فیلم شهر زیبا

فیلم شهر زیبا فیلمی ایرانی است که توسط اصغر فرهادی در سال ۱۳۸۲ ساخته و در بیست و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد.

به گزارش خوبو، شهر زیبا یکی از بهترین فیلم‌های سینمای ایران پس از انقلاب است که مورد استقبال منتقدان و تماشاگران نیز قرار گرفت. این فیلم از سایت معتبر IMDB، موفق به کسب نمره بسیار خوب 7.7 شده است. 5700 نفر به این فیلم نمره داده‎اند.

عوامل و بازیگران فیلم شهر زیبا

شهر زیبا فیلمی است که در ژانر درام توسط اصغر فرهادی ساخته شده است. این فیلم دومین اثر اصغر فرهادی بوده و در میان بهترین آثار این کارگردان به‌نام و مطرح ایرانی قرار دارد. فرهادی در نظرسنجی از ۴۳ منتقد برای بهترین کارگردانان پس از انقلاب، در رده نخست قرار گرفت. او با دریافت دو جایزه اسکار، نام ایران را در فهرست برندگان معتبرترین جشنواره سینمایی جهان قرار داد.

بازیگران این فیلم مانند اکثر آثار فرهادی، عملکرد بسیاری درخشانی داشتند و در هر چهار بخش بهترین بازیگران مرد و زن جشنواره فیلم فجر نامزد سیمرغ بلورین شدند. قصه فیلم نیز مانند دیگر آثار فرهادی، توسط خودش به رشته تحریر درآمده است.

خلاصه داستان

این فیلم که داستان خود را از دل جامعه وام گرفته و درون‌مایه عاشقانه را در لابه‌لای ناملایمات اجتماعی در هم آمیخته است، روایتگر واپسین روزهای زندگی اکبر است که به اتهام قتل در انتظار چوبه دار در کانون اصلاح و تربیت شهر زیبا به سر می‌برد. اکبر متهم است دو سال پیش دختری را کشته و اکنون پس از رسیدن به سن قانونی زمان قصاصش رسیده است. دوستش اعلا بعد از آزادی در تلاش است تا رضایت خانواده مقتول را بگیرد و اکبر را از طناب دار نجات دهد، اما او در این جریان ناخواسته عاشق خواهر اکبر می‌شود. از طرفی خانواده مقتول برای اعلام رضایت، از اعلا می‌خواهند که با دختر معلولشان ازدواج کند.

نقد و بررسی فیلم شهر زیبا

این فیلم از جمله فیلم‌هایی است که به مسائل واقعی و ملموس جامعه می‌پردازد. واقعیاتی که می‌توان افراد زیادی را پیدا کرد که در موقعیت‌های گوناگون جامعه با آن درگیر هستند. همچنین داستان این فیلم از معدود داستان‌هایی است که پایانی خوش و کاملاً مشخص ندارد؛ در واقع بیننده احساس می‌کند که فیلم ناتمام مانده است، اما همانطور که کارگردان خـود می‌گوید: “داستان به عمد چنان تمام می شود که قضاوت را به عهده بیننده بگذارد.”

البته به نظر می‌رسد که چنین تکنیکی در پایان دادن به داستان فیلم دارای نکات مثبت و قابل تاملی است. چرا که در موضوعات اجتماعی و پیچیده‌ای مانند موضوع داستان این فیلم، به راحتی نمی‌توان نظری درست و بدون اشکال را مطرح کرد. بنابراین طراحی چنین پایانی برای یک داستان و البته داستانی که برگرفته از بطن جامعه و قواعد و قوانین واقعی و ملموس آن باشد، می‌تواند برای مخاطب یک محرکی بسازد که به‌واسطه آن به تفکر و تحلیل موضوع موردنظر و حتی کنکاش پیرامون علل مرتبط با آن بپردازد.

ما در داستان‌های بسیاری می‌بینیم که نویسنده و کارگردان یک نتیجه اخلاقی را که احیاناً مدنظر آن‌ها بوده در قالب یک فیلم، آماده و پرداخته کرده و با پایانی دل‌انگیز به ذهن مخاطب القاء می‌کند؛ اگرچه ممکن است اغلب نتیجه اخلاقی موردنظر دارای یک سمت و سوی مثبت و آموزنده‌ای باشد اما اگر همین آموزه‌های اخلاقی با تشویق ذهن به پویایی و حرکت باشد قاعدتاً اثرش به مراتب بیشتر خواهد بود. کما اینکه در این فیلم نکات بسیاری را می‌توان یافت که چالش‌برانگیز بوده و از دیدگاه‌های متفاوتی قابل بررسی و ارزیابی هستند.

از جمله اینکه در مورد وجود بزهکاری در جوانان و نوجوانان، عامل و مقصر اصلی را در چه چیزی می‌توان جستجو کرد؛  آیا تنها بزهکاران مقصرند یا عوامل دیگری نیز در این امر دخیل است. یا نکته دیگر اینکه اجرای قوانین کیفری و جزایی را در مواقع حساس و دشواری چون موقعیت‌های مطرح شده در فیلم را چگونه می‌توان ارزیابی کرد؟ قطعاً هر کسی ابتدا باید خود را در جایگاه موردنظر تصور کند آن‌گاه آنچه را که قلباً اعتقاد دارد بیان نماید.

از تکنیک‌های قابل توجهی که در ساخت این فیلم به کار رفته استفاده به‌جا و مناسبی از صداهای موجود در فضاهای فیلمبرداری است. به عنوان مثال صدای حرکت قطار که بخشی از موسیقی متن را در صحنه‌هایی خاص تشکیل می‌دهد، خود می‌تواند حس موردنظر کارگردان را به مخاطب القاء نماید و یا در جایی دیگر صدای تلاوت قرآن و اذان قابل توجه و بررسی است.

در این فیلم از دیدگاه تئوری‌های ارتباطات انسانی می‌توان به نکاتی چند اشاره کرد که از آن جمله مبحث ارتباطات مؤثر است که می‌توان آنرا به موازات موضوع محوری داستان تا انتها مورد بررسی قرار داد. در سناریوهای طراحی شده فیلم‌، انواع تکنیک‌ها و تاکتیک‌های گوناگون به کار گرفته می‌شود تا یک ارتباط مؤثری با پدر مقتول برقرار گردد تا اینکه به عفو قاتل راضی شود. اما به دلیل اینکه شـرایط کامل برای برقراری یـک ارتبـاط مؤثر فراهم نیست، هر بار به شکست ارتباطی می‌انجامد.

تنها در یک مورد ارتباط اثربخشی حاصل می‌شود که طی آن اعلا با وجود اینکه تمامی مراحل گشودگی، همدلی، تساوی، مثبت‌گرایی و حمایت‌گری را در نظر می‌گیرد، اما همین اثربخشی نیز به دلیل اینکه شرایط برنده – برنده به طور کامل و طبیعی وجود ندارد دیری نمی‌پاید و نهایتا به شکست ارتباطی منجر می‌شود.

در داستان فیلم کاملا مشخص است که پدر مقتول به دلیل نداشتن خودفرهیختگی از هر طرف مطرود است. در واقع او نه تصویر خوبی از خود دارد، نه نظر مثبتی نسبت به دیگران و نه حتی نسبت به خود از حرمت والایی برخوردار است. لذا در هر مرحله، حتی با افرادی که وجوه مشترک زیادی با آن‌ها دارد نمی‌تواند ارتباط مؤثر و موفقی داشته باشد.

نکته دیگری که در داستان این فیلم قابل بررسی است توجه به ارتباطات انسانی در قالب هرم مازلو است. طبق نظر مازلو برای یک ارتباط مؤثر لازم است مراحل پنجگانه نیازهای فیزیولوژی، ایمنی، تعلقات اجتماعی، منزلت و حرمت و خودشکوفایی طی شود. اما داستان فیلم را می‌توان موردی استثناء برای این تئوری دانست. چرا که در مواردی می‌توان یک طرف ارتباطی را حتی در اولین مرحله هرم جستجو کرد که در آن فرد با وجود محتاج بودن به نیازهای اولیه، توانایی برقراری یک ارتباط مؤثر را دارد.

منبع: سایت آسمونی

فهرست جوایز فیلم شهر زیبا

در بیست و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، فیلم شهر زیبا نامزد دریافت یازده سیمرغ بلورین از جمله، بهترین فیلم، بهترین کارگردانی (اصغر فرهادی)، بهترین فیلمنامه (اصغر فرهادی)، بهترین بازیگر نقش اول مرد (بابک انصاری)، بهترین بازیگر نقش اول زن (ترانه علیدوستی)، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (فرامرز قریبیان) و بهترین بازیگر نقش مکمل زن (آهو خردمند) شد و در پایان فقط موفق به کسب یک سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (حسن زاهدی) شد.

• برنده جایزه بزرگ جشنواره بین‌المللی فیلم ورشو (اصغر فرهادی) در سال 2004
• سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (حسن زاهدی) جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۲
• برنده طاووس طلایی جشنواره بین المللی فیلم هند (اصغر فرهادی) در سال 2004
• برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین المللی فیلم هند (فرامرز قریبیان) در سال 2004
• جایزه فیپرشی جشنواره فیلم اسپلیت (اصغر فرهادی) در سال 2005

بیشتر بخوانید

• فیلم دو زن
• فیلم کافه ترانزیت