زمینِ بازی فروش و بازاریابی، به واسطهٔ وجود اینترنت تغییر کرده و گسترش یافته است. برای کسب موفقیت در این میدان، نیاز به نیروهای تازه‌ای پدید آمد. نتیجهٔ این اتفاق هم ظهور پدیدهٔ بازاریابی دیجیتال بود. کسانی که می‌خواهند به این حیطه وارد شوند، از خود می‌پرسند دیجیتال مارکتر کیست. این مسیر قدری پیچ و خم دارد اما نگران نباشید. با این مطلب یاد می‌گیرید چگونه به کارشناس دیجیتال مارکتینگ تبدیل شوید.
نکته: این مطلب به مرور زمان به‌روزرسانی خواهد شد و به یک مقالهٔ جامع تبدیل می‌گردد. پس آن را نشانک (Bookmark) کنید تا نکات جدید را از دست ندهید. مطمئنا پاسخ بسیاری از سؤالات خود را همین‌جا خواهید گرفت.
اصلا دیجیتال مارکتینگ چیست؟
بیشتر شمایی که در حال خواندن این متن هستید، کم و بیش با موضوع آشنایید. با این حال مرور دانسته‌های قبلی خالی از لطف نخواهد بود. شاید در این بین، نکتهٔ تازه‌ای برای کسی وجود داشت.
Hubspot یکی از پرارجاع‌ترین سایت‌ها در این موضوع است. طبق تعریف این وبسایت، بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing) یا بازاریابی برخط (Online Marketing) به این شرح است: به تمامی اقداماتی که برای فروش خدمات یا کالا در بستر اینترنت انجام می‌گیرد، دیجیتال مارکتینگ گفته می‌شود. این کار میتواند از طریق کانال‌های متعددی انجام شود که عبارتند از:
- موتورهای جستجو
- شبکه‌های اجتماعی
- ایمیل
- وبسایتِ کسب‌وکار یا سایت‌های مرتبط
- پادکست
- و…
ابزار این کار هم میتواند هرچیزی باشد: متن، تصویر، ویدئو یا حتی فایل صوتی.
نقطهٔ صفر ماجرا: دیجیتال مارکتر کیست؟
منظور از بازایابی دیجیتال مشخص شد. پس بهتر است حالا سراغ تعریف ساده کارشناس دیجیتال مارکتینگ بروید؛ زیرا ارائه توضیحات پیچیده، ممکن است بیشتر باعث چالش شما شود. مؤسسهٔ Digital Marketing Institute یک مرجع در این زمینه محسوب می‌شود. تعریفی که این سازمان ارائه داده است کاملا واضح و بدون‌پیچیدگی است. برای همین آن را انتخاب کردیم.
طبق تعریف این مؤسسه، دیجیتال مارکتر کسی است که:
مسئولیت مدیریت کانال‌های مختلف دیجیتال (وبسایت، شبکه‌های اجتماعی و…) به دست او است. این شخص وظیفه دارد این بسترها را به نحوی مدیریت کند که آن کسب و کار، به دیگران معرفی شود. در نهایت، این کار باید به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، منجر به فروش نیز بشود.
جدا از این موارد، یک کاشناس بازاریابی دیجیتال باید توانایی تحلیل شرایط را داشته باشد. او لازم است نقاط قوت و ضعف بخش‌های زیر دست خود را رصد، تحلیل و تقویت یا رفع کند.
این کلیتی است که این شخص انجام می‌دهد؛ اما قطعا می‌خواهید با جزئیات بیشتر آشنا شوید. در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
مهارت‌های ضروری برای تبدیل شدن به کارشناس دیجیتال مارکتینگ
حالا دیگر می‌دانید دیجیتال مارکتر کیست. بنا بر این، نوبت به آن می‌رسد تا با پشت‌پردهٔ این شغل بیشتر آشنا شوید. به تصویر بالا نگاه کنید. روی این نمودار، موارد مختلفی را می‌بینید. با این حال موفقیت در این مسیر چندان سخت نیست.
