فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته

فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته فیلمی ایرانی است که توسط علی حاتمی در سال ۱۳۶۶ ساخته شده و در همان سال در سینماهای سرتاسر کشور اکران شد.

به گزارش خوبو، جعفرخان از فرنگ برگشته از معدود فیلم‌های کمدی ساخته شده توسط علی حاتمی است. این فیلم از سایت معتبر IMDB، موفق به کسب نمره متوسط 5.7 شده است. 258 نفر به این فیلم نمره داده‎اند.

این فیلم بر اساس نمایشنامه‌ جعفرخان از فرنگ آمده نوشته‌ حسن مقدم بازآفرینی شده است. گرچه خط داستان و شخصیت‌ها در این فیلم، مشابه همان نمایشنامه است، اما علی حاتمی، جای شخصیت‌های مثبت و منفی را عوض کرده است. اصل نمایشنامه، اواخر دوره‌ قاجار نوشته شده است و زمانی که فیلم نشان می‌دهد، مربوط به اواخر دوره‌ی پهلوی است.

دانلود فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته

عوامل و بازیگران فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته

جعفرخان از فرنگ برگشته فیلمی است که در ژانر کمدی توسط علی حاتمی ساخته شده است. او از فیلم‌سازان پیشروی نسلی به‌شمار می‌رود که پیشگامان فصل جدید سینمای ایران از اواخر دهه ۱۳۴۰ به بعد از میانش برخاسته، از جمله ناصر تقوایی، بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، فریدون گله و داریوش مهرجویی.

جعفرخان از فرنگ برگشته از جمله فیلم‌های کارگردانی است که سوته دلان، کمال الملک، دلشدگان و مادر را در کارنامه دارد.

خلاصه داستان

جعفر خان، فرزند حاج اكبر، از فرنگ بازمي گردد و پدر با ديدن سر و وضع نامتعارف او در مي يابد كه بايد خود را به آب و آتش بزند تا بتواند از جعفر هماني بسازد كه مي خواهد. كوشش پدر ناموفق مي ماند زيرا دولت به جعفر ميدان مي دهد تا در جهت عملي كردن افكارش بتازد.

جعفر مأمور مي شود تا در جعفرآباد كه به نيوجف تغيير نام داده، شهري صنعتي و فضايي بسازد اهالي روستا به عنوان عمله برنامه هاي جعفر به كار گمارده مي شوند تا جامعه آرماني او را بسازند. حاجي كه نمي تواند جعفر را به راه بياورد، پس از آنكه مي شنود او با يك دختر فرنگي ازدواج كرده است سكته مي كند و با مشورت داماد حاجي به جاي بيمارستان روانه تيمارستان مي شود اما روان پزشك او را به خانه مي برد و مراقبت مي كند.

جعفرخان در غيبت پدر برنامه هايش را عملي مي كند. با مساعدت روان پزشك و دكتر بيمارستان حاج اكبر سلامت خود را بازمي يابد و همچنان بناي مخالفت با جعفر را مي گذارد جعفر پس از آنكه مردم روستا را به جان هم مي اندازد كشور را به مقصد فرنگ ترك مي كند.

نقد و بررسی فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته

آزاده کفاشی در نقد این فیلم نوشته است:

«جعفرخان از فرنگ برگشته» داستان پر غصه‌‌ای دارد. علی حاتمی تا وقتی زنده بود از آن اعلام برائت می‌‌کرد و علی عباسی تهیه‌‌ی این فیلم را تلخ‌‌ترین تجربه‌‌ی کاری خود می‌‌داند. در تیتراژ پایانی فیلم «جعفر خان از فرنگ برگشته» جلوی اسم کارگردان آمده: کار گروهی. علی عباسی در همان اوایل دوران جنگ تصمیم می‌‌گیرد که یک فیلم کمدی بسازد و پیشنهاد اقتباس از نمایش‌‌نامه‌‌ی «جعفر خان از فرنگ آمده» که حسن مقدم در سال ١٣٠٠ نوشته را به علی حاتمی می‌‌دهد. فیلم‌‌برداری بیش از چهار سال طول می‌‌کشد و فیلم اجازه‌‌ی پخش پیدا نمی‌‌کند؛ مگر اینکه بیست دقیقه‌‌ی آن کامل حذف شود. حاتمی زیر بار نمی‌‌رود؛ از دستیار او احمد بخشی می‌‌خواهند که فیلم را تمام کند، او هم نمی‌‌پذیرد که به کار حاتمی دست بزند. در نهایت، محمد متوسلانی این بیست ‌‌دقیقه را دوباره می‌‌گیرد. ولی در تیتراژ پایانی نه نامی از علی حاتمی هست نه محمد متوسلانی نه حتی تهیه‌‌کننده‌‌اش علی عباسی. به نظرم دانستن همه‌‌ی این‌‌ها لازم بود تا بدانیم به تماشای فیلمی نشسته‌‌ایم که هر چند علی حاتمی آن را شروع کرده ولی امضای خود را پایش نگذاشته.

