به گزارش سایت خوبو، استانبول به طور کلی شهری امن برای گردشگران است اما این شهر مانند هر مقصد گردشگری محبوب دیگری از خطرات کلاهبرداری و اعمال بزهکارانه مصون نیست. آگاهی از شیوه‌های رایج کلاهبرداری به شما کمک می‌کند تا هوشیار باشید، از وسایل و اموال خود محافظت کرده و سفر ایمن‌تری داشته باشید. بیشتر این فریب‌ها در مکانهای توریستی یا شلوغ استانبول مانند خیابان استقلال، میدان تقسیم و محله‌های اطراف آن اتفاق می‌افتد. اهداف ترجیحی سارقان، گردشگرانی است که به تنهایی یا در گروه‌های بسیار کوچک حرکت می‌کنند. گردشگران با آگاهی از خطرات پیش‌رو، بهتر می‌توانند در شهر گردش کرده و آسیب‌های مالی را به حداقل برسانند. ما در این مطلب می‌خواهیم نکات مهمی را جهت پیشگیری از کلاهبرداری ارائه کرده تا شما بتوانید تجربۀ سفری امن‌تر و لذت‌بخش‌تر را داشته باشید.
حقۀ دعوت به نوشیدنی
کلاهبردار شما را دعوت به حضور در یکی از بارهای شهر با انواع نوشیدنی‌های گران‌قیمت می‌کند و نتیجۀ کار همیشه یکسان است: شما در نهایت با یک صورتحساب هنگفت مواجه می‌شوید که اغلب به صدها یورو می‌رسد.
هدف: مردان تنها
روش کار: فردی با ظاهری موجه و مسلط به زبان انگلیسی به شما نزدیک می‌شود و سعی می‌کند باب گفتگو را باز کند. اگر سیگاری هستید، او از شما فندک می‌خواهد. گاهی اگر دقت کنید، متوجه می‌شوید که چند ثانیه قبل‌تر او یک سیگار سوخته را دور انداخته که یعنی که با فرد دیگری نیز گفتگو کرده است. اگر اهل سیگار نباشید و برای مثال پشت میزی نشسته باشید، او پشت میز کناری شما نشسته و تلاش می‌کند تا گفتگو را شروع نماید. در اکثر مواقع، بخش پایانی گفتگو این است که آیا مایلید برای صرف یک نوشیدنی در مکانی یدهآل که یکی از دوستان اوست به او بپیوندید یا خیر.
تکنیک فرار: هرگز از افراد کاملا غریبه در خیابان جهت معرفی رستوران یا یک کافه/بار سوال نکنید. امروزه سایت‌ها و اپلیکیشن‌های بی‌شماری برای آشنایی و یافتن آدرس دقیق آنها در شهر استانبول وجود دارد. اگر چنین افرادی به شما نزدیک شدند، تنها به گفتن این جمله اکتفا کنید که منتظر چند دوست دیگر هستید و علاقه‌ای به همراهی با فرد ناآشنا ندارید. دعوت او را از همان ابتدا رد کنید و هرگز قول «فردا» را ندهید زیرا ممکن است که او در روزهای آینده نیز شانس خود را برای فریب شما امتحان کند.
دعوت به خرید از فروشگاه‌های گران‌قیمت مانند چرم و فرش
کلاهبردار شما را دعوت به خرید کالا از مغازه‌ای می‌کند که در آن کار می‌کند و به شما این تضمین را می‌دهد که در جای دیگر چنین کالایی با این کیفیت را نخواهید یافت.
هدف: هرکسی که در بازار و بازارچه‌ها سرگردان و مشغول پرسه‌زنی است.
روش کار: در اینجا نیز فردی صمیمی که به چندین زبان مسلط است، از شما می‌پرسد که آیا گم شده‌اید و برای پیدا کردن مکانهای دیدنی و یا فروشگاه‌های بازار بزرگ به کمک نیاز دارید یا خیر. او همانطور که مشغول راهنمایی است، ناگهان به یاد می‌آورد که چیزی را در مغازه جا گذاشته و باید برگردد.
در همین حال از شما نیز دعوت می‌کند تا با او برای صرف چای در مغازه و آشنایی با دوستانش همراه شوید. هنگامی که شما مشغول نوشیدن چای در مغازه‌اش هستید، او به شما در مورد کیفیت اعلای کیف یا فرش‌های مغازه توضیح می‌دهد و تلاش می‌کند تا شما را برای خریدن چیزی در همان مغازع متقاعد کند. اگر شما مقاومت کنید، او دست به ترفند دیگری زده و به شما می‌گوید که اشکالی ندارد، می‌توانیم به مغازۀ دیگری برویم که واقعا چیزی که می‌خواهید را دارد؛ ناگفته پیداست که مغازۀ دیگر نیز متعلق به یکی از آشنایان است که قبلا با او هماهنگ شده است.
تکنیک فرار: وقتی افراد به شما پیشنهاد می‌کنند که اطراف را نشان دهند، احتیاط کنید. در عوض، ابتکار عمل را بدست بگیرید و خودتان از کسی که به نظر مورد اعتماد می‌رسد راهنمایی بگیرید.
جیب‌بری
افرادی به قصد دزدین کیف پول یا اشیاء گران‌قیمت به شما نزدیک می‌شوند.
هدف: گردشگران حواس‌پرت
روش کار: تمام مکان‌ها
تکنیک فرار: درست مانند مردم محلی، کیف پول خود را در جیب‌های شلوار خود قرار دهید، کیف‌های دستی را در معرض دید نگه داشته و کوله پشتی را روی سینه خود حمل کنید. مطمئن شوید که همه زیپ‌ها را به خوبی بسته‌اید. علاوه بر این، هرگز کیف یا اشیاء قیمتی مانند تلفن همراه یا پخش‌کننده‌های موسیقی را روی میز یا در دسترس عابران قرار ندهید.
واکسی
این افراد با اصرار زیاد به شما می‌گویند که می‌خواهند کفشتان را (در اکثر مواقع به رایگان) واکس بزنند، اما در آخر مبلغ بسیار زیادی را از شما طلب می‌کنند.
هدف: افراد تنها، زوج‌ها و گروه‌های کوچک
روش کار: آنها عمدتا دو ترفند برای واکس‌زدن در آستین خود دارند. یا در حالی که از کنار شما رد می‌شوند، برس خود را روی یکی از کفش‌هایتان می‌اندازند و یا اینکه جلوی شما راه می‌روند و برس را بر روی زمین انداخته به این امید که شما آن را بردارید و به او بدهید. نتیجه برای هر دو روش یکسان است: آنها برای عذرخواهی یا برای تشکر، بلافاصله بدون پرسش از شما اقدام به واکس زدن کفشتان می‌کنند.
شما در حالی که فکر می‌کنید این خدمتی رایگان است، اما او در آخر از شما قیمتی چند برابر قیمت واقعی را درخواست می‌کند. شما که در موقعیتی ناخواسته گیر افتاده‌اید، یا با خجالت این درخواست را می‌پذیرید و یا اینکه شروع به جر و بحث با واکسی می‌کنید. اگر با او بر سر این خدمت ناخواسته جنگ و جدل کنید، دوستان او از هر سو جهت حمایت از واکسی دور شما را احاطه کرده و از شما می‌خواهند که پول او را بپردازید.
تکنیک فرار: هرگز فرچه یا برس را برندارید و به راه خود ادامه دهید. در مواقعی که فرچۀ کفاش بر روی کفش شما افتاده است، به او بگویید که مشکلی نیست و به راه خود ادامه دهید. اگر می‌خواهید که کفش خود را واکس بزنید، از قبل بر سر قیمت توافق کنید و قیمت حدودی واکس زدن یک جفت کفش بین ۱۰ تا ۱۵ لیر در سال ۲۰۲۳ است. البته گاهی آنها ترفند دیگری دارند و اینکه پس از واکس زدن یک لنگه کفش، به شما می‌گویند که قیمت توافقی در مورد یک لنگه بود و نه یک جفت! پس این مورد را نیز خوب به خاطر بسپارید.
