از خودتان میپرسید زمستان کجا سفر بریم؟ در ذهن برخی از افراد سفر برابر با حرکت به شمال کشور است. آنان که اندک آشنایی با کلاردشت، رامسر یا سایر شهرهای شمالی دارند، احتمالا این مناطق را برمیگزینند. با این حال سایر افراد به دنبال مقصدی متفاوت در این فصل سرد میگردند. کرمان یکی از دیرینهترین مناطق ایران است که در تاریخ این کشور نقشی مهم ایفا میکرد و میکند. شاید در ذهن شما اولین تصویری که نقش میبندد، کویرها و آفتاب تابان است. اما اگر با معرفی کرمان همراه باشید مطمئنا تصورتان تغییر خواهد کرد. برخی افراد تحمل گرما را ندارند، بنابراین میتوانند با تجربهی مسافرت در فصل زمستان، هم از خنکای هوا بهره ببرند و هم به دل تاریخ و فرهنگ سفر کنند. اگر شما هم کنجکاو و مشتاق سفر به کرمان هستید، با این مطلب از خوبو همراه باشید.
کرمان کجاست؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت کرمان در جنوب شرقی کشورمان در همسایگی استانهای سیستان و بلوچستان، یزد، فارس و هرمزگان قرار دارد. شهر کرمان همچنین مرکز استان نیز محسوب میشود و ۲۲۰ کیلومترمربع مساحت دارد. درون این مساحت بیش از ۷۳۰٬۰۰۰ نفر در حال زندگی هستند و در شغلهای مختلفی فعالیت میکنند.
علت نامگذاری منطقه
حالا که به معرفی کرمان میپردازیم، بد نیست با پیشینهی نام این سرزمین هم آشنا شویم. حتی در کتیبههای منسوب به داریوش هخامنشی و تاریخنویسان یونانی، نام کرمان وجود دارد. همچنین در فرهنگ لغت دهخدا، نگارنده یکی از معانی کرمان را ارجمندی و بزرگی میداند.
البته برای علت این نامگذاری سه احتمال وجود دارد: گروه اول معتقدند که این اسم از واژهی «کرمن» که معنای تلاش، کوشش و کار را تداعی میکند، مشتق میشود. دستهی دوم باور دارند نام کرمان از ریشهی اوستایی «کر» که با کارزار و جنگ مرتبط است، اقتباس میگردد. در نتیجه کرمان در گذشته سرزمین جنگ و پیکار بود. آخرین گروه هم، نام این سرزمین را به اسطوره پیوند میدهند. به باور این عده، «کریمان» پدر نریمان بود و این شهر را به نام خودش بنا کرد.
تاریخچه کرمان
اگر هنگام سفر به کرمان با تاریخ این سرزمین آشنا باشید، امکان برقراری ارتباط بیشتری با فضا و محیط این شهر برقرار میکنید. به سراغ هرکدام از جاهای دیدنی کرمان که بروید، در پشت آن قصههای فراوانی خوابیده است. طبیعتا با آگاهی از آن حکایتها، سفرتان معنای دیگری پیدا میکند.
وقتی در سطح شهر پرسه میزنید با دو بنای قلعه اردشیر و قلعه دختر مواجه خواهید شد. قدمت این دو بنا نیز به دوران حکومت اشکانیان برمیگردد. اما تنها سند گواه قدمت این منطقه، آثار تاریخی آن نیستند. علاوه بر شاهنامه و روایت اساطیریِ بخشش کرمان به رستم، در اسناد مربوط به دوران حکمرانی داریوش نیز نام کرمان مکتوب است.
پس از ظهور اسلام در فلات ایران، این ناحیه تحت فرمانروایی سلسلههای مختلفی از جمله عباسیان، صفاریان و سامانیان قرار گرفت. بااینحال همواره به مردم ساکن در این خطه ظلمهای فراوانی روا میشد. اما با روی کار آمدن حاکمی سلجوقی به نام ملک قاورد، اوضاع دگرگون شد و آرامش همهجا را فراگرفت. اما این آرامش هم دیری نپایید و حملهی مغولان همه چیز را دگرگون کرد.
