اصلاً مورد تایید پزشکان نیستند و تنها باعث دفع آب بدن می‌شوند.

به‌محض اینکه شروع به خوردن غذاهای جامد نمایید، هرچه رشته‌اید پنبه شده و چاق خواهید شد. هیچ اسموتی و قرصی برای معجزه لاغری و کاهش وزن یک‌شبه وجود ندارد. اگر چنین چیزی وجود داشت، 70 درصد بزرگ‌سالان در آمریکا با اضافه وزن درگیر نبودند.

چهار: ورزش دیوانه وار برای کاهش وزن سریع و ناسالم

اضافه کردن ورزش منظم به برنامه روزانه، کلید کاهش وزن سالم است به‌شرطی که زیاده‌روی را کنار بگذارید. عادت‌های سالمی بسازید که پایبندی به آن‌ها آسان باشد نه اینکه پس از مدت کوتاهی عطایش را به لقایش ببخشید. هفته‌ای سه جلسه تمرین یک ساعته در باشگاه منطقی است اما هفته‌ای 14 جلسه تمرین هوازی و قدرتی فقط شما را از ورزش متنفر خواهد کرد.

در حین انجام تمرینات قدرتی، عضلات دچار پارگی جزئی می‌شوند، البته بدن به کمک استراحت و تغذیه مناسب قدرت بازسازی عضلات را به‌ دست می‌آورد. این ترمیم و بازسازی منجر به قوی‌تر شدن عضلات می‌شود. بنابراین آنچه اهمیت زیادی دارد تغذیه و خواب کافی پس از ورزش است. اما اگر میزان تمرینات شما بیشتر از حد مجاز باشد، بدن فرصتی برای بازسازی و ریکاوری نخواهد داشت. فهرست زیر شامل علائمی است که نشان می‌دهد بیش‌از‌حد نرمال ورزش می‌کنید:

افزایش وزن

در شرایط استرس‌زا هورمونی به نام کورتیزول در بدن ما ترشح می‌شود که باعث کند شدن متابولیسم و افزایش وزن است. یکی از عواملی که بدن را به استرس مزمن دچار می‌کند، ورزش بیش‌از‌حد است. پس اگر چاق شدید، میزان ورزش خود را مورد بررسی قرار دهید.

بدن ضعیف‌تر

زمانی که هیچ فرصتی برای استراحت به بدن ندهید، روز‌به‌روز شاهد ضعیف‌تر شدن بدن خود هستید چرا که ماهیچه‌ها فرصت التیام یافتن ندارند و مدام تحلیل می‌روند.

درد شدید و مداوم

معمولاً بعد از یک تمرین قدرتی، دچار درد در ناحیه عضلاتی می‌شویم که هدف جلسه تمرینی ما بوده‌اند. اما اگر این درد تداوم دارد و بهبود نمی‌یابد به این معنی است که عضلات شما ترمیم نشده‌اند و حتی ممکن است مصدوم شده باشید.

عدم آرامش روانی

یکی از بهترین راهکارها برای تامین سلامت روانی انجام تمرینات ورزش منظم است اما انجام بیش‌از‌حد آن نتیجه برعکس دارد. ممکن است احساس افسردگی و اضطراب شدید به سراغ شما بیاید و دچار افکار و گفت‌و‌گوهای درونی منفی شوید.

خواب بی‌کیفیت

اغلب افراد بزرگ‌سال به 6 تا 9 ساعت خواب مفید شبانه نیاز دارند و علاوه بر این باید ساعت خواب منظمی داشته باشند. ورزش بیش‌از‌حد یا ورزش نزدیک به ساعت خواب باعث می‌شود که نتوانید به‌خوبی استراحت کنید، بنابراین فرایند ریکاوری عضلات نیز در بدن به‌درستی انجام نمی‌شود.

آسیب‌دیدگی مکرر

تا اینجا با آسیب‌های ورزش بیش‌از‌حد مثل تحلیل و ضعف عضلانی و عدم ترمیم پارگی ماهیچه‌ها آشنا شدید. وقتی شخص با این عضلات آسیب‌دیده همچنان تمرینات ورزشی انجام می‌دهد، دچار مصدومیت‌هایی نظیر کشیدگی و پارگی‌های گسترده می‌شود.  