حقۀ رستوران؛ شماره یک
در این روش، کلاهبرداران تلاش می‌کنند تا هزینه‌های بیشتری را نسبت به مردم محلی از گردشگران بگیرند.
هدف: گردشگران ناآگاه
روش کار: برخی از کارکنان رستوران، لیست قیمتهای متفاوتی را نسبت به مردم محلی به گردشگران ارائه می‌دهند. قیمت‌هایی که به وضوح چند برابر قیمتهای واقعی است.
تکنیک فرار: سعی کنید قیمت‌ها را با قیمت سایر مغازه‌های اطراف یا سایت‌های راهنما مقایسه کنید. قبل از سفارش، در مورد قیمت توافق کنید و تنها در صورتی پشت میز بنشینید که قیمتهای رستوران معقول به نظر برسند.
حقۀ رستوران؛ شماره دو
آنها تلاش می‌کنند تا هزینۀ چیزهایی که سفارش نداده‌اید اما به اصرار آنها و انواع تعارفات مصرف کرده‌اید را بپردازید.
هدف: گردشگران گرسنۀ ناآگاه که تمرکز کمتری بر امور در هنگام گرسنگی دارند.
روش کار: این موضوع بیشتر در رستوران‌هایی اتفاق می‌افتد که محل رفت و آمد بسیاری از گردشگران است. شما همراه با دوست خود منوی غذا را ورق می‌زنید و چیزهایی را سفارش می‌دهید. یک نوشیدنی هم سفارش می‌دهید اما مارک آن را مشخص نمی‌کنید؛ مطمئنا گارسن گران‌ترین نوشیدنی را نسبت به آنچه که در ذهن داشته و نگفته‌اید می‌آورد.
در حالی که منتظر غذا هستید، پیشخدمت غذایتان را می‌آورد و مقداری آجیل یا خوراکی ویژه نیز روی میز می‌گذارد. شما مشغول گفتگو با دوست خود شده و از آجیل‌ها می‌خورید به گمان اینکه اینها مکمل سفارش شما یا چیزی همچون اشانتیون است. اما هنگام پرداخت صورتحساب، متوجه می‌شوید که آجیل یا خوراکی‌های ویژه، نه تنها رایگان نبوده بلکه قیمت بالایی نیز دارند و باید آن را نیز بپردازید.
همچنین به یاد داشته باشید که اگر برای مثال بگویید “آیا امکانش هست کمی بیشتر سیب‌زمینی سرخ‌شده به سفارشم اضافه کنید؟”، این مورد به عنوان یک آیتم جداگانه با قیمت کامل و نه یک لطف و مهربانی به سفارش شما اضافه می‌گردد.
تکنیک فرار: به دقت به چیزی که سفارش می‌دهید توجه کرده و در مواقعی که شک دارید، حتما از پیشخدمت بپرسید که چه چیزی همراه با غذا و چه چیزهایی مستلزم پرداخت هزینۀ جداگانه است. هر آنچه را که سفارش نداده‌اید، بدون آنکه به آن دست بزنید یا امتحان کنید، فورا پس دهید.
حقۀ کرایه تاکسی
همانطور که مشخص است، در این مرد راننده پول بیش از مقدار تعیین‌شده و قانونی را درخواست می‌کند. این حقه به چهار شکل اصلی از سوی برخی از رانندگان تاکسی انجام می‌شود که در اینجا هر سه مورد را همراه با راه اجتناب از بررسی می‌کنیم.
طولانی‌تر کردن مسیر
روش کار: ترفندی بسیار رایج که توسط رانندگان تاکسی در سراسر جهان در مورد گردشگران ناآگاه صورت می‌گیرد و استانبول نیز از این قاعده مستثنی نیست. شما به عنوان یک گردشگر، کوتاه‌ترین مسیر را نمی‌دانید، بنابراین راننده تاکسی شما را در مسیرهای اضافی در شهر می‌گرداند تا مبلغ بسیار بیشتری از شما دریافت کند. اگر گردشگر راه را بلد باشد، راننده بهانه می‌آورد که در مسیر همیشگی ترافیک سنگینی وجود دارد یا به سادگی وانمود می‌کند که راه را گم کرده است.
