کارشناس سئو کیست؟ راهنمای طلایی تبدیل شدن به متخصص سئو

واژهٔ «سئو» (SEO) در حال چرخیدن در گوش‌ها است. افراد زیادی این نام را شنیده‌اند و تصویری دربارهٔ آن پیدا کرده‌اند. به همین دلیل هم می‌خواهند وارد این حرفه شوند؛ زیرا برخی می‌گویند درآمد این شغل زیاد است. امروز می‌خواهم در کنار شما، بررسی کنم کارشناس سئو کیست؟

در این بررسی ابتدا با با خود مفهوم SEO و متخصص آن آشنا می‌شوید. سپس نوبت به مهارت‌های لازم در این حرفه می‌رسد. آخر سر هم نوبت به معرفی راهکارهایی برای کسب مهارت در زمینهٔ سئو می‌رسد.

دیگر مقدمه‌چینی را ادامه نمی‌دهم و وارد اصل بحث می‌شوم. با من همراه باشید.

این مقاله نیز جزو نوشته‌های دنباله‌داری است که شروع آن با «دیجیتال مارکتر کیست؟» بود. بعد از آن دربارهٔ «بازاریاب محتوایی» صحبت کردم. در آخر سر هم نوبت به «کپی رایتر کیست؟» رسید. مطالعهٔ این نوشته‌ها، به شما درکِ بیشتری از دیجیتال مارکتینگ می‌دهد. پس آن‌ها را از دست ندهید.

آشنایی اجمالی با مفهوم سئو

بهینه‌سازی موتورهای جستجو (Search Engine Optimization) یا به اختصار SEO، تعریف ساده‌ای دارد؛ برخلاف اسمش. Search Engine Land یکی از وبسایت‌های مرجع در این زمینه است. این وبسایت توضیح سرراستی ارائه می‌کند:

«سئو عبارت است فرایند بهینه‌سازی یک وبسایت برای دیده شدن بیشتر در موتورهای جستجو.»

بیایید با یک مثال بیشتر این موضوع را توضیح دهم. فرض کنید گوگل یک ویترین است. در این ویترین هرکسی می‌تواند اجناس خودش را قرار دهد. افراد تلاش می‌کنند در این نمایشگاه کوچک، جایگاه بهتری پیدا کنند؛ جایی که بیشتر در چشم باشد و ارزش زیادتری به آن جنس ببخشد. SEO فرایندی شبیه همین ماجرا است.

کارشناس سئو کیست؟

احتمالا باتوجه به تعریف گذشته، دیگر فهمیده‌اید متخصص سئو چه کسی است. این شخص وظیفه دارد یک سایت را به جایگاه مناسبی در نتایج موتورهای جستجو برساند. برای رسیدن به این هدف، ممکن است او سراغ موارد مختلفی برود:

• تغییرات فنی در وبسایت
• طراحی چارچوب برای تولید محتوا
• لینک کردن مقالات و صفحات سایت به هم‌دیگر
• تحلیل عمل‌کرد رقبا

اگر یک فرد در کارش حرفه‌ای باشد، این اقدامات باید به این نتایج برسند:

• افزایش میزان بازدید وبسایت
• عملکرد بهتر سایت
• بهبود رضایت کاربران

البته تمام این اهداف برای رسیدن به یک نقطه است: افزایش فروش یا تعداد مشتریان. به‌هرحال SEO نیز یکی از زیرشاخه‌های بازاریابی دیجیتال است. پس متخصصان این حوزه نیز به صورت غیرمستقیم (و حتی مستقیم)، روی مسئلهٔ فروش تأثیرگذارند.

چرا متخصص SEO جزو مهمی از تیم‌های استارتاپی است؟

با همین توضیحات کوتاه هم احتمالا دلیل ماجرا را بدانید. به جای توضیحات فنی، چطور است با یک مثال بحث را ادامه دهم؟ فرض کنید شما به دنبال خرید آنلاین موبایل هستید؛ مثلا آیفون ۱۳.