با قدرتگیری صفویان باز اوضاع به کام مردم کرمان چرخید و شاه عباس اول، گنجعلی خان را به حکومت کرمان برگزید. این مرد در آبادانی شهر کوشید و یادگاران مختلفی را از خود به جا گذاشت. اما با به پادشاهی رسیدن نادر شاه افشار، باز قتل و خونریزی درون شهر اتفاق افتاد.
روزهای پرفرازونشیب کرمان تمامی نداشت و در دوران زندیه، مردم این شهر باز روی آرامشی نسبی را دیدند. اما در روزهای پایانی این سلسله یکی از تلخترین اتفاقات تاریخ کرمان رقم خورد. حملهی آقا محمد خان قاجار به کرمان و آن فجایع، از ذهن هیچیک از مردم کرمان پاک نمیشود.
آب و هوای کرمان
حالا که دانستیم کرمان کجاست و چه تاریخی دارد، بیایید قدری با اقلیم اینجا هم آشنا شویم. بههرحال اطلاع از آبوهوا به شما در زمانبندی سفر کمک شایانی خواهد کرد. معرفی کرمان بهعنوان اقلیمی کویری اگرچه بیراه نیست، اما همه چیز را بازگو نمیکند.
باید بدانید کرمان در ارتفاعی ۱۷۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد و اطراف آن را کوههای فراوانی احاطه میکند. به همین دلیل هم اگرچه این ناحیه در اقلیمی نیمه بیابانی قرار دارد، اما از آن گرما و سرمای استخوانسوز در سایر نقاط کویری چندان خبری نیست. در کنار این مسئله بارش ۱۳۲ میلیمتری باران باعث افزایش اعتدال هوای کرمان میشود. اگرچه در گذشته کرمان بارشهای سنگین برف را تجربه میکرد، اما هماکنون از بارش برف در این ناحیه خبری نیست. برای همین هم روزهای بیشتری، فرصت بازدید از جاذبههای گردشگری این نقطه را خواهید داشت.
بهترین فصل سفر به کرمان
برای انتخاب بهترین زمان سفر به کرمان، ابتدا باید قصد خودتان را از سفر مشخص کنید. اگر به دنبال مقصدی خلوت میگردید، پس باید مسافرت را به بعد از ایام نوروز موکول کنید. زیرا در ابتدای بهار گردشگران فراوانی از سایر نقاط ایران، روانهی کرمان میشوند.
همچنین از خود بپرسید آیا این شهر تنها مقصد شما خواهد بود یا خیر. برای مثال اگر قصد بازدید از کلوت شهداد را نیز دارید، بهترین زمان سفر برای شما فصل زمستان است. در سایر فصلها، حتی بهار، دمای هوای کلوتهای شهداد افزایش مییابد و فرصت تماشای آسمان شب و ستارهها را از دست خواهید داد.
اما بهطورکلی میتوان فصلهای بهار و پاییز را بهعنوان بهترین وقت سفر به کرمان معرفی کرد. در این دو فصل دمای هوا متعادل است و بهراحتی فرصت گردش در شهر را خواهید داشت.
راههای دسترسی به کرمان
برای آنکه گشتوگذار و ماجراجویی را آغاز کنید، لازم است ابتدا خود را به کرمان برسانید. خوشبختانه برای این کار میتوانید از انواع وسایل نقلیه استفاده کنید. اگر میخواهید سریعا به مقصدتان برسید، خطوط هوایی مختلفی این کار برایتان میسر میکنند. از فرودگاههای تهران، مشهد، زاهدان و… پروازهایی به مقصد کرمان وجود دارند. تنها کافی است بلیت تهیه کنید و روی صندلیتان بنشینید. بعد از گذشت نزدیک به یک ساعت، خواهید توانست روی زمین آنجا قدم بگذارید.
برخی از افراد سفر زمینی را ترجیح میدهند و درعینحال به دنبال راحتی نیز هستند. پیشنهاد ما به این افراد استفاده از قطار است. همچنین عبور از تونلها و شنیدن صدای حرکت روی ریلها، حس خوشایندی میسازد. خوشبختانه در ایستگاه راهآهن کرمان قطارهای مختلفی توقف میکنند.