تکنیک فرار: اگر واقعاً با جاده‌ها آشنا نیستید و یا ترکی صحبت نمی‌کنید، متاسفانه کار بسیار دشواری دارید که به او بگویید از چه مسیری باید برود. به همین دلیل، قبل از هر چیز از مسیرهای معمولی و متداول که به مکانهای گردشگری در شهر وصل می‌شود آگاه باشید. در نتیجه هنگامی که تغییر مسیر بی‌دلیلی را دیدید، می‌توانید به او تذکر دهید. همچنین بهتر است مسیر حرکت تاکسی را بر روی نقشه‌های آنلاین مانند Google Map چک کنید؛ البته پیش از استفاده از اینترنت موبایل، از هزینه‌های رومینگ سیم کارت خود مطلع باشید و یا اینکه در فرودگاه، یک سیم کارت ترکیه‌ای تهیه کنید.
حقۀ تعویض اسکناس
روش کار: فرض کنید کرایۀ مسیرتان ۱۵ لیر است و شما یک اسکناس ۵۰ لیری به او می‌دهید. راننده به دور از چشم شما و در کسری از ثانیه، اسکناس ۵۰ (پنجاه) لیری شما را با یک اسکناس ۵ (پنج) لیری که از قبل آماده کرده است عوض می‌کند. سپس اسکناس پنج لیری را نشان شما داده و منتظر دریافت «۱۰ لیر» می‌ماند. از آنجایی که شما با پول ترکیه یا هر کشور دیگری که به آنجا سفر کرده‌اید آشنایی کافی ندارید، گیج شده و در نهایت متوجه می‌شوید که برای یک مسیر ۱۵ لیری، شما ۶۰ لیر پرداخت کرده‌اید!
تکنیک فرار: همیشه مقدار زیادی اسکناس کوچک و حتی سکه برای تاکسی همراه خود داشته باشید تا بتوانید مبلغ دقیق را پرداخت کنید. در صورتی که تنها اسکناس درشت به همراه دارید و حتما باید مابقی پول را دریافت کنید، قبل از تحویل اسکناس به راننده، حتما آن را دوباره به درستی نگاه کنید. نمایش اسکناس در هوا و انتظار برای دریافت مابقی پول پیش از تحویل اسکناس‌تان نیز بسیار کاربردی است. همچنین به یاد داشته باشید که دادن انعام به راننده تاکسی در ترکیه چندان مرسوم نیست، مگر اینکه او در جابجایی چمدان‌ها به شما کمک کند.
پول خُرد
روش کار: بیایید فرض کنیم که کرایۀ مسیر شما ۱۶ لیر است و به راننده ۲۰ لیر می‌دهید. راننده کمی به اطراف خود نگاه و ادعا می‌کند که پول خرد ندارد. او در تلاش است تا از این طریق هیچ پولی به شما برنگرداند.
تکنیک فرار: شما دو راه حل پیش‌روی خود دارید. اگر پول کمی است، می‌توانید از آن صرف‌نظر کنید و آن را انعام در نظر بگیرید. اما اگر باید پول درشتی دریافت کنید، بهتر است به او بگویید که در ماشین می‌نشینید تا او پول را در یکی از مغازه‌های اطراف «خرد» کند. اغلب تعجب خواهید کرد که او چه سریع این کار را انجام می‌دهد.
پیشنهاد قیمت ثابت بجای استفاده از تاکسی‌متر
روش کار: راننده پیشنهاد می‌کند که به جای استفاده از تاکسی‌متر، مبلغ ثابتی را به عنوان کرایه در نظر بگیرید و استدلال می‌کند که این به نفع شماست زیرا بدلیل ترافیک، او از راه کوتاه‌تری به سوی مقصد حرکت خواهد کرد. اما از خودتان سوال کنید که چرا او اینقدر با شما مهربان است؟ در حالی که نتیجه معمولا چیز دیگری را ثابت می‌کند.
تکنیک فرار: همیشه اصرار کنید که راننده از تاکسی‌متر استفاده کند. اگر او نمی‌خواهد از تاکسی‌متر استفاده کند و یا حتی بدتر، او اصلا این وسیله را در ماشین خود ندارد، از سوار شدن داخل چنین خودرویی پرهیز کنید. اگر بعد از کمی مسافت متوجه این موضوع شدید، از او درخواست کنید که کنار ماشین پلیس شما را پیاده کند تا ماشین دیگری بگیرید؛ اغلب او با شما بحث نمی‌کند و یا از تاکسی‌متر استفاده و یا اینکه شما را پیاده خواهد کرد.
توجه داشته باشید که حتما از تاکسی‌های رسمی که در استانبول به رنگ زرد هستند استفاده کنید. آنها دارای تابلوی تاکسی در بالای سقف، تاکسی‌متر داخل خودرو که در نمونه‌های جدیدتر بر روی آینه و مشخصات شناسایی راننده در داخل خودرو هستند.
تلۀ جاذبه‌های توریستی
جاذبه‌های گردشگری می‌توانند محل مناسبی برای کلاهبرداری باشند، زیرا کلاهبرداران اغلب بازدیدکنندگان ناآگاه را شکار می‌کنند. در زیر با چند نمونه از آنها آشنا می‌شویم.
- تور لیدر جعلی: کلاهبرداران ممکن است به عنوان راهنمای تور سر راه شما سبز شوند. آنها تلاش می‌کنند تا خدمات ناخواسته‌ای که شما از آن دوری می‌کنید را ارائه دهند و پس از ارائۀ یک تور غیررسمی و ضعیف، درخواست پول کنند.
- بلیط‌های تقلبی: این بلیط‌های قلابی نیز که اغلب نامعتبر و گران‌قیمت هستند نیز یکی دیگر از ترفندهای این قبلی از افراد است.
- بازدید از مکانهای تعطیل: گاهی کلاهبرداران ادعا می‌کنند که فلان جاذبۀ گردشگری تعطیل یا در حال بازسازی است و سپس گردشگران را به سوی مکانهای متفاوت و کمتر شناخته‌شده‌ای هدایت کرده و حق کمیسیون خود را درخواست می‌کنند.
- ترفند عکاسی: آنها ممکن است که پیشنهاد عکاسی کرده و سپس از شما درخواست پرداخت پول کنند.
- تورهای طعمه یا تغییر تور: کلاه‌بردارها ممکن است تبلیغ یک تور محبوب را کنند، اما شما پس از پرداخت پول، با یک تور دیگر یا کمتر محبوب روبرو می‌شوید.
نحوۀ شناسایی و جلوگیری از کلاهبرداریهای مرتبط با تورهای گردشگری
- قبل از رفتن تحقیق کنید: نگاهی به وب‌سایت مکانی که می‌خواهید بروید بیندازید تا از ساعات کار و قیمت بلیط آگاه شوید. این امر به شما کمک می‌کند تا از کلاهبرداریهای احتمالی و مغایرت‌ها آگاه شوید.
- مراقب پیشنهادات ناخواسته باشید: با غریبه‌هایی که انواع تور، بلیط یا خدمات ارائه می‌دهند با احتیاط برخورد کنید. راهنماها و فروشندگان مجاز بلیط در محل‌های مشخصی قرار دارند.
- اعتبار راهنمایان را بررسی کنید: راهنماهای رسمی و قانونی باید دارای شناسه و گواهینامه باشند. از درخواست مدارک در مورد صلاحیت آنها دریغ نکنید.
- خرید بلیط از منابع رسمی: بلیط را از وب سایت رسمی، آژانس مسافرتی معتبر یا باجه بلیط در محل دریافت کنید.
- نگاهی به نظرات دیگران بیاندازید: کامنتهای آنلاین و انجمن های مسافرتی را چک کرده تا از تجربیات سایر مسافران بیاموزید و مجری‌های تور معتبر را پیدا کنید.
نکاتی برای تهیه بلیط از منابع معتبر
- وب‌سایت‌های رسمی: بلیط‌ها را مستقیماً از وب‌سایت رسمی جاذبه‌های گردشگری که معمولاً اطلاعات دقیق و روش‌های پرداخت امن دیجیتال را ارائه می‌دهند تهیه کنید.