مثل دیگران اول از همه «خرید آیفون ۱۳» را در گوگل جستجو می‌کنید. در مرحلهٔ بعد هم به سراغ اولین نتایج جستجو می‌روید. یک سؤال از خودتان بپرسید. چقدر تا حالا پیش آمده است به سراغ لینک‌های صفحهٔ دوم بروید؟ هرگز یا خیلی کم. نه؟

پس برندهٔ این مسابقهٔ تجاری کسی است که برای  عبارت گفته‌شده (خرید…)، رتبهٔ بیشتری داشته باشد. داشتن چنین جایگاهی می‌تواند ده‌ها میلیون تومان درآمد یک سایت را بیشتر کند.

با همین نمونه هم احتمالا دلیل اهمیت این حرفه را متوجه شدید. بعید می‌دانم نیاز به توضیحات بیشتری باشد.

وظایف شغلی متخصص سئو

اکنون می‌دانید کارشناس سئو کیست. چطور است در ادامه بیشتر با وظایف او آشنا شوید؟ مهم نیست یک فرد به صورت فریلنسر کار می‌کند یا استخدام شده است. در هرصورت وظایف او یکسان خواهد بود. کارهایی که از این شخص انتظار می‌رود عبارتند از:

• طراحی استراتژی برای بهبود رتبهٔ وبسایت در موتورهای جستجو
• جمع‌آوری و تحلیل کمپین‌های تبلیغاتی موتورهای جستجو (Paid search campaigns)
• برآورد هزینه‌های مربوط به سئو و هماهنگ‌سازی آن‌ها با بودجه
• بررسی فنی سایت و همکاری با برنامه‌نویسان برای بهود شرایط فنی آن
• ویرایش یا بازنویسی محتواهای گذشته برای بهبود جایگاه آن‌ها
• پیدا کردن کلمات و عبارت‌های کلیدی مهم و ارائهٔ آن‌ها به تیم محتوا
• تحلیل وضعیت وبسایت از طریق ابزارهای مخصوص و رساندن آن به شرایط مطلوب
• همکاری با مدیر محتوایی برای برنامه‌ریزی تقویم محتوایی
• ارائهٔ دستورالعمل برای تولید محتوا
• مذاکر با سایر سایت‌ها برای انتشار ریپورتاژ آگهی

مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به فرد حرفه‌ای در سئو

حالا می‌دانید کارشناس سئو کیست و چه وظایفی دارد. پس در ادامه احتمالا می‌خواهید با مهارت‌های ضروری برای این حرفه آشنا شوید. به همین دلیل هم در ادامه به این موضوع می‌پردازم:

1. آشنایی با زمینه‌های مختلف SEO
2. داشتن ذهنیت بازاریابی
3. توانایی درک کلی‌نگرانه
4. ارتباطات قوی و روحیهٔ کار تیمی
5. علاقه به یادگیری و سازگاری با شرایط مختلف

آشنایی با زمینه‌های مختلف SEO

خودِ حوزهٔ سئو به سه شاخهٔ اصلی تقسیم می‌شود. برای موفقیت یک وبسایت، لازم است آن سایت در تمامی این موارد بهینه‌سازی شود. این شاخه‌های عبارتند از:

• تکنیکال: منظور از این عبارت، بخش‌هایی از وبسایت است که ارتباطی با محتوا ندارد. برای مثال می‌توانم به اصلاح کدهای وبسایت یا بهینه‌سازی رابط‌ کاربری (UI) اشاره کنم. همچنین اصلاح سایت برای کاربران موبایل، ساخت نقشهٔ سایت (Site map) و… جزو این بخش هستند.
• سئوی داخلی (One-page): این قسمت به بهبود محتوای وبسایت برمی‌گردد. از نوشتن متنی باکیفیت تا انتخاب کلمهٔ کلیدی مناسب؛ به گونه‌ای که موتورهای جستجو، سایت مورد نظر را در اولین نتایج جستجوها نشان دهند. لینک‌سازی داخلی نیز بخش دیگری از سئوی داخلی به شمار می‌آید.
• بهینه‌سازی خارجی: هدف از این کار ایجاد ارتباط بین یک وبسایت با سایر سایت‌ها است. این کار از طریق ریپورتاژ و دریافت بک لینک انجام می‌گیرد. یک متخصص سئو باید وبسایت‌های معتبری برای این کار پیدا کند. انجام درست این روش، می‌تواند رتبهٔ یک وبسایت را به میزان زیادی افزایش دهد.