اگر هم به دنبال روشی ارزان و مقرونبهصرفه هستید، اتوبوسها و رانندههای باصفایش در کنار شمایند. آنها شما را با خیالی راحت به پایانهی مسافربری آدینه کرمان خواهند رساند. اگر هم میخواهید دستهجمعی سفر کنید و لذتتان را افزایش دهید، بهترین گزینه خودروی شخصی است. بسته به محل سکونتتان باید خود را از طریق یزد، جادهی زاهدان یا شیراز به کرمان برسانید. برای خرید بلیت سفر هم میتوانید از وبسایتها و اپلیکیشنهای خدمات مسافرتی استفاده کنید.
جاذبه های گردشگری کرمان
در ادامه معرفی کرمان نوبت به توضیح جاهای دیدنی این شهر میرسد. برخی افراد به طبیعت علاقه دارند، برخی دیگر به آثار تاریخی و سایران هم به مکانهای مذهبی. برای همة این دستهها دیدنی های کرمان، حرفهای زیادی برای گفتن دارد. پس دیگر شما را معطل نمیکنیم و به سراغ مبحث خودمان میرویم.
کوهپایه کرمان
یکی از جذابترین جاذبه های طبیعی کرمان، کوهپایههای اطراف این شهر است. نهتنها گردشگران، حتی مردم این شهر هم روزهای تعطیل راهی این مناطق میشوند. در کوهپایه کرمان روستاهای مختلفی از جمله وامقآباد، ده لؤلؤ و… وجود دارد که سرسبز و خوشآبوهوا هستند. همچنین وجود باغها و ویلاهای فراوان در این روستاها، مسئلهی اسکان را نیز حل میکند.
اگر هوس یک دورهمی فراموشنشدنی و صرف غذایی خوشمزه را دارید، حتما راهی کوهپایه کرمان شوید. البته برای رسیدن به آنجا لازم است از پیچهای کوهستانی و رودخانه عبور کنید. پس حتما حواستان به این نکته هم باشد.
شیوشگان
از دیگر دیدنی های کرمان ارتفاعات شیوشگان است که هماکنون «کوه صاحبالزمان» نام دارد. شیون در لغت معنای زاری و ناله را میرساند. این نامگذاری البته با آیین مهرپرستی ارتباط مستقیمی دارد و کندهکاریهای موجود این ادعا را اثبات میکند. کوه شیوشگان در نقطهی شرقی شهر کرمان قرار دارد و از دیرینهترین آثار این شهر محسوب میشود. طبق نظر کارشناسان قدمت کندهکاریها به حدود ۱۲٬۰۰۰ سال پیش برمیگردد. آثار موجود در آنجا شباهت زیادی به مینیاتور دارند و خواهید توانست شکل جمجمه، کلاغ و حتی نیمرخ را مشاهده کنید.
اگر اهل ورزش هستید و توان کوهپیمایی دارید، حتما بازدید از شیوشگان برایتان جذاب خواهد بود. زیرا در کنار سفر به اعماق تاریخ، یک کوهپیمایی سبک را هم پشت سر خواهید گذاشت.
کلوت شهداد
اگرچه برای مشاهده این جاذبه گردشگری کرمان باید از شهر بیرون بزنید، اما طی مسافت ۸۷ کیلومتری جاده شهداد ارزشش را خواهد داشت. پس از رسیدن به شهداد باید به سمت کویر لوت حرکت کنید. بعد از گذشت چندکیلومتری در اطرافتان تپههای شنی را خواهید دید. هماکنون شما در یکی از گرمترین مناطق جهان قرار دارید. همچنین در انتهای این جاده، پس از سیل سال ۱۳۹۸ دریاچهای به وجود آمده است. دریاچهی جوانِ کلوت، در کنار دشتی خلوت برای شما لحظاتی آرامشبخش را خواهند ساخت.
باغ شاهزاده
یکی از جاذبه های تاریخی کرمان باغ شازده یا شاهزاده است که در ماهان قرار دارد. قدمت این مجموعه به پایان دوران قاجاریه برمیگردد و هماکنون در فهرست آثار ملی قرار دارد. البته اهمیت باغ شاهزاده نزد مسئولان جهانی هم آشکار است و برای همین، آن را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کردند.
