رمزگذاری داده (data tokenization) چیست و چرا مهم است؟

توکن چیست؟ 

توکن‌ها واحدهای دیجیتال غیرقابل استخراج هستند که به عنوان ورودی‌های رجیستری در زنجیره‌های بلوکی وجود دارند. توکن‌ها اشکال مختلفی دارند و موارد استفاده متعددی دارند. به عنوان مثال، آنها می‌توانند به عنوان ارز یا برای رمزگذاری داده‌ها استفاده شوند. 

توکن‌ها معمولاً با استفاده از بلاک‌چین‌هایی مانند بلاک‌چین اتریوم و زنجیره BNB صادر می‌شوند. برخی از استانداردهای رمز محبوب عبارتند از ERC-20، ERC-721، ERC-1155، و BEP-20. توکن‌ها واحدهای ارزش قابل انتقالی هستند که در بالای یک بلاک چین صادر می‌شوند، اما آن‌ها سکه‌های ارز دیجیتال مانند بیت‌کوین یا اتر نیستند که بومی بلاکچین باشند. 

برخی از توکن‌ها ممکن است برای دارایی‌های خارج از زنجیره مانند طلا و دارایی قابل بازخرید باشند که به آن توکن‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) می‌گویند. 

توکن سازی داده چیست؟

نشانه گذاری داده ها فرآیند تبدیل داده های حساس، مانند اطلاعات کارت اعتباری یا داده های سلامت، به نشانه هایی است که می توانند بدون افشای داده های اصلی منتقل، ذخیره و پردازش شوند.

این توکن‌ها معمولاً منحصر به فرد، غیرقابل تغییر هستند و می‌توانند در بلاک چین تأیید شوند تا امنیت داده‌ها، حریم خصوصی و انطباق را افزایش دهند. به عنوان مثال، یک شماره کارت اعتباری را می توان به یک رشته تصادفی از ارقام تبدیل کرد که می تواند برای تأیید پرداخت بدون فاش کردن شماره واقعی کارت استفاده شود. 

توکن سازی داده ها می تواند برای حساب های رسانه های اجتماعی نیز اعمال شود. کاربران می توانند با حفظ مالکیت داده های شخصی خود، حضور آنلاین خود را برای جابجایی یکپارچه از یک پلتفرم رسانه اجتماعی به پلتفرم دیگر اجتماعی توکن کنند.

مفهوم نشانه گذاری داده مدتی است که وجود داشته است. معمولاً در بخش مالی برای ایمن سازی اطلاعات پرداخت استفاده می شود، اما این پتانسیل را دارد که در بسیاری از صنایع دیگر نیز به کار رود. 

تفاوت رمزگذاری با رمزگذاری چیست؟ 

رمزگذاری و رمزگذاری روش هایی برای محافظت از داده ها هستند. با این حال، آنها به روش های مختلف کار می کنند و اهداف متفاوتی را دنبال می کنند.

رمزگذاری فرآیند تبدیل داده‌های متن ساده به قالب غیرقابل خواندن (متن رمز) است که فقط با یک کلید مخفی قابل رمزگشایی است. این یک فرآیند ریاضی است که داده ها را به هم می ریزد و آن را برای هر کسی که کلید ندارد غیرقابل خواندن می کند. رمزگذاری در سناریوهای مختلفی از جمله ارتباطات امن، ذخیره سازی داده ها، احراز هویت، امضای دیجیتال و انطباق با مقررات استفاده می شود.  

از سوی دیگر، توکن‌سازی فرآیند جایگزینی داده‌های حساس با شناسه‌های غیر حساس و منحصربه‌فرد به نام توکن است. برای محافظت از داده ها به یک کلید مخفی متکی نیست. به عنوان مثال، شماره کارت اعتباری ممکن است با رمزی جایگزین شود که هیچ ارتباطی با شماره اصلی ندارد اما همچنان می تواند برای پردازش تراکنش ها استفاده شود. 