داشتن ذهنیت بازاریابی

به هرحال SEO نیز جزوی از بازاریابی دیجیتال است. برای همین بعد از حل مسائل فنی، نوبت به ساخت یک نقشهٔ محتوایی می‌رسد. یک سئوکار خوب درک درستی از محتوا دارد. می‌داند چگونه طراحی سایت را تغییر تا کاربر به سمت اقدام حرکت کند؛ محتوا چگونه باشد تا جذاب و ترغیب‌کننده شود؛ روی چه موضوعاتی دست بگذارد و…

در عین حال تمام این‌کارها به جز جذب مخاطب، موردپسند موتورهای جستجو نیز باشد.

توانایی درک کلی‌نگرانه

در کسب‌وکارهای آنلاین یا حداقل مدرن، SEO مسئله‌ای حیاتی است؛ حتی گاهی تمام آن کسب‌وکار به این موضوع گره می‌خورد. در نتیجه یک متخصص سئو باید بتواند به صورت کلی ماجرا را ببینید. این مهارت برای طراحی نقشه و برنامه بسیار ضروری خواهد بود.

یک کارشناس بهینه‌سازی موتورهای جستجو، باید هدف‌هایی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تعریف کند. در ادامه نیز باید مسیرهای رسیدن به این اهداف را بیابد. در ضمن چنین شخصی، باید نقشه‌ای برای تبدیل مخاطبان به مشتری وفادار داشته باشد.

ارتباطات قوی و روحیهٔ کار تیمی

متخصصان زمینهٔ سئو با واحدها و تیم‌های مختلفی در ارتباط هستند. از طرفی آن‌ها باید شرایط وبسایت و تحلیل‌های خود را به مدیران بالایی ارائه دهند. از دیگر سو ممکن است با بخش‌هایی چون واحد فروشگاه، طراحان وب یا مدیران بازاریابی نیاز به همکاری پیدا کنند.

فراموش نکنید دیگر قرار نیست آن‌ها مثل یک شوالیه تنهایی به دل میدان بزنند. در  این زمینه هروظیفه، بر دوش تیم یا فرد خاصی قرار دارد. کارها نیز به یک‌دیگر گره خورده‌اند. برای همین به هم‌دلی و روحیهٔ هم‌کاری نیاز وجود دارد.

اگر کسی مهارت‌های ارتباط مناسبی نداشته باشد یا تن به کار تیمی ندهد، در نهایت تمام افراد آسیب می‌بینند. پس اگر قصد ورود به این شغل را دارید، حتما این مهارت را هم کسب کنید.

علاقه به یادگیری و سازگاری با شرایط مختلف

پای ثبات بحث‌های اهالی سئو الگوریتم‌های گوگل است. این شرکت معمولا در بازه‌های زمانی مختلف، تغییراتی در الگوریتم خود ایجاد می‌کند. برای همین لازم است به عنوان متخصص این زمینه، مرتبا دانش خود را به‌روزرسانی کنید. پس اگر اهل کنجکاوی و یادگیری نباشید، با مشکل روبه‌رو خواهید شد.

در طول پروژه‌های مختلف نیز با چالش‌های گوناگونی مواجه می‌شوید؛ از ایندکس نشدن صفحات تا تغییر استراتژی کارفرما. پس باید صبور باشید و با این مسائل کنار بیایید. بدون این کار هرگز آن چالش حل نخواهد شد. شاید در مواقعی احساس فشار کاری کنید. در این موقعیت‌ها نباید جا بزنید؛ مگر نه ممکن است آن کسب‌وکار با مشکلات جدی روبه‌رو شود و شما هم ضرر کنید.

