امروزه، استفاده از تیرچه در صنعت ساختمان‌سازی افزایش یافته است. یکی از پرکاربردترین تیرچه‌ها، نوع پیشتنیده آن است. تیرچه پیشتنیده با ارائه آرماتورهای مورد نیاز ساختمان‌های چند طبقه و کاربردهای صنعتی که دارد، روزبه‌روز در ساختمان‌سازی بیشتر استفاده می‌شود.
این تیرچه‌ها در اندازه‌های مختلف و تقریباً برای پاسخگویی به نیازهای هر پروژه‌ای ساخته می‌شوند. اما تیرچه پیشتنیده چیست؟ با ما در مجله خوبو همراه باشید تا با نحوه ساخت تیرچه‌های پیشتنیده و مزایای آن در ساختمان‌سازی آشنا شوید.
تیرچه پیشتنیده چگونه ساخته می‌شود؟
سازه‌های بتنی یکی از مصالح کاربردی در ساختمان‌سازی به شمار می‌روند؛ اما به دلیل شکننده‌بودن آن‌ها، استحکام لازم را برای ساخت یک ساختمان مقاوم ندارند. به همین دلیل از یک تکنولوژی جدید برای افزایش مقاومت این سازه‌ها استفاده می‌کنند؛ نام این تکنولوژی پرکاربرد، پیش‌تنیدگی است. در فناوری پیش‌تنیدگی، سازه‌ها و میلگردهای بتنی را با هم ترکیب و تیرچه پیشتنیده را تولید می‌کنند.
ساخت تیرچه‌های پیشتنیده شامل مراحل تولید پیش از اجرا است. یعنی این تیرچه‌ها در کارخانه برای استفاده در ساختمان‌سازی آماده می‌شوند. برای ساخت این تیرچه از تعدادی مفتول استفاده می‌کنند؛ به این صورت که مفتول‌ها را به کمک جک‌های مخصوص، تحت کشش زیاد قرار می‌دهند.
بعد از اینکه کشش لازم ایجاد شد، بتن ریخته می‌شود و مفتول‌ها را آزاد می‌کنند. این کار باعث می‌شود که به تیرچه فشار زیادی وارد شود و همین فشار، مقاومت آن را بالا می‌برد. نوع بتن‌هایی که برای این کار استفاده می‌شوند، C35 است.
نوع، تعداد و قطر مفتول‌ها در مرحله تولید تیرچه‌های پیشتنیده مهم است؛ در این مرحله از مفتول‌های فولادی با قطر 5 میلی‌متر استفاده می‌کنند؛ تعداد این مفتول‌ها به طول تیرچه و میزان مقاومتی که از این نوع تیرچه انتظار می‌رود، بستگی دارد.
نکته‌ای که در تولید این تیرچه‌ها باید در نظر گرفته شود این است که آزاد کردن مفتول‌ها با دستگاه‌های مکانیکی انجام شود. این کار باعث می‌شود که بتن به اندازه لازم ریزش کند نه بیشتر. پیشرفته‌ترین دستگاه‌هایی که در تولید تیرچه پیشتنیده استفاده می‌شوند، آلمانی هستند.
استفاده از تیرچه بتنی در ساختمان‌سازی چه مزایایی دارد؟
تیرچه بتنی به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح در ساختمان‌سازی به‌ویژه اجرای سقف، مزایای زیادی دارد. ویژگی‌های خاص و مزایای این نوع تیرچه باعث شده است تا استفاده از آن در سال‌های اخیر افزایش یابد. این تیرچه‌ها هم مقاوت بالایی دارند و هم از لحاظ اقتصادی به صرفه هستند. در ادامه با تمامی مزایای تیرچه‌های پیشتنیده آشنا می‌شوید.