توکن‌سازی اغلب زمانی استفاده می‌شود که امنیت داده‌ها و رعایت استانداردهای نظارتی حیاتی است، مانند پردازش پرداخت، مراقبت‌های بهداشتی و مدیریت اطلاعات قابل شناسایی شخصی. 

نحوه عملکرد توکن سازی داده ها

فرض کنید یک کاربر می خواهد از یک پلتفرم رسانه اجتماعی به پلتفرم دیگر سوئیچ کند. در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی وب ۲.۰ سنتی، کاربر باید یک حساب کاربری جدید راه‌اندازی کند و تمام اطلاعات شخصی خود را از ابتدا وارد کند. همچنین این احتمال وجود دارد که تاریخچه پست و اتصالات در پلتفرم قدیمی به پلتفرم جدید منتقل نشوند. 

با توکن‌سازی داده، کاربران می‌توانند هویت دیجیتال موجود خود را به پلتفرم جدید پیوند دهند تا داده‌های شخصی خود را به طور خودکار منتقل کنند. برای انجام این کار، کاربر باید یک کیف پول دیجیتال مانند Metamask داشته باشد که آدرس کیف پول نشان دهنده هویت او در زنجیره باشد. 

سپس کاربر باید کیف پول را با پلتفرم جدید رسانه اجتماعی متصل کند. تاریخچه شخصی، اتصالات و دارایی ها به طور خودکار در پلتفرم جدید همگام می شوند زیرا Metamask حاوی هویت دیجیتال و داده های کاربر در بلاک چین است.

این بدان معناست که هیچ توکن، NFT و تراکنش های گذشته که کاربر در پلتفرم قبلی انباشته کرده است، از بین نخواهند رفت. این به کاربر کنترل کاملی را می دهد که به کدام پلتفرم مهاجرت کند در حالی که احساس نمی کند به یک پلت فرم خاص محدود شده است.

مزایای توکن سازی داده ها

امنیت داده های پیشرفته 

توکن سازی داده ها امنیت داده ها را افزایش می دهد. با جایگزینی داده های حساس با توکن ها، توکن سازی داده ها خطر نقض داده ها، سرقت هویت، کلاهبرداری و سایر حملات سایبری را کاهش می دهد. توکن‌ها با یک سیستم نقشه‌برداری امن به داده‌های اصلی مرتبط می‌شوند، بنابراین حتی اگر توکن‌ها به سرقت رفته یا به بیرون درز کنند، داده‌های اصلی محافظت می‌شوند.

رعایت مقررات

بسیاری از صنایع تابع مقررات سختگیرانه حفاظت از داده ها هستند. توکن‌سازی می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا با ایمن کردن اطلاعات حساس و ارائه راه‌حلی که می‌تواند احتمال عدم انطباق را کاهش دهد، این الزامات را برآورده کنند. از آنجایی که داده‌های توکن‌شده غیرحساس در نظر گرفته می‌شوند، می‌توانند پیچیدگی ممیزی‌های امنیتی را کاهش داده و مدیریت داده‌ها را ساده‌تر کنند. 

به اشتراک گذاری امن داده ها

توکن‌سازی می‌تواند اشتراک‌گذاری امن داده‌ها را در میان بخش‌ها، فروشندگان و شرکا تنها با دسترسی به توکن‌ها بدون افشای اطلاعات حساس امکان‌پذیر کند. توکن‌سازی می‌تواند به طور کارآمد برای برآورده کردن نیازهای روزافزون سازمان‌ها مقیاس شود و در عین حال هزینه اجرای اقدامات امنیت داده را کاهش دهد. 

محدودیت‌های توکن سازی داده‌ها 

کیفیت داده 

توکن کردن داده‌ها ممکن است بر کیفیت و دقت داده‌ها تأثیر بگذارد، زیرا ممکن است برخی از اطلاعات در طول فرآیند توکن‌سازی از بین بروند یا تحریف شوند. به عنوان مثال، اگر موقعیت مکانی کاربر به یک نشانه تبدیل شود، ممکن است بر نحوه مشاهده محتوای مرتبط بر اساس مکان تأثیر منفی بگذارد.