عنوان‌های شغلی مرتبط با SEO

با ورود به حوزهٔ بهینه‌سازی موتورهای جستجو، دست شما در انتخاب شغل هم باز خواهد بود. برخی از عنوان‌های کاری مستقیماً با سئو مرتبط هستند و برخی دیگر، جزو سایر شاخه‌های بازاریابی دیجیتال‌اند. در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی می‌کنم:

بازاریابی موتورهای جستجو (SEM)

بهینه‌سازی موتورهای جستجو و بازاریابی موتورهای جستجو، بسیار درهم‌تنیده‌اند. با این حال، نباید این دو حوزه را یکسان حساب کنید. SEM وسیع‌تر از SEO به حساب می‌آید؛ و البته توضیح مفصل آن مقاله‌ای جداگانه نیاز دارد. در آن زمینه از روش‌های مختلفی برای ترغیب کاربران به خرید استفاده می‌شود.

به همین دلیل متخصص بازاریابی موتورهای جستجو، باید مهارت‌های متنوعی داشته باشد. اولین چیزی که در این کار به آن نیاز دارید، تبلیغات کلیکی (PPC) است. احتمالاً در سایت‌های مختلف بنرهایی را دیده‌اید که شما را به یک صفحهٔ خاص هدایت می‌کنند. این‌ها جزو تبلیغات کلیکی هستند.

در خود موتورهای جستجو هم امکان استفاده از تبلیغات وجود دارد. برای مثال دربارهٔ همین تبلیغات کلیکی به انگلیسی در گوگل جستجو کنید. در کنار اولین نتایج کلمهٔ Ad را می‌بینید. این نماد نشان می‌دهد بابت قرارگیری آن‌ها در جایگاه‌ بالاتر، هزینه پرداخت شده است. به این روش اصطلاحاً Paid Search می‌گویند.

به جز این موارد باید با تحقیق کلمات کلیدی و ابزارهایی مثل Google AdWords و آنالتیکس هم آشنا باشید.

مدیر بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)

شاید باور نکنید اما یکی از مؤثرترین روش‌های بازاریابی آنلاین، استفاده از ایمیل است. با کمک این بستر، می‌توانید یک ارتباط مستقیم و سریع با مخاطبان خود داشته باشید. ارسال خبرنامه‌، پیشنهادهای محتوایی و حتی تخفیف‌ها، افراد را به هزینه کردن ترغیب می‌کند.

جدا از این مسئله، بازاریابی ایمیلی یک روش بسیار ارزان به حساب می‌آید. به همین دو دلیل است که حتی برندهای مشهور هم از آن استفاده می‌کنید. برای این که یک ایمیل مارکتر موفق باشید، به چندین چیز نیاز دارید:

• توانایی درک ذهن مخاطب و طراحی محتوای متناسب با ساختار ذهنی او
• نگارش یک ایمیل ترغیب‌کننده
• تحلیل رفتار کاربر و شخصی‌سازی نامه‌های الکترونیکی بر اساس آن
• آشنایی و توانایی کار با ابزارهای ایمیل مارکتینگ

مشاور دیجیتال مارکتینگ

تعجب نکنید، چرا که نه؟ متخصص سئو هم می‌تواند راهنمایی‌های خوبی به کسب و کارها بدهد. چرا؟ زیرا ورود به زمینهٔ سئو افراد را با داده‌های عظیم (Big Data) مواجه می‌کند. این نکته باعث می‌شود او اطلاعات مهمی در مورد بازارهای مختلف پیدا کند.