اعتیاد به ورزش

اگر تمرینات ورزشی باعث اختلال در فعالیت‌های شغلی و روابط اجتماعی و خانوادگی شما شده است، احتمالاً به ورزش وابستگی ناسالم پیدا کرده‌اید. برای درمان این اعتیاد حتماً باید از یک روانشناس کمک بگیرید.

از سایر نشانه‌های ورزش بیش‌از‌حد می‌توان به ضربان نامنظم قلب و احساس خستگی خیلی زیاد اشاره کرد.

پنج: ورزش ناشتا

این روش نیز ممکن است منجر به کاهش وزن سریع شود اما بسیار ناسالم است. اگر باک ماشین شما خالی باشد، نمی‌توانید آن را به حرکت درآورید، درست است؟ بدن ما نیز برای انجام هر نوع فعالیتی به انرژی نیازمند است. وقتی ناشتا هستید، بدن از توده عضلانی تغذیه خواهد کرد. ماهیچه‌های می‌سوزند تا گلوکز لازم تامین شود. مسئله‌ی بعدی این است که اگر غذای کافی نخورده باشید، ممکن است در حین ورزش دچار ضعف شدید شده و آسیب ببینید.

شش: کاهش وزن سریع با رژیم‌های سخت

اگر قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای برای خود وزن کرده‌اید و محدودیت‌های شدید غذایی دارید، روش ناسالمی را برای کاهش وزن انتخاب نموده‌اید. احتمالاً به‌زودی وسوسه می‌شوید که این قوانین را زیر پا بگذارید. همین قوانین سفت‌و‌سخت باعث ایجاد احساس شکست و رها کردن مسیر کاهش وزن خواهد شد. زمانی که برنامه رژیمی خود را تعیین می‌کنید از خود بپرسید که آیا این عادات می‌توانند تا آخر عمر پایدار بمانند؟ برای پاسخ صحیح به خود،  واقع‌بین و مهربان باشید.

پایین‌آوردنِ بیش‌از‌حد کالری یکی از نمونه‌های ایجاد محدودیت شدید است. این کار بر خلق‌و‌خو و سطح انرژی شما تاثیر منفی متابولیسم نیز در این روش بسیار کند خواهد شد. در واقع، کم‌خوری با پرخوری فرق زیادی ندارد و هر دو عملکرد بدن شما را تحت فشار قرار می‌دهد.

کالری کمتر از 1200 اصلاً سالم نیست مگر اینکه این میزان را پزشک برای شما تجویز کرده باشد.

کاهش وزن سریع و ناسالم با استفاده از مکمل‌های رژیمی

اغلب این محصولات فاقد تاییدیه‌های پزشکی بوده و وعده‌های دروغین می‌دهند. ممکن است با استفاده از آن‌ها وزن کم کنید اما سلامتی شما به خطر خواهد افتاد. شاید در اطراف خود افرادی را دیده باشید که فریب چنین تبلیغاتی را خورده و با مصرف قرص و دم‌نوش، سلامتی معده و کبد خود را از دست داده‌اند.

اگر قرار است مکملی مصرف کنید حتماً باید با دستور پزشک یا متخصص تغذیه و رژیم این کار را انجام دهید.

رژیم‌های غذایی برای پاکسازی سریع

بعضی از مکمل‌های رژیمی با هدف سم‌زدایی و پاک‌سازی بدن تولید می‌شوند و استفاده از آن‌ها خطرات بالقوه‌ای برای ما ایجاد می‌کند. یکی از این خطرات، قرار گرفتن بدن در معرض کم‌آبی است چرا که اکثر این محصولات آب بدن را دفع می‌کنند. آیا بهتر نیست که به‌جای استفاده از این مکمل‌ها، به آنچه می‌خورید توجه کنید، آب بیشتری بنوشید و به‌اندازه ورزش کنید؟

بهتر است بدانید که هیچ راه حل سریعی برای کاهش وزن وجود ندارد بنابراین اهداف هوشمندانه و شدنی تعیین کنید.

سخن آخر

برای کاهش وزن و حفط تناسب اندام برنامه‌ای سالم و متعادل برای خود تدارک ببینید. برنامه‌ای که قابلیت تبدیل به سبک زندگی شما را داشته باشد. تمرکز خود را بر مصرف غذاهای سالم، خواب و استراحت باکیفیت، انجام فعالیت بدنی و مدیریت استرس بگذارید و از روش‌های ناسالم کاهش وزن سریع خودداری کنید.

مطلب مرتبط: موفقیت در کاهش وزن

پاسخ به سوالات متداول