قابلیت همکاری داده ها

توکن کردن داده ها ممکن است کار سیستم های مختلفی را که از داده ها استفاده می کنند یا پردازش می کنند با یکدیگر دشوار کند. به عنوان مثال، توکن کردن آدرس ایمیل کاربر ممکن است از دریافت اعلان‌ها از پلتفرم‌ها یا سرویس‌های دیگر جلوگیری کند. توکن کردن شماره تلفن کاربر، بسته به پلتفرم‌هایی که استفاده می‌کند، ممکن است مانع از برقراری یا دریافت تماس یا پیامک شود.

حاکمیت داده

توکن کردن داده‌ها ممکن است سؤالات حقوقی و اخلاقی در مورد اینکه چه کسی داده‌ها را در اختیار دارد و کنترل می‌کند و نحوه استفاده و اشتراک‌گذاری آن‌ها ایجاد می‌کند. برای مثال، توکن کردن اطلاعات شخصی یک کاربر، می‌تواند نحوه ابراز رضایت آنها از نحوه جمع‌آوری و استفاده از داده‌هایش را تغییر دهد. توکن کردن پست‌های رسانه‌های اجتماعی کاربر می‌تواند بر خلاف آزادی بیان یا حقوق مالکیت معنوی آنها باشد.

بازیابی اطلاعات

در صورت خرابی سیستم توکن‌سازی، بازیابی داده‌ها می‌تواند پیچیده‌تر باشد. سازمان‌ها باید هم داده‌های توکن‌شده و هم داده‌های حساس اصلی ذخیره‌شده در صندوق توکن را بازیابی کنند، که می‌تواند پیچیده باشد.  

موارد استفاده توکن سازی داده‌ها: رسانه‌های اجتماعی و NFT

پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی متمرکز روزانه مقادیر زیادی از داده‌های کاربر را برای ایجاد تبلیغات هدفمند، توصیه محتوا و شخصی‌سازی تجربیات کاربر جمع‌آوری می‌کنند. این اطلاعات اغلب در پایگاه های داده متمرکز ذخیره می شوند که می توانند بدون اجازه کاربران فروخته شوند یا هک و در معرض خطر قرار گیرند. 

با توکن‌سازی داده‌ها، کاربران می‌توانند داده‌های رسانه‌های اجتماعی خود را توکن کرده و در صورت تمایل به تبلیغ‌کنندگان یا محققین بفروشند. کاربران می توانند کنترل کنند که چه کسی می تواند محتوای آنها را ببیند یا به اشتراک بگذارد. آنها همچنین می توانند قوانین سفارشی برای پروفایل و محتوای خود ایجاد کنند.

به عنوان مثال، آنها می توانند فقط به کاربران تأیید شده اجازه دهند محتوای آنها را مشاهده کنند یا حداقل موجودی رمز را برای کسانی که می خواهند با آنها تعامل داشته باشند تعیین کنند. این به کاربران امکان کنترل کامل نمودار اجتماعی، محتوا و کانال‌های کسب درآمد مانند انعام و اشتراک را می‌دهد.

جمع بندی

توکن سازی داده ها قبلاً در بسیاری از صنایع از جمله مراقبت های بهداشتی، مالی، رسانه ها و شبکه های اجتماعی به کار گرفته شده است. با توجه به نیاز روزافزون به امنیت داده ها و انطباق با مقررات، توکن سازی داده ها احتمالاً به رشد خود ادامه خواهد داد. 

اجرای موثر این رویکرد مستلزم بررسی و اجرای دقیق است. توکن سازی داده ها باید به شیوه ای شفاف و مسئولانه انجام شود که ضمن رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه، به حقوق و انتظارات کاربران احترام بگذارد.