برای مثال در هنگام تحقیق کلمات کلیدی، پرتکرارترین جستجوها هم پیدا می‌شود. این مسئله نشان‌دهندهٔ نیازهای اصلی افراد است. پس یک کسب‌وکار می‌تواند بر اساس همین اطلاعات، خدمات و محصولات خودش را طراحی کند. شاید مدیر عامل یک شرکت از این داده‌ها بی‌خبر باشد اما متخصص سئو قطعاً از آن‌ها آگاه است

چگونه سئو یاد بگیریم؟

پس از دانستن «کارشناس سئو کیست؟» و مهارت‌های لازم برای این حرفه، نوبت به روش یادگیری آن می‌رسد. اگر به صورت ناگهان وارد یک دورهٔ آموزشی شوید، فضا برای شما قدری مبهم خواهد بود. پس بهتر است یک مسیر تأییدشده را طی کنید. در این بخش من از پیشنهادهای سایت سئو برای همه  استفاده‌ کردم.

1. اول از همه یک دید کلی از سئو پیدا کنید. با تعریف‌های پایه‌ای آشنا شوید. قدری کار با وردپرس را یاد بگیرید. سپس به سراغ کار ابتدایی با سرچ کنسول گوگل (Google search console) بروید.
2. در ادامه نوبت به آشنایی با الگوریتم‌های گوگل می‌رسد. این موضوع چندان از شما وقت نخواهد گرفت.
3. حالا باید با بازاریابی محتوایی آشنا شوید و ترفندهای آن را یاد بگیرید.
4. پس از بازاریابی محتوایی با سئوی محتوا نیز آشنا شوید.
5. دیگر می‌توانید به صورت عمیق وارد سرچ کنسول گوگل شوید.
6. به‌جز گوگل با سایر ابزارها نیز آشنا شوید؛ ابزارهای چون MOZ، Ahrefs، Screaming frog و Ubersuggest
7. وقت فراگیری سئو خارجی و لینک‌سازی هم رسید
8. برای تحلیل داده‌های به سراغ گوگل آنالیتکس نیز بروید و آن را خوب آموزش ببینید.

پیش‌نیازهای ضروری در این ۸ قدم به سرانجام می‌رسند. اما برای تکمیل مهارت‌های خود می‌توانید به سراغ برنامه‌نویسی، دیتا استودیو، گوگل تگ منیجر و… بروید.

منابع مناسب برای آموزش سئو

برای تبدیل شدن به متخصص سئو لازم نیست در ابتدای کار هزینهٔ سنگینی کنید. منابع زیر در اول راه کمک‌کار شما خواهند بود:

وبسایت‌ها

• Searchenginejournal: این مجله یکی از معتبرترین منابع موجود به شمار می‌آید. در کنار مقالات وبلاگ آن، می‌توانید از کتاب‌ها و خبرنامه‌های موجود نیز استفاده کنید. همچنین این وبسایت وبینارهای متعددی برگزار می‌کند. علاوه بر آن، یک پادکست خوب دارد.
• Searchengineland: این وبسایت از محتوایی غنی برخوردار است. در ضمن به موضاعات دیگری به جز سئو نیز می‌پردازد. همچنین بخش ویدئوی آن مطالب مفیدی برای شما دارد.
• Neilpatel: وبلاگ Neilpatel به طور کلی روی زمینهٔ دیجیتال مارکتینگ تمرکز دارد. با این حال آموزش‌های آن را نادیده نگیرید. اگر هم اهل یوتیوب‌گردی هستید، خبر خوبی برای شما دارم. این وبلاگ دارای یک کانال یوتیوب نیز هست.

کتاب‌ها

• سئو برای همیشه: آکادمی وبسیما
• کتاب سئوی محتوا: حمید طهماسبی
• راهنمای جامع سئو برای مبتدی‌ها: وبسایت Moz

پی‌نوشت: می‌توانید با جستجو در گوگل به تمامی این کتاب‌ها دسترسی پیدا کنید.

سخن پایانی

مقالهٔ «کارشناس سئو کیست؟» و چگونه باید سئو یاد گرفت به پایان رسید. امیدوارم برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظرات خود راجع به آن را با من از طریق قسمت دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول