Web3 یا web5 کلمه‌ای است که ممکن است اخیراً در سراسر وب شنیده باشید به خصوص اگر از طرفداران فناوری بلاکچین باشید. Web3 یک اینترنت غیرمتمرکز است که به کاربران امکان کنترل اطلاعات خود را می‌دهد. همچنین به یک نسخه اتوپیایی اینترنت اشاره دارد که در آن برنامه‌ها روی سرورها اجرا نمی‌شوند، بلکه از طریق شبکه‌های همتا به همتا اجرا می‌شوند.
مفهوم وب 3 بیش از هفت سال است که وجود دارد و برخی از بزرگ‌ترین نام‌های فناوری میلیاردها دلار در این فضا سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اخیراً، جک دورسی، مدیرعامل سابق توییتر، این ایده را با مفهوم خود یک قدم جلوتر برده است: web5.
تکامل اینترنت
روزهای اولیه، اینترنت شامل فرامتن ساده بود و به سرعت به فناوری‌های پیچیده‌تر تبدیل شد. این زمینه را برای یک وب پیچیده‌تر ایجاد کرد و به طور پیوسته نوع محتوای منتشر شده آنلاین را گسترش داد. دارسی دی نوچی اصطلاح “Web2” را در سال 1999 ابداع کرد. این پلتفرم بر محتوای تولید شده توسط کاربر، سهولت استفاده، فرهنگ مشارکتی و توانایی کاربران برای به اشتراک گذاری اطلاعات تمرکز دارد.
تمرکز آن بر ارتباط افراد از طریق شبکه های اجتماعی و به اشتراک گذاری اطلاعات در زمان واقعی است. Web3 این کار را یک قدم جلوتر می‌برد و همه اشکال دستگاه‌های متصل را در یک مکان گرد هم می‌آورد. گاوین وود، یکی از بنیانگذاران اتریوم، این اصطلاح را در سال 2014 ابداع کرد. Web3 به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی در مورد حریم خصوصی به خطر افتاده یا داده‌های به اشتراک گذاشته شده بدون رضایت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
Web3 یک وب غیرمتمرکز است که در آن کاربران کنترل کاملی بر داده‌های خود دارند. این مکانی است که افراد می‌توانند محتوای جدید را کشف کنند و بدون محدودیت‌های سازمانی که در حال حاضر اینترنت را کنترل می‌کنند، ارتباط برقرار کنند. در نتیجه، کاربران می‌توانند بدون ترس از افشای یا به خطر انداختن اطلاعات آنها توسط پلتفرم بدون رضایت یا اطلاع آنها ارتباط برقرار کنند.
در نهایت، وب 5 اخیراً معرفی شده به طور گسترده به عنوان نسخه اصلی بعدی شبکه جهانی وب پیش بینی می‌شود. هدف اصلی آن آسان‌تر کردن برنامه‌نویسان برای توسعه برنامه‌های وب غیرمتمرکز (DWA) است که از اعتبارنامه‌هایی استفاده می‌کنند که می‌توانند به طور مستقل تأیید شوند و از گره‌های وب که متمرکز نیستند. برخلاف سیستم موجود، که در آن واسطه‌ها شناسه‌ها را کنترل می‌کنند، این سیستم از شناسه‌های غیرمتمرکز برای به دست آوردن مجدد کنترل و مالکیت داده‌ها استفاده می‌کند.
وب ۵ چیست؟
هدف اصلی web5 اطمینان از مالکیت کامل کاربران بر اطلاعات و داده‌های شخصی آنهاست. برای انجام این کار، تیم‌ها بر روی ایجاد یک سیستم غیرمتمرکز کار می‌کنند. این به کاربران اجازه می‌دهد تا به راحتی هویت خود را مدیریت کرده و مکان ذخیره داده‌های خود را کنترل کنند.
وب فعلی برای تبادل اطلاعات در دسترس همه است، اما یک لایه کلیدی را از دست داده است.
«ما برای ایمن کردن اطلاعات شخصی با صدها حساب و رمز عبور که نمی‌توانیم به خاطر بسپاریم، مبارزه می‌کنیم. امروزه در وب، هویت و داده‌های شخصی به مالکیت اشخاص ثالث تبدیل شده است.»
جک دورسی قبلاً به افراد توصیه کرده است که از آنچه در این دوره جدید وب 3 رخ می‌دهد آگاه باشند. به گفته وی، وب 3 در زمینه مالکیت و مدیریت آن شفاف نیست.
تیم برنرز لی در گفتگوهای TED در سال 2009 از وب 5 به عنوان “وب احساسی” یاد کرد. او آن را سیستمی توصیف کرد که به کاربران امکان می‌دهد هویت‌های دیجیتالی ایجاد کنند. افراد کنترل کاملی بر روی داده‌های خود خواهند داشت و در صورت تمایل می‌توانند از آن درآمد کسب کنند.
در عصر دستگاه‌های تلفن همراه، برخی حدس می‌زنند که web4 در حال حاضر وجود دارد. منظور آنها مکانی است که دستگاه‌ها راه اصلی ما برای دریافت اطلاعات و صحبت با افراد دیگر شده‌اند. به عنوان مثال، در تلفن خود، می‌توانید اطلاعات مربوط به هر چیزی را در هر زمان و هر مکان جستجو کنید. بسیاری از مردم از آن به عنوان web4 یاد می‌کنند زیرا به شدت به فناوری تلفن همراه متکی است تا رایانه‌های رومیزی یا لپ تاپ‌ها!
