پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد رمانی بود که یوناس یوناسن سوئدی در سال 2012 منتشر شد. این داستان که فضایی سیاسی-اجتماعی دارد در تمام جهان مورد توجه قرار گرفت و ایران هم از این قاعده مستثنی نبود. در ادامه شما را با نویسنده، کتاب، واکنشها به کتاب و ترجمههای آن آشنا خواهیم کرد. با خوبو همراه باشید
نام کتاب | پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد The Hundred-Year-Old Man Who Climbed Out the Window and Disappeared Hundraåringen som klev ut genom fönstret och försvann |
نویسنده | یوناس یوناسن | Jonas Jonasson |
گونه ادبی | داستان، رمان، سیاسی اجتماعی |
انتشارات در ایران | و نشرهای دیگر |
مترجم | و مترجمان دیگر |
تعداد صفحه | 400 |
سال انتشار | 2009 |
خرید آنلاین | |
دانلود نسخه آنلاین |
بیوگرافی یوناس یوناسن
پار-اولا یوناس یوناسن سال 1961 در وکخو در جنوب سوئد متولد شد. پدر او راننده آمبولانس و مادرش پرستار بود. او در رشتههای ادبیات سوئدی و اسپانیایی در دانشگاه گوتنبرگ درس خواند. پس از آن مشغول به کار روزنامهنگاری در روزنامهی شهرش کرد. در ادامه همکاری او با روزنامههای ملی سوئد ادامه یافت. تا 1994 او به همین ترتیب به کار ادامه داد. پس از آن، او یک کمپانی رسانهای راهاندازی کرد، به طوری که صد نفر برایش کار میکردند.
سال 2003 یوناسن دست از کار کردن برداشت. دو عمل باید روی کمر او انجام میشد تا قادر به کار کردن مجدد باشد. در ادامه کمپانی خود OTW را فروخت. او احساس میکرد که باید کاری جدید انجام دهد و در چنین شرایطی شخصیت آلن کارلسون به نظرش آمد. شروع به نوشتن اولین رمان خود کرد.
یوناسن سال 2007 اولین کتاب خود پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد را تکمیل کرد. این کتاب دو سال بعد در سوئد منتشر شد. موفقیت کتاب فراتر از مرزهای سوئد بود و باعث شهرت یوناسن شد.
یوناسن از سال 2010 تاکنون با پسرش در جزیرهای به اسم گوتلند در دریای بالتیک زندگی میکند. با توجه به موفقیت کتاب او، او به نوشتن ادامه داد. یوناسن تاکنون پنج رمان منتشر کرده که مورد آخر سال 2021 بوده است.
بررسی آثار
- پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد (2009)
- دختری که پادشاه سوئد را نجات داد (2013): داستان دختری به اسم نومبکو روایت میشود. او در کلبهای در آفریقای جنوبی به دنیا آمد و بسیار فقیر بود. با این حال او با علاقهی بسیار به ماجراجویی بزرگ شد و دنبال همین علاقهی خود میرود.
- قاتلی که در آرزوی جایی در بهشت بود (2015): یک قاتل پس از سالها زندان، حالا آزادی مشروط گرفته است و تبدیل به کشیش شده است. او با کمک دو نفر دیگر در پی این است که از اعتقادات مردم سواستفاده کنند و پول در بیاورند.
- باز هم ماجراجوییهای پیرمرد صدساله (2018): نویسنده قصد نداشت داستان پیرمرد را ادامه دهد اما به قول خودش، این شخصیت دست از سرش بر نمیداشت. او حالا 101 ساله است و با یک بالن به آسمان میرود. او به دیدار کیم جونگ اون و دونالد ترامپ میرود و حوادث سیاسی را با زبان طنز خود روایت میکند.
- انتقام شیرین (2021): ویکتور، باید به سوالات زیادی جواب بدهد. او همسرش را گول زد تا مالش را بالا بکشد و پسرش را در میانهی کویر کنیا رها کرد تا بمیرد. او فکر نمیکرد که ممکن است قبایل کنیایی، پسرش را زنده پیدا کنند و نجات دهند.
نقد و بررسی کتاب پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد
پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد کتابی بود که یوناس یوناسن سوئدی در سال 2009 به عنوان اولین رمان خود منتشر کرد. نویسنده که سابقه کار خبری و رسانهای داشت، تا حدودی آن فضای سیاسی را به داستان طنز خود نیز آورده است. به شکلی که پیرمردی صد ساله را با خاطراتی از مهمترین وقایع قرن بیستم به تصویر کشیده است. سه سال بعد از چاپ کتاب در سوئد، نسخه انگلیسی آن منتشر شد و به شهرت جهانی آن کمک کرد. تا سال 2012 بیش از سه میلیون نسخه از کتاب به زبانهای مختلف فروش رفته بود و پس از آن آماری منتشر نشده است. همینطور کتاب به دهها زبان از جمله فارسی ترجمه شده است.
کتاب موفقیتهای زیادی برای یوناسن به ارمغان آورد. از جمله اینکه جایزه مخصوص کتابفروشیهای سوئد را سال 2010 به دست آورد. همینطور آن سال پرفروشترین کتاب سال سوئد معرفی شد. در آلمان ترجمهی آن در سال 2011 بهترین کتاب ترجمهی سال شد و همینطور نسخه صوتی آن، بهترین کتاب سال 2011 دانمارک معرفی شد.
با ساخت فیلمی سوئدی در سال 2013 براساس کتاب، شهرت آن افزایش یافت. همینطور قرار است فیلمی هالیوودی از روی آن ساخته شود.
داستان کتاب
داستان حول محور شخصیت آلان کارلسون است. گربهی آلان توسط یک روباه کشته میشود. آلان برای انتقام، روباه را با دینامیت منفجر میکند و همین باعث میشود به خانه سالمندان فرستاده شود. او به زودی تولد صد سالگی خود را جشن خواهد گرفت، در حالی که در یک خانه سالمندان در شهر مالمکوپینگ زندگی میکند. ساکنان و مدیران خانه سالمندان در پی برگزاری جشن تولد هستند اما آلان علاقهای نشان نمیدهد.
او، همان صبح تولد از خانه سالمندان فرار میکند و در ایستگاه اتوبوس، با فردی از گروه خلافکار روبرو میشود. مرد، چمدان را به آلان میسپرد تا به دستشویی برود و آلان، بیتوجه به محتویات چمدان، آن را بر میدارد و سوار اتوبوس میشود تا به دهکدهای کوچک سفر کند.
در روستا، او با پیرمردی به اسم جولیوس آشنا میشود که به دوست او تبدیل میشود. آنها چمدان را باز میکنند که در آن پنج میلیون کرون پول قرار گرفته است. این آغاز ماجراجویی این دو پیرمرد است. ماجراجوییهایی خطرناک که در فضایی طنز و سیاسی نقل خواهد شد. همینطور فلشبکهای زیادی به گذشتهی عجیب این دو پیرمررد خواهیم داشت.
بخشی از متن کتاب
آلن وسط حرف دو برادر پرید و گفت که همۀ دنیا را گشته و اگر یکچیز یاد گرفته باشد این بوده که بزرگترین و ظاهراً ناممکنترین نبردها روی زمین بر اساس این گفته شکل میگیرند که: «تو احمقی… نه، تویی که احمقی… نه، این خودتی که احمقی…»
هر روز از پدرش که معتقد بود او به درد هیچکاری نمیخورد، کتک میخورد. ژولیوس بیستوپنجساله بود که مادرش از سرطان مرد و او بسیار اندوهگین شد. کمی بعد پدرش، وقتی تلاش میکرد مادهگوسالهای را از باتلاق نجات بدهد، در باتلاق گیر افتاد و مرد. ژولیوس باز هم اندوهگین شد چون خیلی به مادهگوساله اُنس گرفته بود.
پس ما یکسوم داراییمون رو خرج کمپین انتخاباتی من میکنیم. یکسومش رو رشوه میدیم به مسئولان انتخاباتی منطقه، یکسومش رو خرج لجنمالی آبروی رقیب میکنیم و یکسوم رو هم نگه میداریم برای زندگیمون اگه توی انتخابات برنده نشدیم. نظرت چیه؟
ظاهراً پدر آلن دور قطعه زمین کوچکی را حصار چوبی کوبیده و اعلام کرده بود که آنجا جمهوری مستقلی است! و آن را روسیۀ واقعی نامیده بود. بعد دو سرباز دولت آمده بودند تا حصار را خراب کنند. پدر آلن از خشم مشتهایش را گره کرده بود تا از مرزهای کشورش دفاع کند، و برای سربازان بحث منطقی با او ناممکن شده بود. سرانجام، آنها تصمیم گرفته بودند گلولهای وسط دو ابروی او شلیک کنند و بعد در آرامش به کارشان برسند. مادر آلن خطاب به تلگراف کنسولگری سوئد گفت: «نمیشد یه راه کمتر احمقانه برای مردن انتخاب کنی؟»
ترجمه شادی حامدی
آلن پاسخ داد: «من فقط دو چیز را بهتر از هرکس بلدم. میتوانم از شیر بز آبجو درست کنم و از ترقه بمب اتم بسازم.» ـ این درست همان چیزی است که ما میخواهیم. ـ کدام؟ شیر بز؟ آن مرد گفت: «نخیر. شیر بز نه.» آلن گفت: «برو خدا روزیت را جای دیگر حواله کند.»
ببخشید اسم اول شما چیست آقای دلار؟ آلن پاسخ داد: «یکصد هزار. نام کامل من آقای یکصد هزار دلار است و اجازهی فرود در فرودگاه شما را میخواهم.» ـ ببخشید آقای دلار صدای شما را به زحمت میشنوم. ممکن است نام اولتان را یکبار دیگر تکرار کنید؟ آلن به کاپیتان گفت که کنترولر میخواهد چانه بزند. کاپیتان گفت: «میدانم.» آلن این بار در پاسخ کنترولر هوایی گفت: «اسم اول من دویست هزار دلار است. آیا اجازه میدهید بنشینیم؟» رئیس پرواز گفت: «یک لحظه لطفاً آقای دلار.» بار دیگر با همکارانش صحبت کرد و بعد گفت: «آقای دلار به فرودگاه بالی بسیار خوش آمدید. از دیدار شما محظوظ میشویم.»
ترجمه: جلال رضاییراد
اقتباس
پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد سال 2013 به عنوان فیلمی سوئدی منتشر شد. فیلم با حضور یوناسن به عنوان یکی از سه نویسنده فیلمنامه ساخته شد. این فیلم در جشنواره برلین نمایش داده شد. فیلم که فضای کمدی کتاب را حفظ کرده، توانست نظر منتقدان را جلب کند و نمرات خوبی دریافت کرد. به لحاظ فروش هم از مرز 50 میلیون دلار در جهان گذشت که به نسبت، موفقیتآمیز بود.
همینطور سال 2017 اعلام شد که CBS Films امتیاز ساخت فیلمی از روی کتاب را خریده است. ویل فرل به عنوان بازیگر اصلی این فیلم معرفی شد، با این حال تا این لحظه فیلم به مرحلهی ساخت نرسیده است.
جایگاه کتاب
برای بررسی جایگاه کتاب در نزد مخاطبان به سراغ گوگل ترندز رفتیم. این ابزاری از گوگل است که به ما در مقایسه کلیدواژه (اینجا یک سری کتاب) با شرایط قابل تعیین، کمک میکند. دیتای مربوط به این ابزار، از نتایج جستجوی کاربران تعیین شده است. از همین ابزار برای بررسی وضعیت کتاب حاضر استفاده کردیم. به این ترتیب، کتاب را با یک سری کتاب در فضای مشترک مقایسه کردیم. کتاب پیرمرد صدساله ای که از پنجره بیرون پرید را با مغازه خودکشی، راهنمای مسافران مجانی کهکشان، خاطرات یک سرخپوست نیمه وقت و پیرزنی که تمام قوانین را زیر پا گذاشت مقایسه کردیم. همانطور که میبینید، کتاب حاضر از دو مورد آنها توجه بیشتر و از دو مورد توجه کمتری را به خود جلب کرده است.
همینطور سراغ گودریدز رفتیم. گودریدز سایتی شبیه به شبکه اجتماعی برای عاشقان کتاب است. به صفحه یوناسن در گودریدز سر زدیم. در این صفحه مطابق اننظار پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد بیشترین توجه را به خود جلب کرده است. 252 هزار نفر از کاربران گودریدز به این کتاب امتیاز دادهاند. میانگین این نمرات 3.8 از 5 است. کتابهای دیگر یوناسن یعنی دختری که پادشاه سوئد را نجات داد با 53 هزار و قاتلی که در آرزوی جایی در بهشت بود با 17 هزار رای در جایگاههای بعدی حاضر هستند. در ادامه یک نظر مثبت و یک نظر منفی را در خصوص کتاب پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد خواهیم آورد.
نظر مثبت
4 از 5 به کتاب نمره داده است:
کتابی است که نه تنها خواندنش شما را خسته نمیکند، بلکه از دیدگاهِ من، تنوع در موضوعاتِ داستان، تکراری نبودنِ آن و طنزی که در دلِ آن جای گرفته، خستگیِ خواننده را از تن به در میکند. شاید «یوناسون» در نویسندگی تواناییِ داستایوسکی و یا آلبر کامو را نداشته باشد، ولی در این داستان، عناصر و رویدادهایِ داستان را با ذهنِ داستان پردازِ خویش، به یکدیگر ربط داده است. یوناسون به شکلِ هنرمندانهای از زمانِ حال به گذشته رفته و از گذشته به حال بازمیگردد و این کار را بارها و بارها انجام میدهد و به خوبی داستانها و شخصیتهایِ تاریخی را با قهرمانِ داستان، پیوند میزند.
در طولِ داستان درمیابید که این پیرمردِ صد ساله، بدونِ آنکه متوجه باشد، در زندگیِ اشخاصِ مهم و همینطور رویدادهایِ زیادی از تاریخ، تأثیرگذار بوده است. مثلا همراهِ دوستش، به اسپانیا رفته تا در جنگهایِ داخلی شرکت کند و نیازش به منفجر کردنِ این و آن را به این بهانه ارضاء کند. ولی بطورِ اتفاقی جانِ «ژنرال فرانکو» را نجات میدهد پس از آن به آمریکا رفته و بازهم بطورِ اتفاقی مشکلاتِ «رابرت اوپنهایمر» مخترعِ بمبِ اتم را در ساختِ بمبِ هستهای برطرف میکند و سبب میشود تا «هری ترومن» معاونِ رئیس جمهورِ آمریکا با او دوست شود. روسها از اهمیتِ شخصیتِ آلان باخبر شده و به او نزدیک میشوند و آلان به شوروی رفته و با «استالین» دیدار میکند و البته بطورِ غیرِ مستقیم سببِ مرگِ استالین میشود!
آیا آلان و شریکانِ وی، میلیونر میشوند؟ آیا دستِ خلافکارها به آنها میرسد؟ آیا پلیس مدرکی برایِ دستگیریِ آلان و دوستانش بدست می آورد؟ درکل سرنوشتِ این پیرمردِ ماجراجو و عجیب، به کجا می انجامد؟ بهتر است خودتان این داستانِ جذاب را خوانده و از سرانجامِ آن آگاه شوید
کامنت فارسی از پیمان
نظر منفی
دو ستاره از 5 ستاره:
نوع ادبی این اثر پیکارسک است. پیکارسک داستانی است که شخصیت اول آن جز اوباش باشد. رمان حاضر همراه با چاشنی طنز و خنده است و با این چاشنیها نویسنده توانسته قهرمان داستان خود را در لابهلای حوادث تاریخی جای دهد. شیوه روایت در این کتاب دانای کل است. آلن قهرمان داستان برای من تا حد زیادی یادآور دن کیشوت است. همان فردی که بیخیال و نیمه دیوانه است و از عواقب کارهایش آگاه نیست.
فکر میکنم نویسندگان با خلق چنین شخصیتهایی قصد دارند آن بُعد کامل بودن انسان را به کناری بزنند و بیان دارند که انسان همیشه نمیتواند عاقلانه رفتار کند و این هم جز لاینفک بعد وجودی انسان است. بعد جالب دیگر کتاب ابعاد انتقادی نسبت به مسائل سیاسی جهان بود. یوناسن در این کتاب رخدادهای تاریخی، اندیشه، فلسفه و… را به طنز میگیرد و با همین مولفه توانسته خواننده را متقاعد کند که ضمن تحمل وقایع سهمناک تاریخ بر آنها نیز بخندد.
اما من این اثر را دوست داشتم. بعد از دن کیشوت با هیچ اثری اینقدر نخندیده بودم. البته فکر میکنم هنوز اگر بخواهم انتخاب کنم از طنز حتما دن کیشوت رتبه اول را دارد. دن کیشوت بیبدیل بود واقعا. و کلا حس و حال خوبی داشت بعد از خواندن کتب فلسفی یا رمان گاهی وقتها هم جهت تمدد اعصاب طنز هم یاری رسان است.
کامنت فارسی از M&A Ed
بهترین ترجمه پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد
برخلاف بیشتر رمانهایی که بررسی میکنیم، تنها چهار ترجمه از این کتاب به زبان فارسی وجود دارد.
- کتاب مرد صد ساله ای که از پنجره فرار کرد و ناپدید شد | انتشارات نیلوفر | فرزانه طاهری
- پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد | انتشارات به نگار | شادی حامدی
- پیرمرد صد ساله ای که از پنجره بیرون رفت و ناپدید شد | نشر آموت | کیهان بهمنی
- کتاب پیرمرد صد ساله ای که از پنجره ی خانه سالمندان زد به چاک و ناپدید شد | نشر نشانه | جلال رضایی راد
بین ترجمههای مختلف کتاب دو مورد بیشتر موردتوجه قرار گرفتهاند. مورد اول کتابی است که نشر نیلوفر با ترجمهی فرزانه طاهری منتشر کرده است. ترجمه طاهری همینطور پیشتر بر کتاب خانم دالووی معرفی شده بود.
طاهری متولد 1337 و مدیر بنیاد هوشنگ گلشری است. او دانشآموخته رشته ادبیات دانشگاه تهران است و بعدها با گلشیری نویسنده شهیر ایرانی ازدواج کرد. طاهری از همان زمان دانشگاه به ترجمه آثار خارجی اشتغال دارد. او همینطور ویراستاری نیز میکند. از او آثار مهمی در حوزههای داستانی، روانشناسی، شهرسازی، معماری و علوم سیاسی باقی مانده است. از طاهری ترجمههایی از آثار ریموند کارور، ولادیمیر ناباکوف، پاتریشا هایاسمیت و یوناس یوناسن باقی مانده است.
دیگر ترجمه قابل اشاره کتاب مربوط به شادی حامدی است. انتشارات به نگار این کتاب را چاپ کرده است. حامدی متولد 1359 در تهران است و از همان نوجوانی به کتاب و داستان علاقه داشت. او در رشته طراحی صنعتی در دانشگاه هنر تهران درس خوانده در ماهنامه نجوم کار کرده است.
نظرات کاربران