مساحت باغ شاهزاده به ۳.۵ هکتار میرسد و در اطراف باغ درختهای سرافراز و زیبایی قرار دارد. وجود فواره و حوض در سرتاسر بنا باعث میشود هوای لطیف و روحنوازی را تجربه کنید. پس از آنکه از تمامی پلهها بالا رفتید، به عمارت اصلی یا کوشک باغ میرسید.
از امکانات باغ شازده میتوان به رستوران سنتی، کافیشاپ و عکاسخانه سنتی اشاره کرد. اگر هم در فصل بهار یا پاییز به اینجا سر بزنید، احتمالا با گردشگران خارجی نیز روبرو خواهید شد.
گنبد جبلیه
در معرفی کرمان، گنبد جبلیه حکم نشان شهر را دارد. زیرا به دلیل استفادهی مکرر از تصویر این بنا در رسانهها، ذهن افراد هنگام تصور شهر کرمان به سمت گنبد جبلیه میرود. متأسفانه به دلیل نبود اطلاعات دقیق، نمیتوان حکمی قطعی دربارهی قدمت این اثر تاریخی داد. البته طبق حدس کارشناسان گنبد جبلیه کرمان متعلق به پایان سلسلة ساسانیان است. در این بنای هشت ضلعی و معماری خاصش، سنگهایی گرانبها قرار دارند که با تهیه بلیت، فرصت بازدید از آن را نیز خواهید داشت.
مجموعه گنجعلی خان
همانطور که در بخش تاریخچه کرمان توضیح دادیم، یکی از بهترین حاکمان کرمان در دورهی صفوی، گنجعلی خان بود. از اقدامات این مرد ساخت مجموعهای به نام خود بود. مجموعه گنجعلی خان متشکل از میدان، بازار که اکنون به بازار مسگرها معروف است، مسجد، حمام، مدرسه و کاروانسرا، ضرابخانه و آبانبار است.
این مجموعه نهتنها از جنبهی کاربردی، بلکه از نظر معماری نیز بسیار اهمیت دارد. اگر به سردر کاروانسرای گنجعلی خان نگاه کنید، بر روی طاقِ ایوان نقوشی شبیه به ستاره و خورشید را خواهید دید. همچنین مسجد گنجعلی خان نیز فضایی بسیار آرامبخش و صمیمی دارد که آن حس را فراموش نخواهید کرد. پس از بازدید از این جاذبه گردشگری کرمان، فرصت خرید سوغات و صنایعدستی از غرفههای درون کاروانسرا یا دور میدان را نیز خواهید داشت.
آرامگاه مشتاقیه (سه گنبد)
مشتاق علیشاه فردی صوفی بود که برای سرکشی از صوفیان ساکن کرمان، راهی این دیار شد. در مدت اقامت او در این شهر، به دلیل برخی اتفاقات این شخص کشته شد و مدفن او، هماکنون یکی از جاهای دیدنی کرمان است. مقبره مشتاقیه که به سه گنبدان نیز مشهور است، در گذشته بیرون از حصار شهر قرار داشت. معماران در ساخت این بنا از هنرهایی چون کاشیکاری، گچبری، مقرنس و حتی نقاشی نیز استفاده کردند. برای همین هم در بدو ورود جلوهی این اثر تاریخی شما را فرا خواهد گرفت.
آتشکده زرتشتیان و موزه مردمشناسی کرمان
آتش در آیینهای باستانی ایران امری مقدس بود و از آن به نیکی یاد میشد. هماکنون نیز هموطنان زرتشتی ما به این عنصر هستی اهمیتی زیادی میدهند. بخشی از آیینهای این دین نیز از جمله سدهسوزی، با آتش پیوند تنگاتنگی دارد. در آتشکده زرتشتیان کرمان یکی از قدیمیترین آتشهای موجود در ایران قرار دارد و از آن پاسبانی میشود.
اگر به آشنایی بیشتر با تاریخ و مردم کرمان علاقهمند هستید، بازدید از موزه مردمشناسی درون آتشکده را بههیچوجه از دست ندهید. در این موزه آثاری متعلق به دو قرن اخیر قرار دارد و همچنین با آیین زرتشتی نیز بیشتر آشنا خواهید شد. در طول هفته بهجز روزهای دوشنبه و پنجشنبه و همچنین روزهای تعطیل، مسئولان این بنا از ساعت ۸ تا ۱۳:۴۵ آمادهی استقبال از شما هستند.