یکی از خوبی‌های تبدیل شدن به کارشناس بازاریابی آنلاین، دامنهٔ وسیع انتخاب است. شما می‌توانید در تک‌تک بخش‌های این حوزه وارد شوید؛ می‌توانید هم یک زمینه را انتخاب کنید و در آن به تبحر برسید. مهم‌ترین چیزی که در همهٔ موضوعات به آن نیاز خواهید داشت، سه چیز است:
- تسلط به فن‌آوری مورد نیاز
- خلاقیت
- تفکر تحلیلی
حتی در مسیر آموزش نیز یک کلیت واحد با نام Online Marketing به شما یاد داده نمی‌شود؛ البته برخی دوره‌هایی تازه برگزارشده، از این قاعده پیروی نمی‌کنند. در عوض شما می‌توانید بخش‌های مختلف را به صورت جداگانه یاد بگیرید. سپس با دست‌یابی به دانش مورد نیاز، امکان می‌یابید در آن قسمت شروع به فعالیت کنید.
در ادامه با تک‌تک این مهارت‌های مختلف آشنا می‌گردید. پس از آن، باتوجه به علاقه و توانایی خود، می‌توانید دست به انتخاب بزنید.
بازاریابی محتوایی (Content Marketing)
جالب است بدانید در ایران به بازاریابی محتوایی، به غلط بازاریابی محتوا نیز گفته می‌شود. بسیاری از کسانی که پا به مسیر دیجیتال مارکتینگ می‌گذارند، کار خود را از این بخش آغاز کرده‌اند؛ معمولا هم به عنوان کارشناس محتوا.
هدف از بازاریابی محتوایی، ترغیب کاربران به اقدام از طریق بسترهای متعدد است. زحمت این کار نیز بر روی دوش رسانه‌های مختلف می‌افتد. بستر این کار نیز میتواند اینستاگرام، یوتیوب، وبسایت، کاتالوگ، کتابچه یا حتی پادکست باشد.
یک کارشناس بازاریابی محتوای باید بداند برای هرپلتفرم چه محتوایی لازم است؛ چگونه باید یک محتوا را طراحی، تولید و منتشر کرد؛ برای افزایش قدرت تأثیرگذاری آن، چه باید کرد. نیاز دقیق کارفرما چیست و…
همچنین او باید بتواند تقویم محتوایی تهیه کند؛ کارها را به سایر نیروها بسپارد؛ دست به تحیلی بزند و گزارش تهیه کند.
در مطلب «بازاریاب محتوایی کیست؟» به این موضوع کاملا پرداخته‌ایم. در آن‌جا می‌توانید با وظایف شغلی، مهارت‌های موردنیاز برای این کار و… آشنا شوید.
اگر هم به جزئیات این زمینه علاقه‌مند شدید و خواستید بیشتر بدانید، باز هم یک مقالهٔ دیگر برای شما نوشته‌ام. پیشنهاد می‌کنم حتما «کپی رایتر کیست؟» را نیز بخوانید.
سئو (SEO) و بازاریابی موتورهای جستجو (SEM)
اولین جایی که برای پیدا کردن هرچیزی سراغ آن می‌روید، کجا است؟ دقیقا! گوگل. استفادهٔ مناسب از موتورهای جستجو، میتواند ترافیک زیادی به سمت وبسایت کسب‌وکارها هدایت کند. البته برای رسیدن به این نقطه لازم است سایت مورد نظر، بهینه‌سازی بشود.
این کار بر عهده‌ٔ کارشناس اس‌ای‌او یا به طور خلاصه سئو است. این شخص موظف است اول از همه مشکلات تکنیکی سایت را در زمینهٔ SEO برطرف کند. در غیر این صورت گوگل روی خوشی نشان نمی‌دهد و تمام زحمات آینده بی‌ثمر خواهد بود.
بعد از آن نوبت به یافتن موضوعات مورد نیاز برای نگارش در وبسایت می‌رسد. فرایند نوشتن میتواند شامل شرح مصول، توضیحات دسته‌بندی‌ها، صفحات مختلف یا حتی پست‌های وبلاگ باشد. این‌جا مدیر تیم بازاریابی محتوایی نیز با کارشناس بهینه‌سازی موتورهای جستجو وارد همکاری می‌شود.
همچنین لازم است اقدامات مختلفی خارج از صفحات وبسایت نیز انجام بگیرد. هدف از این کار افزایش رتبه‌ٔ تارنمای مورد نظر در گوگل است. برای مثال می‌توان به تبلیغ در سایت‌های معتبر، خرید لینک از این وبسایت‌ها یا… اشاره کرد.
از دیگر مسائل مهم برای موفقیت یک کسب‌وکار آنلاین، تبلیغات مناسب در جستجوگرها است. کارشناس SEM باید بتواند از بسترهای تبلیغی موتورهای جستجو (تبلیغات کلیکی، سرویس‌های تبلیغاتی و…) به درستی استفاده کند. در صورت وقوع این اتفاق، آن وبسایت بیشتر از رقبا دیده خواهد شد.
