فیلم های برتر در ژانر متا وحشت را معرفی میکنیم. این ژانر در سینما به چه معناست؟
به گزارش خوبو، “مِتا” در واقع فیلمی است که توجه مخاطب را به این واقعیت جلب میکند که آنچه را که تماشا میکند، یک فیلم است. به عبارت دیگر و در اصلاح هنری، در این دست از فیلمها شخصیتهای داستانی “دیوار چهارم” میشکنند.
اصطلاح دیوار چهارم از دنیای تئاتر میآید و دیواری است خیالی که میان تماشاگر و بازیگران است و اگر در حین اجرا، بازیگر به طور مستقیم با تماشاچی صحبت کرده و وجود مخاطب را تصدیق کند، در اصطلاح میگویند که “دیوار چهارم شکسته شده است”.
به همین ترتیب، در سینما نیز هنگامی که بازیگران رفتاری انجام دهند که نشان دهنده این است آنها میدانند که در حال نمایش هستند و یا به نوعی با تماشاچی صحبت کنند، مفهوم ژانر مِتا به میان میآید.
یکی از عوامل کلیدی که تماشای ژانر وحشت را جذاب میکند، سیر تکاملی آن در طول زمان است. در دهه 30، هیولاهای کلاسیک خشمگین به روی صحنه آمدند. پس از این دوران، سینما در دهه 50 موجودات جهش یافته غولپیکر را ارائه داد و Slasherها در دهه 80 پا به عرصه وجود گذاشتند. ایده “مِتا وحشت” در دهه 90 به شدت قوت گرفت و امروزه به جایگاه مناسبی در سینما دست یافته است.
با این مقدمه، برویم تا مروری بر فیلم های برتر ژانر متا وحشت داشته باشیم.
لیست فیلم های برتر ژانر متا وحشت
10. جان در پایان میمیرد (John Dies in the End, 2012)
فیلمی عجیب و غریب که مخاطبان را سردرگم کرده اما به شدت سرگرمکننده است. داستان فیلم حول محور یک ماده مخدر جدید است که کاربرانش را به سفری در زمان و مکان میفرستد. با این حال برخی از مصرفکنندگان دیگر انسان نیستند. دو فرد تنبل نیز وظیفه دارند که بشریت را از تسخیر توسط این دنیای جادویی نجات دهند.
داستانسرایی جنونآمیز این فیلم قطعا ارزش تماشا کرده دارد و بخشی از فیلم کمدی، بخشی تمثیلی و در سایر بخشها ترسناک و تخیلی است و چنین ترکیبی مخاطب را به یک گردش هیجانانگیر میبرد.
09. سرزمین زامبیها (Zombieland, 2009)
تمرکز فیلم بر زندگی دو مرد بهنامهای کلمبوس و تالاهاسی است که در در دنیای زامبیها زندگی میکنند. آنها در کنار چند نفر دیگر باید با تکیه به یکدیگر علیه زامبیها مبارزه کرده و یا اینکه خود را تسلیم آنها کنند. برخلاف عنوان فیلم که “سرزمین زامبی” نام دارد، بیشتر زمان فیلم صرف معرفی چهار شخصیت اصلی فیلم میشود. بهطور معمول در آثار مرتبط با موجودات زامبی، ممکن است یکی دو نفر قهرمان برجسته وجود داشته باشد و بقیه تبدیل به وعدههای غذایی زامبیها میشوند اما “سرزمین زامبیها” به هر کس، شخصیتی متمایز میدهد.
08. لاستیک (Rubber, 2010)
“لاستیک” فیلمی است که مخاطبانش یا آن را کاملا دوست خواهند داشت و یا اینکه از آن متنفر خواهند بود. فیلم در مورد تایر ماشینی است که جان گرفته و با نیروهای عجیبی که دارد دست به جنایت میزند. فیلمی در سبک کمدی سیاه که از همان ابتدا به مخاطب خود این امکان را میدهد که بداند با فیلمی از ژانر “باری به هر جهت” طرف است!
لاستیک هیچ انگیزهای برای اقدامات مرگبار خود ندارد و کل ماجرای فیلم باعث میشود تا بسیاری از بینندگان در حالیکه در خود را میخارانند به این فکر کنند که اصلا چرا باید چنین داستانی تعریف شود. پاسخ به این پرسش ساده است: “دلیل برای آن وجود ندارد.”
اما این به این معنا نیست که با فیلمی کسلکننده طرف هستیم.
“لاستیک” موفقیت خود را مرهون نمایش فیلم با دوربینهای دوچشمی است که به تماشاگران اجازه میدهد که خود را در فیلم ببینند.
07. شیاطین (Demons, 1985)
“شیاطین” یک متا پاپ کورن واقعی است!