سایر جاذبه های گردشگری کرمان
معرفی مکان های دیدنی کرمان مبحثی طولانی و وقتگیر است. در نتیجه برای این موضوع نیاز به مقالهای جداگانه خواهیم داشت. اما حیف است حداقل اشارهای گذرا به نام این آثار و مکانها نداشته باشید. سایر جاذبه های کرمان عبارتاند از:
- مسجد جامع کرمان
- مسجد ملک (امام خمینی)
- مقبره شاه نعمتالله ماهان
- بازار کرمان
- مقبره خواجه اتابک
- مدرسه عصمتیه
- یخدان مؤیدی
- قلعه دختر
- قلعه اردشیر
- بازار و حمام وکیل
- مدرسه و قیصریه ابراهیمیه
- تخت دریا قلی بیگ
- باغ موزه هرندی
- موزه هنرهای معاصر صنعتی
- موزه سکه کرمان
سوغات کرمان
حالا که میدانیم کرمان کجاست و چه دیدنیهایی دارد، حیف است از سوغات زیبا و خوشمزه این شهر حرفی نزنیم. مطمئنا با گردش در بازار شهر با آنها آشنا خواهید شد، اما آشنایی پیشین سبب میشود در هنگام انتخاب راحتتر تصمیم بگیرید.
پته
یکی از معروفترین صنایع دستی کرمان پته است که هنری بسیار ظریف و پرزحمت است. پتهدوزان بر روی پارچههایی به رنگ قرمز، سفید یا کرمی نقشهایی به شکل بادام، برگ و… میدوزند. رنگارنگ بودن نقشهای این نوع صنایع دستی به آن زیبایی خاصی میبخشد.
صنایع مس
در زمینهی ساخت انواع صنایع مس، استان کرمان سابقهای دیرینه دارد. همچنین وجود معادن مس در این استان، به تقویت این صنعت نیز منجر شده است. اگر در بافت سنتی شهر قدم بزنید با فروشگاههایی مواجه میشوید که در حال عرضهی انواع قابلمه، کماجدان، شیرجوش، تابلو و حتی دستبندهای مسی هستند. در کنار زیبایی، استفاده از ظروف مسی میتواند طعم دیگری به غذای شما ببخشد. پس آن را فراموش نکنید.
سوغات خوراکی کرمان
نمیتوانید یکبار طعم قاووت (به گویش کرمانی قوتو) را تجربه کنید و از آن دل بکنید. این پودر خوشمزه از ترکیب و آسیاب بذر گیاهان مختلف با شکر ساخته میشود و بسیار نیز مقوی است. یکی دیگر از مقویترین انواع سوغاتی کرمان، کماچ است که از آرد جوانه گندم و خرما درست میشود.
کلمپه نیز یک شیرینی خوشمزه و سالم است که آن را با خمیر آرد سفید و خرما میپزند. همچنین در برخی نمونهها از مغز گردو هم استفاده میکنند که طعم بینظیری به آن میبخشد. دیگر خوراکیهای کرمانی نیز عبارتاند از چنگمال، نان چرخی، قطب و کپو.
مراکز خرید کرمان
در هنگام سفر به کرمان علاوه بر سوغاتی، ممکن است قصد خرید سایر اجناس را هم داشته باشید. برای این کار گزینههای مختلفی پیشِ روی شما وجود دارد. میتوانید به بازار سنتی کرمان بروید و تمام مایحتاجتان را از آنجا تهیه کنید. همچنین به دلیل تاریخی بودن بازار کرمان، این کار خرید را به یک گردش نیز تبدیل خواهد کرد.
اگر علاقه به محیطهای مدرن دارید بازهم دست شما در انتخاب باز خواهد بود. فروشگاههای زنجیرهای رفاه، کوروش، جانبو و فامیلی در نقاط مختلف شهر شعبه دارند. همچنین پاساژ ستاره در نزدیکی بازار سنتی کرمان در خیابان فتحعلی شاهی قرار دارد. اگر هم به دنبال فضایی لوکس هستید، برج اول واقع در بلوار جمهوری گزینهی مناسب شما است.