حسن مقدم در نمایش‌‌نامه‌‌ی «جعفرخان از فرنگ آمده» از یک طرف غرب‌‌زدگی در میان فرنگ‌‌رفته‌‌ها و از سوی دیگر تحجر در جامعه‌‌ی سنتی ایران را نشانه گرفته. او پیش از نگارش آن نوشته است: « مدتی است که تماشای بعضی صحنه‌‌های مضحک و رویدادهای خنده‌‌آور فرنگ‌‌رفته‌‌ها مرا بر آن داشته که نمایش‌‌نامه‌‌ای بنویسم، اسم آن را هم انتخاب کرده‌‌ام. جعفر خان از فرنگ آمده. هدفم این است که نمایش سرگرم‌‌کننده باشد و نه تنها عده‌‌ای خاص بلکه توده‌‌ی مردم هم بتوانند با موضوع نمایش‌‌نامه رابطه برقرار نمایند.» این نمایش در یک پرده نوشته شد و مقدم آن را با گروه ایران جوان به روی صحنه برد. گروه جمعیت فرهنگ رشت نیز آن را اجرا کرد که با استقبال خیلی خوبی روبه‌‌رو شد. استقبال از این نمایش‌‌نامه به قدری زیاد بود که نام آن به صورت یک ضرب‌‌المثل درآمد. کافی بود یک نفر از فرنگ برگردد و در برابر جامعه‌‌ی سنتی از خودش ادا اطوار فرنگی در بیاورد تا اسمش بشود جعفر!

نمایشی که حسن مقدم نوشت در دوره‌‌ی قاجار می‌‌گذشت، ولی حاتمی زمان روایت را به اواخر دوران پهلوی برد و کاری هم به طرف تحجر و سنت‌‌ستیزی نمایش نداشت. در مجموعه‌‌ی آثار علی حاتمی (نشر مرکز) سناریوی اولیه‌‌ای که حاتمی نوشته منتشر شده است. بین روایت سینمایی موجود و این سناریو، هم از نظر طرح داستانی و هم شخصیت‌‌ها و حتی زبان گفتگوها تفاوت زیادی هست؛ ولی اصل داستان این است که پسر حاج اکبر پس از سال‌‌ها از فرنگ با شکل و شمایل و عقاید و عجیب و غریب برمی‌‌گردد تا از روستای جعفرآباد جایی به اسم نیو جف بسازد با آدم‌‌های جدید و از همه جای دنیا جلو بزند. جعفرخانی که آنقدر متوهم شده که انگار می‌‌خواهد همه چیز و از جمله انسان را از نو اختراع کند. در سخنرانی که دولتی‌‌ها در هتل برای او ترتیب می‌‌دهند می‌‌گوید که انسان او جهشی، پرشی است و شیوه‌‌ی پیشرفت او با انسان کلاسیک فرق می‌‌کند و قرار است به یک‌‌باره سر از آسمان‌‌ها و فضا دربیاورد. تمام اعمال احمقانه‌‌ای هم که از او سر می‌‌زند در همین راستاست. وقتی خان‌‌دایی آن تابلوی بخشداری نیو جف (جعفرآباد سابق) را نصب می‌‌کند؛ عملاً تبدیل می‌‌شود به سانچو پانزای جعفر خان که تا آخر پای سخنرانی‌‌های دن کیشوت‌‌وار او می‌‌ماند. البته مردم هم این وسط دو دسته می‌‌شوند. عده‌‌ای گرفتار برنامه‌‌های مانور آدم فضایی‌‌ها و خود درمانی و دیوانه‌‌‌‌بازی‌‌های جعفر می‌‌شوند و بعضی هم مثل اکبرخان چلویی و دخترش و دکتر خود را نمی‌‌بازند و تسلیم جعفر و خواسته‌هایش نمی‌‌شوند.

ساختن فیلمی درباره‌‌ی تقابل سنت و مدرنیته و غرب‌‌گرایی و سنت‌‌گرایی حتماً برای علی حاتمی خیلی جذاب بوده که اقتباس از نمایش‌‌نامه حسن مقدم را پذیرفته و برای لوکیشن فیلم‌‌برداری اصفهان را انتخاب کرده. این را از خواندن سناریوی اولیه‌‌ای هم که برای فیلم نوشته می‌‌توان فهمید. البته حاتمی آدمی بود که دقیقاً براساس سناریو هم فیلم نمی‌‌ساخت. می‌‌توان تصور کرد که اگر حاتمی فیلم را تمام می‌‌کرد با چه اثر متفاوتی روبه‌‌رو بودیم. ولی در همین نسخه‌‌ی موجود هم می‌‌توان در سکانس‌‌هایی حضور حاتمی را در پشت دوربین تشخیص داد و از بازی عزت‌‌الله انتظامی و حسین سرشار لذت برد.

بیشتر بخوانید

• فیلم کشتی آنجلیکا
• فیلم راه آبی ابریشم
• فیلم اجاره نشین ها