بازاریابی درون‌گرا (Inbound Marketing)
در شیوهٔ سنتی بازاریابی، مشاغل یا برندها محصول و خدمات‌شان را بیرون از محیط تحت تسلط خود معرفی می‌کردند؛ به سراغ بیلبوردها و پوسترهای تبلیغاتی می‌رفتند، ویدئو می‌ساختند و… این شیوه هنوز هم ادامه دارد اما نه به اندازهٔ گذشته. به این روش، بازاریابی برون‌گرا یا Outbound marketing می‌گویند.
با اوج‌گیری دسترسی به اینترنت، بسیاری از افراد به رسانهٔ اختصاصی خودشان دسترسی پیدا کردند. کسب‌وکارها نیز از این مسئله مستثنی نبودند. وقتی کسی به رسانه‌ای دسترسی دارد، چرا در آن به تبلیغات نپردازد؟
از این رو بود که برندهای مختلف در فضای اختصاصی خود (به ویژه وبسایت) دست به تبلیغ زدند. در شیوهٔ بازاریابی درون‌گرا قرار نیست چیزی بیرون از محیط خود کسب‌وکار گفته شود. البته برای موفقیت در این زمینه باید همه‌چیز به‌گونه‌ای باشد که کاربران را جذب کند؛ نوع محتوا، مسائل بصری و…
یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید با این موضوع نیز آشنا باشد.
تحلیل داده (Data & Analytics)
همان‌طور که قبلا در تعریف «دیجیتال مارکتر کیست» گفته شد، مهارت تحلیل برای این شغل اهمیت زیادی دارد. حالا باید بدانید یکی از زیرعنوان‌های شغلی این گروه، متخصص تحلیل داده است. اتفاقا این کار اگر به درستی انجام بگیرد، یک کسب‌وکار را چند پله به جلو هل می‌دهد.
قبل از رسیدن به مرحلهٔ تحلیل، یک کارشناس اطلاعات باید بتواند دادهٔ مورد نظر خود را جمع‌آوری کند. در نتیجه، چنین شخصی نیاز به شناخت ابزارهای لازم و توانایی کار با آن‌ها را دارد.
پس از جمع‌آوری اطلاعات، نوبت به بررسی آن‌ها می‌رسد. این داده‌های میتواند مربوط به چیزهای مختلفی باشد. برخی از آن‌ها عبارتند از:
- کمپین‌های تبلیغاتی
- رفتار کاربران
- محصولات پرتقاضا
- پایش شبکه‌های اجتماعی
- عمل‌کرد رقبا
با درک درست این موضوعات، کسب و کار میتواند به خواستهٔ دقیق مشتریان بالقوه نزدیک شود؛ مناسب‌ترین بستر تبلیغاتی را پید کند؛ ویژگی‌های تازه به خدمات خود بیفزاید؛ از ضعف رقبا استفاد کند؛ یا حتی وجههٔ خود را ارتقا دهد.
بازاریابی ایمیلی (Email marketing)
تا حالا برای شما پیش آمده بخواهید محتوای رایگانی را دانلود کنید؟ در برخی موارد لازم است یک حساب کاربری در سایت مورد نظر بسازید. هدف از این کار دسترسی به آدرس ایمیل افراد است. این موضوع اهمیت بازاریابی ایمیلی را می‌رساند.
پس اگر کسی از شما پرسید دیجیتال مارکتر کیست، در جواب باید به این موضوع نیز اشاره کنید.
یک کارشناس خبره باید بتواند به نحو مؤثری از ابزار پست الکترونیکی استفاده کند؛ زیرا این بستر، مهم‌ترین و سریع‌ترین روش ایجاد ارتباط مستقیم با مشتریان به شمار می‌آید.
پس می‌توانید از این طریق اخبار را به گوش آن‌ها برسانید؛ آن‌ها را با محصولات جدید آشنا کنید؛ کمپین تبلیغاتی راه بیندازید؛ و خلاصه برند خود را معرفی و مشتریانِ وفادار جذب کنید.
جدا از این موارد، تبلیغات ایمیلی یکی از ارزان‌ترین روش‌های بازاریابی به شمار می‌آید. پس به عنوان کارشناس بازاریابی آنلاین نمی‌توانید از آن غافل شوید.