- آژانس های مسافرتی: شما می‌توانید بلیط‌ها را از آژانس‌های مسافرتی معتبر خریداری کنید.
- نگهبان هتل: دربان هتل می‌تواند به شما در خرید بلیط معتبر کمک کند.
- باجه‌های بلیط در محل: در صورت امکان، بلیط‌ها را شخصاً در باجه بلیط خریداری کنید.
- مشورت با سایرین: از همسفران یا انجمن‌های آنلاین معتبر در رابطه با تورها و بلیط‌ها پرس و جو کنید.
گزارش کلاهبرداری و درخواست کمک در استانبول
مواجه با کلاهبرداران تجربه‌ای ناخوشایند است، به خصوص زمانی که به منظور سفر در یک شهر خارجی حضور دارید. لازم است بدانید که باید حتما موارد این چنینی را به مقامان محلی و پلیس گزارش کنید. گزارش شما می‌تواند به محافظت از سایرین و همچنین پیدا کردن کلاهبرداران کمک کند.
- تماس با پلیس: اگر قربانی کلاهبرداری یا مشکوک به مشاهدۀ اعمالی غیرقانونی هستید، با پلیس محلی تماس بگیرید. در استانبول می‌توانید به نزدیکترین ایستگاه پلیس مراجعه کرده یا با شماره اورژانس ملی 155 تماس بگیرید.
- ارائه گزارش: هنگام گزارش، تا حد امکان اطلاعات بیشتری در مورد حادثه مانند نشانه‌های فیزیکی کلاهبردار، محل وقوع حادثه و هر گونه اسناد یا شواهد دیگر ارائه کنید. این امر به پلیس کمک می‌کند تا پرونده را به طور دقیق‌تری بررسی کند.
- حفظ سوابق: حفظ سابقه کلیه ارتباطات و تراکنش‌های مرتبط با کلاهبرداری ضروری است. این امر برای هر گونه رسیدگی حقوقی یا ادعای بیمه‌ای مفید است.
شماره تلفن‌های اضطراری در استانبول
دانستن اطلاعات تماس سازمان‌های مربوطه و خطوط تلفن اضطراری در استانبول می‌تواند به شما کمک کند تا در موقعیت‌های دشوار به خوبی از پس کارها برآیید.
- پلیس ترکیه: ۱۵۵
- فوریت‌های پزشکی: ۱۱۲
- اطلاعات گردشگری: ۰۹۰۲۱۲۵۱۸۱۸۰۰
- سفارت ایران در استانبول: ۰۹۰۲۱۲۵۱۳۸۲۳۰
اگر گذرنامۀ خود را گم کرده‌اید، از طریق تماس با سفارت یا کنسولگری می‌توانید راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
پرسش‌های پرتکرار
کلاهبرداریهای خیریه و تکدی‌گری، تاکسی، راهنمای تورهای جعلی، کالاهای تقلبی و اقلام گران قیمت در مناطق گردشگری.
به دنبال نشانه‌هایی مانند نقص مدارک شناسایی، تاکتیک‌های فشار روانی و عاطفی، روش‌های پرداخت غیرمعمول و ناهماهنگی در داستان آنها باشید.
با حفظ هوشیاری، از درگیری با کلاهبردار خودداری کنید و حادثه را به مقامات محلی مانند پلیس گزارش دهید.
با مراجعه به نزدیکترین ایستگاه پلیس یا تماس با شماره پلیس کشوری به شمارۀ ۱۵۵
منابع
برای تهیه، ترجمه و گردآوری این مطلب در سایت خوبو، از منابع زیر استفاده کرده‌ایم:
- Tourist Scams in Istanbul
- Biggest Istanbul Tourist Scams To Avoid
- How to report crimes in Turkey l Fanar Law
- Difficulty in obtaining police report from scam
- Single Travelers in Turkey: What You Should Know
- How To Avoid Being Scammed In Istanbul
- Are all taxi drivers scammers in Istanbul
- How to negotiate taxi fares in Istanbul
- how to handle a situation where a taxi driver refuses to use the meter in Istanbul
نظرات کاربران