مزایای اقتصادی تیرچه پیشتنیده
هزینه اجرای سازه‌های بتنی معمولی نسبت به تیرچه‌های پیشتنیده بیشتر است؛ زیرا میزان بتن و فولاد مصرفی این تیرچه کمتر است. فولاد یکی از مصالح کمیاب است که در هر کشوری یافت نمی‌شود و هر چه در سازه‌ها بیشتر استفاده شود، هزینه‌برتر است. به همین دلیل است که این نوع تیرچه مقرون به صرفه است. از طرف دیگر، به دلیل ریزش بتن هنگام تولید این تیرچه، باز هم هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
به علاوه، برای اجرای این تیرچه از بلوک‌های کوچکتری استفاده می‌کنند؛ بنابراین تعداد و درنتیجه قیمت بلوک‌ها کاهش می‌یابد. کاهش تعداد بلوک‌ها و میزان بتن و فولاد مصرفی، همگی در کاهش وزن و ضخامت این تیرچه‌ها تأثیرگذار هستند؛ بنابراین هزینه‌های ساخت‌وساز و نیروی کار با استفاده از این تیرچه‌ها کاهش چشمگیری خواهند داشت.
مزایای تیرچه پیشتنیده در زمینه تکنولوژی
با توجه به تکنولوژی پیشرفته تیرچه‌های پیشتنیده مزایای زیادی از لحاظ فنی دارد. مزایای فنی تیرچه پیشتنیده عبارت‌اند از:
- مقاومت بالای این سازه‌ها در برابر انواع شرایط آب‌وهوایی مختلف
- دارای مقاومت بالا در هنگام بروز بلایای طبیعی مانند زلزله
- وزن کم این سازه‌ها به دلیل کاهش استفاده از بتن و فولاد
- بدون نیاز به بازسازی و انجام هر گونه تعمیرات بعد از گذشت مدت زمان طولانی
- حذف ستون‌های متعدد در ساختمان و ایجاد نمایی زیباتر و به‌روزتر
- اجرای ساده اسکلت با استفاده از این سازه‌ها درست مانند سازه‌های معمولی
- افزایش مقاومت سقف و کاهش احتمال ترک‌خوردن آن
- بدون نیاز به استفاده از آرماتورهای منفی و ارائه آرماتورهای مورد نیاز ساختمان‌های چند طبقه
- افزایش سرعت اجرای سازه‌ها و ستون‌های ساختمان به دلیل کاهش نیاز به جک‌ها
- امکان استفاده از خط تولید اتوماتیک و مکانیزه برای کنترل آسان‌تر کیفیت کار
- بدون نیاز به تغییر در نقشه ساختمان
- شامل دامنه وسیعی از عمق را برای برآورد دقیق نیازهای ساختمان
- مطابق با استانداردهای کیفی به دلیل تولید در کارخانه‌های پیشرفته
- افزایش مقاومت و کیفیت سقف ساختمان
مزایای دیگر استفاده از تیرچه پیشتنیده در ساختمان‌سازی
علاوه بر مزایای اقتصادی و فنی تیرچه پیشتنیده، این سازه در زمینه‌های دیگری هم مزایای متعددی دارد. تعدادی از مهمترین مزایایی که می‌توان برای این تیرچه برشمرد، شامل موارد زیر می‌شوند:
- کاهش زمان اجرای پروژه
- بدون محدودیت برای استفاده در انواع پروژه‌های ساختمان‌سازی
- تولید زیاد و امکان سفارش این سازه با تعداد بالا
- امکان استفاده در انواع سازه‌های بتنی و فولادی
مشخصات فنی تیرچه پیشتنیده
تیرچه پیشتنیده به‌صورت متراکم و با عرض 24 اینچ ساخته می‌شود و معمولاً 16 تا 40 اینچ عمق دارد. البته در صورت تمایل می‌توان این سازه‌ها را با عرض کمتری و با کناره‌های کشویی تولید کرد. برخی از کارخانه‌هایی که این سازه را تولید می‌کنند، این تیرچه را در عرض‌های 7 تا 5/8 اینچ و یا 5/8 تا 11 اینچ و با عمق بین 8 تا 40 اینچ تولید می‌کنند.
تیرچه پیشتنیده برای چه ساختمان‌هایی کاربرد دارد؟
همان‌طور که قبل‌تر هم اشاره شد، تیرچه‌های پیشتنیده را می‌توان در انواع پروژه‌های ساختمانی به کاربرد. این تیرچه‌ها کاربردهای صنعتی و مسکونی مختلفی دارند و در پروژه‌های مسکونی و تجاری چندطبقه؛ از جمله خوابگاه‌ها، هتل‌ها، آپارتمان‌ها و… استفاده می‌شوند. استفاده از این سازه به دلیل مقاومت بالایی که دارد، روزبه‌روز در حال افزایش است.
چند نکته مهم دررابطه‌با استفاده از تیرچه پیشتنیده
برای اجرای بهتر و مطابقت با استانداردهای لازم برای ساخت سقف مقاوم، باید یک سری نکات موردتوجه قرار گیرند؛ این امر سبب می‌شود تا کیفیت نهایی کار بالاتر برود. برخی از نکات مهم در زمینه تولید و اجرای تیرچه‌های پیشتنیده در زیر آورده شده‌اند. توجه به این نکات می‌تواند به ساخت سازه‌ای مقاوم و مطابق با استانداردها منجر شود.
- استفاده از دستگاه‌های مکانیزه و باکیفیت در مرحله تولید ضروری است؛ باکیفیت‌ترین دستگاه‌ها در این زمینه ساخت کشور آلمان هستند.
- در هنگام آزادکردن مفتول‌ها نباید از دستگاه جوش یا هوابرش استفاده شود.
- ارتفاع این تیرچه‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که مقاومت لازم را برای تحمل باری که به آن وارد می‌شود، داشته باشد؛ ارتفاع استاندارد معمولاً بین 13 تا 17 سانتی‌متر است.
- یک پوشش بتنی باید در اطراف مفتول‌های فولادی قرار بگیرد؛ اندازه این پوشش باید حداقل 2 سانتی‌متر باشد.
- محلی که مفتول‌ها قرار می‌گیرند، مهم است؛ این محل باید به‌گونه‌ای تعیین شود که فشار در قسمت زیرین بیشتر از قسمت بالایی تیرچه باشد.
- سطح تیرچه باید به‌صورت سپری ساخته شود تا بلوک‌های سیمانی و یونولیت‌ها در دو طرف آن قرار گیرند.
- سطح بالایی تیرچه باید به‌صورت برجسته و زبر باشد؛ این کار به این دلیل است که به‌اندازه کافی بتن را پوشش بدهد.
- حداقل 72 ساعت بعد از بتن‌ریزی نباید تیرچه را جابه‌جا کرد؛ زیرا باید به مقاومت خود برسد بعد آن را جابه‌جا کرد.
- هیچ ماده شیمیایی یا غیرشیمیایی را نباید به مفتول‌ها آغشته کرد. زیرا باید حداکثر چسبندگی بین بتن و فولاد به وجود بیاید.
- فولاد نباید بیش از حد زنگ بزند؛ زنگ‌زدگی فولاد نباید سطح تماس بتن و فولاد را کاهش بدهد.
جمع‌بندی
تیرچه پیشتنیده یکی از پرکاربردترین و مقاوم‌ترین مصالحی است که در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌رود. این تیرچه از ترکیب سازه‌ها و میلگردهای بتنی ساخته می‌شود. به همین دلیل مقاومت بیشتری را نسبت به سازه‌های معمولی ایجاد می‌کند.
مزایای بی‌شمار این نوع تیرچه باعث شده است تا کاربرد آن در انواع پروژه‌های ساختمان‌سازی مسکونی و تجاری افزایش یابد. مزایای تیرچه‌های پیشتنیده شامل مزایایی در زمینه اقتصادی، فنی و… می‌شود.
تیرچه‌های پیشتنیده در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شود و هرکدام طول و عرض متفاوتی نسبت به بقیه دارد. ارتفاع معمول این سازه بین 13 تا 17 سانتی‌متر و عرض آن حدود 24 اینچ است. کارخانه‌های تولید این سازه، انواع مختلفی از این محصول را در اندازه‌های مختلف تولید می‌کنند. برای اجرای بهتر تیرچه‌های پیشتنیده باید نکات زیادی را مدنظر داشت؛ زیرا باعث می‌شود تا کیفیت نهایی کار بهتر و با استانداردهای لازم مطابقت داشته باشند.
نظرات کاربران