تیم پشت web5
تیم وب 5 توسط جک دورسی، مدیر عامل سابق توییتر و مدیر عامل فعلی Square هدایت می‌شود. او همچنین بنیانگذار The Block، یک شرکت تابعه است که بر ساخت زیرساخت‌های مالی جدید با استفاده از فناوری بلاکچین و به طور خاص بیت کوین تمرکز دارد. Block برنامه‌های خود را برای ایجاد یک وب غیرمتمرکز جدید (web5) با محوریت بیت کوین در ابتدای سال جاری اعلام کرد.
یکی از زیرمجموعه‌های Block معروف به TBD روی web5 کار می‌کند. این شرکت توضیح داده است که Web5 دقیقا چیست. به گفته شرکت TBD تی بی دی، web5 ترکیبی از وب فعلی (web2) و ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین است. به عبارت دیگر، عملکرد وب قدیمی را با فناوری بلاکچین به ارمغان می‌آورد. TBD یکی از چندین واحد تجاری در میدان جک دورسی است که بر روی محصولات ارزهای دیجیتال تمرکز دارد.
وب ۵ چگونه کار می‌کند؟
اول، DWNها (گره‌های وب غیرمتمرکز) ساختار اصلی شبکه توزیع شده برای گره‌های وب هستند که یک شبکه همتا به همتا از کاربران web5 را تشکیل می‌دهند. کاربران DWNها را خودشان روی کامپیوتر یا دستگاه خود اجرا می‌کنند. این امکان را برای کاربران مختلف web5 به اشتراک گذاری، انتقال و شناسایی اطلاعات فراهم می‌کند. بنابراین توزیع DWNها در بین کاربران منجر به ایجاد یک داده مش بدون سرور مرکزی یا مرجعی برای کنترل آنها می‌شود. همچنین این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا بدون اتکا به اشخاص ثالث مانند گوگل یا فیس بوک، که اغلب در مورد مسائل حریم خصوصی دستور کار خود را دارند، با یکدیگر تعامل داشته باشند.
از آنجایی که کاربران DWN خود را کنترل می‌کنند، می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا داده های خود را عمومی کنند یا خیر. بنابراین، ضروری است که کاربر اجازه دسترسی به داده‌ها را بدهد. در هر صورت داده‌ها خصوصی هستند. در مورد داده‌های خصوصی، برنامه به طور خودکار آن را فراخوانی می‌کند.
Web5 همچنین با استفاده از DID (شناسه‌های غیرمتمرکز) و اعتبارنامه‌های قابل تأیید کار می‌کند. این یک مؤلفه اساسی است که می‌توانید از آن برای ایجاد هویت‌های خودمختار استفاده کنید. این ترکیب امکان ایجاد یک هویت غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. این بدان معنی است که کاربران می‌توانند بدون اتکا به هیچ طرفی خود را شناسایی کنند. به عبارت دیگر، DID فقط یک مؤلفه است که بلاکچین عمومی را لمس می‌کند، به این معنی که لازم نیست در خود بلاکچین ذخیره شود.
DIDها شناسه‌های منحصر به فرد هستند. آنها خود کنترل هستند و توسط کاربر تولید می‌شوند و به کاربران اجازه می‌دهند تا مالکیت هویت خود را حفظ کنند. اعتبار قابل تایید برای اثبات جنبه‌های مختلف یک هویت استفاده می‌شود. آنها برای دریافت اعتبار از طرف‌های دیگر استفاده می‌شوند که توانایی‌ها، اعتبار و شهرت صاحبان آنها را تأیید می‌کنند. هنگامی که در یک نهاد مفهومی به نام “خدمات هویت مستقل” (SSIS) ترکیب می‌شوند، این دو مفهوم به کاربران اجازه می‌دهند تا مالکیت واقعی را بر هویت دیجیتال خود ایجاد کنند.
وب ۳ در مقابل وب ۵
چشم انداز اولیه web5 قابل مقایسه با Web3 است، با این حال هر یک ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. مفاهیم برنامه‌های Web3 به شکل قراردادهای هوشمند است که بر روی بلاکچین‌های عمومی مانند اتریوم مستقر شده‌اند. بسیاری از افراد از web3 به عنوان یک برنامه غیرمتمرکز (DApps) یاد می‌کنند. کد زیربنایی آن بر روی یک شبکه غیرمتمرکز مبتنی‌بر بلاکچین قرار دارد.
از سوی دیگر، web5 شامل برنامه‌های کاربردی وب غیرمتمرکز (DWA) است که مبتنی‌بر بلاکچین نیستند اما می‌توانند با DWNها ارتباط برقرار کنند. این منجر به تشکیل یک شبکه رله همتا به همتا می‌شود که مستقل از هر بلاکچین عمومی وجود دارد. با web5، کنترل داده‌های خود را دارید که می‌توانید آنها را در DWNها ذخیره کنید. از طرف دیگر، web3 داده‌ها را در شبکه غیرمتمرکز یا سیستم فایل توزیع شده با IPFS ذخیره می‌کند که قادر به توزیع و ذخیره داده‌ها در یک سیستم شبکه همتا به همتا است.
Web5 اینترنت غیرمتمرکز مورد نیاز ما است
Web5 نسخه بعدی اینترنت است. این هنوز کاملاً واقعیت ندارد، اما به اندازه کافی نزدیک است که بتوانیم ببینیم نسخه بعدی مرورگرها و سرویس‌های وب چه چیزی در راه است. تیم سازنده web5 بیش از یک دهه است که روی این فناوری منبع باز کار می‌کند و این نشان می‌دهد. سازندگان و پذیرندگان اولیه این ایده هنوز در حال تنظیم دقیق آن هستند، زیرا هنوز در مراحل اولیه توسعه است. هرچه افراد بیشتری از web5 استفاده کنند، احتمال اینکه بخشی از زندگی روزمره ما شود بیشتر می‌شود.
بیشتر بخوانید: معرفی ارز دیجیتال آیوتا IOTA
نظرات کاربران