داستان درباره دو دانشجوی دانشگاه به همراه چند نفر دیگر است که در یک پیشنمایش مخفیانه از فیلم شرکت میکنند و در آنجا خود را در دام شیاطین درنده مییابند.
“شیاطین” بستری برای نمایش جلوههای بصری شگفتانگیز است که تماشاگران را مبهوت خود میکند. به عنوان مثال بد نیست بدانید که این فیلم دارای یکی از برجستهترین جلوههای بصری در تاریخ سینمای وحشت است. صحنهای که در آن گروه بزرگی از شیاطین از پلکانی در پسزمینه نور آبی بالا میروند، فراموش نشدنی است.
علاوه بر این، گریمها و موسیقی متن که جلوهای از شکوه موسیقی متال دهۀ 80 است نیز از دیگر عوامل مهم فیلم هستند.
“شیاطین” اگرچه فیلمی عمیق نیست و اصلا چنین ادعایی ندارد، اما یک سرگرمی بصری و بینیاز از فکر کردن است که مخاطبان آن میتوانند از دیدن آن لذت ببرند.
06. انسان سگ را گاز میگیرد (Man Bites Dog, 1992)
فیلم، زندگی شخصیتی بنام بِن را دنبال میکند. او یک قاتل زنجیرهای کاریزماتیک است که در ادامه یک گروه فیلمبرداری به او ملحق میشوند تا جنایاتش را ضبط کرده و در مستند آینده خود از او استفاده کنند. بِن نیز تصمیم میگیرد که آنها را به ملاقات دوستان و خانوادهاش ببرد و در این بین مردم را بصورت تصادفی انتخاب و به قتل میرساند.
فیلم را میتوان شاهکاری ناقص نامید زیرا پلان یا داستان ثابتی در فیلم وجود ندارد که گاهی ممکن است به فیلم آسیب بزند اما با این حال فیلم اثر خود را بر مخاطب میگذارد و فیلمی است که واقعا شبیه به یک مستند شده است.
حرکات تند و فیلمبرداری تعمدا آماتورگونه باعث شده که حس واقعی بودن این اثر سینمایی بیشتر شود. این سبک فیلمبرداری باعث شده است که هر آن منتظر خشونتی بیهیچ هشداری از قبل باشیم؛ برای مثال بِن مردی است که میتواند در یک لحظه از فیلم مشغل نواختن پیانو باشد و بلافاصله او را در نمایی در حال جنایت ببینیم.
بِن با بازی فوقالعاده بنوآ پولورد بازیگر بلژیکی، شخصیتی است که با وجود تمام اعمال شیطانیاش میتوان فردی جذاب برای تماشاچی باشد.
فیلم را در واقع میتوان کنایهای به جامعهای دانست که رسانههایش در تلاشاند تا شرورترین افراد را به نماد و ستاره تبدیل کرده و بشریت را در برابر واقعیت خشن، بیاحساس کند.
“انسان سگ را گاز میگیرد” ممکن است فیلمی ناراحتکننده باشد اما اثری است که واقعا تماشگران را به تفکر و تعقل وا میدارد.
05. تاکر و دیل در برابر شیطان (Tucker and Dale Versus Evil, 2010)
فیلم ماجرای دو دوست است که برای تعطیلات به خانه روستایی جدیدشان رفته تا آنرا بازسازی کنند اما تعطیلات آنها در مواجه با گروهی از دانشجویان به سفری مرگبار تبدیل میشود.
فیلم پرسشی ساده از مخاطبان خود میپرسد:
اگر بجای اینکه دانشجویان از دست قاتلین دیوانه فرار کنند، ماجرا بلعکس بود چه میشد؟ چه میشود اگر دو روستایی فوقالعاده مهربان و شیرین به خاطر دانشجویان شرور در یک موقعیت وحشتناک گرفتار شوند؟
این کمدی به ارائه شخصیتهای جالبی میپردازد که باعث میشود بینندگان به طرز خوشایندی از مواجه با آنان غافلگیر شوند. این فیلم مملو از مرگهای ظالمانه و شرایط غیرعادی است اما واکنشههای لابین و تودیک که ترکیبی جذاب از افراد احمق، باهوش و شیرین هستند موجب موفقیت این اثر شده است.
04. بازیهای مسخره (Funny Games, 1997)
فیلمی در ژانر دلهرهآور و روانشناسانه اثر میشائل هانکه، کارگردان مطرح اتریشی است که تماشاگران را تا حد زیادی تکان میدهد. داستان فیلم حول محور دو شرور جوان بنامهای پُل و پیتر است که یک خانواده را که در تعطیلات بسر میبرند در خانهشان به گروگان میگیرند.