تبلیغات کلیکی
اگر سری به سایت‌های پربازدید بزنید، در آن‌جا بنرهای تبلیغاتی مختلفی مشاهده می‌کنید. تبلیغ در چنین فضاهای شانس دیده شدن و جذب مشتریان جدید را افزایش می‌دهد. این محتوا دقیقا در جلوی چشم مخاطب قرار دارند. به همین دلیل استفاده از آن، نتایج خوشی در بر خواهد داشت. پس لازم است یک دیجتال مارکتر، به خوبی از این موضوع استفاده کند.
موقعیت‌های شغلی دیجیتال مارکتینگ
از اکنون هم می‌دانید دیجیتال مارکتر کیست و هم به چه مهارت‌هایی نیاز دارد. اگر قصد ورود به این دنیا را داشته باشید، باید با موقعیت‌های شغلی آن آشنا بشوید. این موضوع می‌توانید در داشتن یک انتخاب مناسب، کمک‌کار باشد. فهرست پایین بصیرت خوبی به شما خواهد داد.
- مدیر بازاریابی دیجیتال: برای رسیدن به این نقطه باید با تمام زمینه‌های لازم آشنا باشید. در ضمن داشتن رزومه و سابقه نیز اهمیت زیادی دارد.
- کارشناس SEO: با ورود به این شغل کار شما بهبود وبسایت شرکت طرف قرارد و محتوای آن خواهد بود. همچنین لازم است به بیشتر دیده شدن این محتوا در موتورهای جستجو کمک کنید.
- متخصص بازاریابی محتوایی: کار متخصص بازاریابی محتوایی، برنامه‌ریزی برای محتوای وبسایت، شبکه‌های اجتماعی و… است. همچنین او باید بتواند محتوای باکیفیت تولید کند یا روی تولید آن نظارت داشته باشد.
- مدیر شبکه‌های اجتماعی: کار این شخص مدیریت شبکه‌های اجتماعی یک کسب‌وکار است. او باید محتوای خوبی ارائه و برای بیشتر دیده شدن آن برنامه‌ریزی کند. همچنین این شخص باید توانایی هدایت افراد به سمت محصول مورد نظر را داشته باشد. این بخش دارای جنبهٔ روابط عمومی نیز هست. یکی دیگر از وظایف دیگر این شغل بهینه‌سازی شبکه‌های اجتماعی (SMO) است.
معرفی چند آژانس دیجیتال مارکتینگ
به عنوان نیروی تازه کار، یکی از در دسترس‌ترین مکان‌ها برای اشتغال آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ هستند. در ادامه باچند مورد از معروف‌ترین آن‌ها آشنا خواهید شد.
- آژانس بازاریابی نوین: این برند از سال ۹۴ همکاری رسمی با گوگل را شروع کرد. همچنین در سابقهٔ خود، افتخار برد جایزهٔ جشنواره وب و موبایل را دارد.
- نوین مارکتینگ: این آژانس بیش از ۱۰ سال مشغول به فعالیت است. با وجود دامنهٔ متنوع خدمات، می‌توانید در بخش‌های مختلف آن فعالیت کنید.
- وبیما: این نام نسبت به رقبا سابقهٔ کم‌تری دارد. با این حال ارائه تمامی خدمات بازاریابی دیجیتال و همکاری با برندهای معتبر، باعث اعتبار آن شده است.
- وب ۲۴: آژانس دیجیتال مارکتینگ وب ۲۴، یکی از قدیمی‌های این حوزه محسوب می‌شود. ارائه سرویس به کسب‌وکارهای سرشناس نیز، اعتبار این برند را چندین برابر می‌کند.
- هارمونی: آژانس دیجیتال مارکتینگ هارمونی تازه به این میدان وارد شده است. البته این تیم ایده‌های خلاقانه‌ای در سر دارند و می‌خواهند تغییر در زمین بازی ایجاد کنند.
مرور مطالب
در ابتدای این مطلب با خود پدیدهٔ دیجیتال مارکتینگ آشنا شدید. سپس فهمیدید دیجیتال مارکتر کیست. در ادامه با مهارت‌های مورد نیاز این شخص آشنا گشتید. در قسمت بعدی نوبت به معرفی موقعیت‌های شغلی در دسترس رسید.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظر خود را دربارهٔ آن، با ما به اشتراک بگذارید. همچنین هم‌رسانی آن با دیگران برای ما مایهٔ قوت قلب خواهد بود.
ممنونم از مقاله تون. امیدوارم ادامه داشته باشه و چیزهای بیشتری آموزش بدین.
خواهش می‌کنم. لطف داریدم. حتما در ادامه مقالات بیشتری خواهم نوشت.