غذاهای سنتی کرمان
اگر به کرمان سفر کنید، فرصت امتحان غذاهایی منحصربهفرد و خوشمزه را خواهید داشت که طعمشان فراموشتان نخواهد شد.
آبگوشت متنجنه
یکی از این غذاها که طرفداران بسیاری دارد، آبگوشت متنجنه است. معمولا این غذا را در ایام محرم و صفر برای پذیرایی از عزاداران پخت میکنند. یک لطیفهی بامزه نیز در این زمینه موجود است که میگوید «برای شکنجة یک کرمانی او را جایی ببند و بگو در نزدیکیات آبگوشت میدهند.» در این غذا علاوه بر نخود و گوشت از لوبیا، به، زردآلو خشک شده، پودر گردو و ترخون نیز استفاده میشود. پخت آبگوشت متنجه در دیگهای مسی و روی ذغال، به آن عطر خاصی میدهد.
بز قورمه
محبوبترین غذای سنتی کرمان بین مسافران، همین بز قورمه است. از آنجایی هم که این غذا هنوز تنها در کرمان سرو میشود، پس فرصت امتحان آن را از دست ندهید. ترکیبات بز قورمه را نخود، گوشت گوسفند، کشک و گاهی نیز سیبزمینی تشکیل میدهد. این ترکیب، مزهی منحصربهفردی را خواهد ساخت که فراموشتان نمیشود.
سایر اجزای سفره آشپزی کرمان
اگر چه دو غذای معروف شهر کرمان موارد بالا هستند، اما آشپزی این منطقه به آنها ختم نمیشود. زنان اصیل کرمانی همچین غذاهایی چون حلیم بادمجان، شولی، آش جو، کله جوش، کاچی (به کرمانی آب روغنو) و اشکنه را نیز در برنامهی خود دارند. اگر به بومگردیها و رستورانهای سنتی کرمان سری بزنید، احتمال وجود چنین غذاهایی در منوی آنها وجود دارد.
رستوران های کرمان
طبیعی است پس از معرفی کرمان و غذاهایش به دنبال مکانی برای امتحان این غذاها بگردید. پیشنهاد ما به شما این است که در مدت اقامت خود سراغ فستفود نروید و آن را با غذاهای خوشمزه و سالم محلی جایگزین کنید. برای این کار نیز میتوانید سراغ گزینههای زیر بروید:
- رستوران سنتی کیخسرو در خیابان برزو آمیغی
- مجموعه غذایی اسپاخو در خیابان جمهوری
- تهیه غذای همیشه بهار؛ یکی از قدیمیترین و معروفترینها در کرمان واقع در خیابان بهار
اقامت در کرمان
مانند هر مسافری شما نیز هنگام سفر به کرمان، احتمالا نگران یافتن اقامتگاهی مناسب خواهید بود. در این زمینه باتوجهبه شرایط مالی و انتظاراتتان میتوانید گزینههای مختلفی را انتخاب کنید.
در کرمان سه هتل معروف وجود دارد که عبارتاند از هتل پارس کرمان، هتل جهانگردی کرمان و هتل گوارشیر.
اما شما تنها به انتخاب هتل مجبور نیستید و میتوانید یک محیط سنتی را تجربه کنید. پس میتوانید به سراغ اقامتگاههای بومگردی نیز بروید که شامل موارد زیر میشوند:
- بوم گردی خانه گفتمان
- اقامتگاه بوم گردی کلیاس
- مجموعه سنتی شهباز
- خانه بومگردی خانم کوچیک
جمعبندی
در این مطلب به معرفی کرمان بهعنوان یکی از مقصدهای مناسب سفر در زمستان پرداختیم. به دلیل قدمت این شهر، فرهنگی غنی در آنجا وجود دارد. در نتیجه شما فرصت بازدید از دیدنیهای مختلفی از جمله گنبد جبلیه، باغ شاهزاده، مسجد ملک و… را خواهید داشت.
اما تنها مزیت کرمان جاذبههای گردشگری آن نیست. سوغات کرمان نیز بسیار جذاب است و میتوانید آنها را با خود به ارمغان بیاورید. در پایان نیز به مراکز خرید، رستورانها و اقامتگاههای این شهر پرداختیم.
نظرات کاربران