“بازیهای مسخره” ممکن است بیشتر آزاردهنده و دردناک باشد تا سرگرمکننده اما این دقیقا همان چیزی است که آن را به یک فیلم ترسناک عاطفی تبدیل میکند. کارگردان مخاطب را وادار به مشارکت برای تحلیل ترس و وحشتی میکند که شاهد آن است و با این روش ناخوشایند، سد بین تماشاگر و درام به سرعت شکسته میشود.
از بین رفتن “دیوار چهارم” (که در مقدمه در مورد آن توضیح داده شد) با موسیقی ثرَش متال بر روی تیتراژ آغاز شروع شده و در ادامه شخصیتهای شرور فیلم مدام نظر بینندگان را میپرسند.
آنها حتی در فیلم به عقبتر بازگشته تا به تماشاگران نشان دهند که چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد اما در نهایت با سناریویی تلختر به پیش میروند. آنها رفتهرفته هر روزنۀ امیدی که بینندگان دارند را از بین برده تا به وحشت مخاطب بیافزایند.
03. شانِ مردگان (Shaun of the Dead, 2004)
فیلم تعلیقی شگفتانگیز میان ترس و طنز است. داستان دربارۀ مردی 30 ساله است که با تهاجم زامبیها، زندگی پیش پا افتادۀ او زیر و رو میشود.
با افزایش تهاجم زامبیها، شان و دوستانش باید هر کاری را که لازم است برای زنده ماندن و محافظت از عزیزانشان انجام دهند.
دو شخصیت اصلی فیلم، یک زوج هنری بسیار خوب هستند که در تلاشاند از یک آخرالزمان جان سالم بدر ببرند. آنها با خندههای فراوان و لحظات احساسی خود سعی میکنند تا مخاطبان را راضی نگاه دارند. این فیلم هم در ژانر طنز و هم در ژانر وحشت موفق است.
فیلم همچنین دارای ارجاعان گوناگون به دیگر آثار سینمایی است. همچنین پس از همهگیری ویروس کرونا در جهان، بار دیگر این فیلم در کانون توجهات قرار گرفت. برای مثال پوستر فیلم زامبیهایی را نشان میدهد که به پنجره چسبیدهاند و این پوستر شبیه به عکس معروفی از معترضانی در اوهایو است که خواستار رفع قرنطینه بودند. در نتیجه پوستر و فیلم در توییتر به سرعت به ترند شماره یک تبدیل شد.
02. کلبهای در جنگل (Cabin in the Woods, 2011)
فیلمی درخشان که به درک کاملی از نقاط قوت ژانر متا وحشت ساخته شده است. داستان حول محور پنج دوست دانشگاهی است که تصمیم میگیرند برای برای تعطیلات کوتاهی به یک کابین دورافتاده بروند اما آنها غافل از این موضوعاند که توسط یک سازمان مخفی تحت نظراند تا آنها را بترساند.
یکی از اصلیترین دلایلی که ژانر متا وحشت برای مخاطب سرگرمکننده است، توانایی آن در تبدیل چیزهای معمولی به چیزی دیوانهکننده، خندهدار و ترسناک است. این نیز به خوبی از این قابلیت استفاده کرده است و در انتها حتی زمانی که تماشاگر گمان میکند همه چیز به پایان رسیده است، یک غافلگیری بزرگ از راه میرسد.
همزمان با تیتراژ پایانی فیلم، مخاطب ترکیبی از غم، خنده و تشویق را احساس خواهد کرد. در نتیجه بدون شک “کلبهای در جنگل” یک اثر هنری واقعی است.
01. جیغ (Scream, 1996)
در رتبه نخست فیلم های برتر ژانر متا وحشت فیلم جیغ قرار میگیرد. اکران فیلم “جیغ” به شدت بر تماشاگران تاثیرگذار بود و ژانر سینمای وحشت را به طرز منحصربهفردی مدرن کرد. داستان از این قرار است که چند نوجوان دبیرستانی یکی پس از دیگری توسط قاتلی نقابدار کشته میشوند. با افزایش تعداد قتلها، یک خبرنگار و یک افسر پلیس سعی در حل معمای این پرونده دارند. “جیغ” با الهام از پرونده واقعی “قاتل سریالی گِینزویل” که در فلوریدا در دهۀ نود سر و صدا کرده بود ساخته شده است.
در همان نگاه اول مشخص است که هدف این فیلم، مخاطب جوان است و میتوان آن را در دسته «پاپ» طبقهبندی نمود زیرا به شدت به فرهنگ پاپ متکی است که بتواند دیالوگها را شوختر کند. از دیگر نکات مهم تولید این فیلم، جلوههای ویژه پرخرج آن بود که جوایز مهمی را نیز در جشنوارههای مختلف کسب نمود.
حتی با گذشت نزدیک به سه دهه از ساختش همچنان یک فیلم نمادین است و موجب احیای ژانر وحشت شد.
نظرات کاربران