مدیر روابط عمومی کیست؟ + راهنمای مسیر شغلی

ارتباط یک سازمان با مخاطبان خود برای برندینگ آن مجموعه بسیار مهم است. مدیر روابط عمومی کسی است که پیش بردن این موضوع بر دوش او است. باتوجه به جایگاه این فرد در شرکت‌ها و اداره‌ها، تقاضای زیادی برای استخدام در این عنوان شغلی وجود دارد.

اگر شما هم می‌خواهید با این شغل هیجان‌انگیز و پردرآمد آشنا شوید، این متن کنار شما است. در این مطلب از خوبو با تعریف این عنوان شغلی، پیش‌نیازهای آن، درآمد و راه تصاحب آن آشنا خواهید شد. پس با من همراه بمانید.

منظور از روابط عمومی چیست؟

روابط عمومی (Public relations) یا به اختصار PR به ارتباط یک سازمان با مخاطبان خود گفته می‌شود. بگذارید این تعریف کلی را قدری باز کنم. هر مجموعه‌ای با گروه‌های مختلفی از افراد مواجه است: سهام‌داران، مشتریان، مخاطبان و…

برای کسب اعتبار و جایگاه مناسب، لازم است وجههٔ یک سازمان در نزد این افراد، مثبت باشد؛ یا تلاش شود مثبت بماند. همچنین باید مسیری برای ارتباط مخاطبان با آن مجموعه ایجاد شود.

به اقدام‌های لازم برای ایجاد و حفظ اعتبار یک برند روابط عمومی گفته می‌شود. این کار می‌تواند برگزاری یک نشست خبری، سخنرانی مدیرعامل، فعالیت در شبکه‌های مجازی یا… باشد.

البته در ایران، این موضوع دچار سوء برداشت‌ قرار می‌گیرد. بسیاری فکر می‌کنند روابط عمومی پاسخگویی به کامنت‌ها یا مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های کلیشه‌ای است. این تصور با واقعیت فاصله‌ٔ زیادی دارد. یک مثال می‌تواند این نکته را کاملاً روشن کند.

شرکت تسلا یک کنفراس خبری بزگرار کرد. در آن کنفرانس، ایلان ماسک به جای ارائه نمودارهای درصد رشد سهام، از تغییرات و ارتقاء مهندسی نسل جدید خودروهای شرکتش حرف زد. همین کار هم تأثیر زیادی روی ذهن مخاطبان گذاشت.

بله. گاهی این اقدامات ساده هم جزئی از روابط عمومی به حساب می‌آید.

مدیر روابط عمومی چه کسی است؟

حالا که با اصل این حوزه آشنا شدید، نوبت به آن می‌رسد تا بفهمید مدیر روابط عمومی کیست. مدیر روابط عمومی (Head of PR/PR Manager) سرپرست این بخش از سازمان است.

او استراتژی‌های مربوط به این زمینه را طراحی می‌کند؛ به نیروهای زیردست خود سیاست‌های لازم را ارائه می‌دهد؛ با مدیر منابع انسانی ارتباط برقرار می‌کند؛ با سهام‌داران وارد گفتگو می‌شود و…

به طور کلی کار او ترسیم یک خط و مشی برای ارتقاء جایگاه سازمان در نزد مشتریان، شرکای تجاری، مخاطبان بالقوه و… است.

وظایف مدیر روابط عمومی

دیگر می‌دانید این عنوان شغلی مشمول چه افرادی می‌شود. در قدم بعدی باید به طور دقیق، وظایف این اشخاص را بدانید. این‌گونه می‌توانید بهتر تصمیم بگیرید به این مسیر پا بگذارید یا خیر. این وظایف عبارت‌اند از:

• مدیریت تیم روابط عمومی: برخی از سازمان‌ها دارای بخش مستقلی برای این موضوع هستند. مدیر این بخش لازم است رهبری آن را به دست بگیرد. برای این کار، او وظایف افراد زیردست خود را مشخص می‌کند. همچنین اگر نیروی تازه‌کاری وجود دارد، او را رهبری می‌کند و در صورت نیاز آموزش می‌دهد.
• تعیین استراتژی: هیچ‌ کاری بدون برنامه‌ریزی به موفقیت نمی‌رسد. برای همین هم صاحب این عنوان شغلی، باید یک استراتژی طراحی کند. هدف از آن هم ارتقاء برند و بیشتر دیده شدن آن است. لازمهٔ این کار ارتباط با بخش بازاریابی است. همچنین باید نظر سهام‌داران و سرمایه‌گذاران نیز جلب شود؛ زیرا بدون کسب رضایت و اطمینان آن‌ها، مجموعه با چالش روبه‌رو می‌شود.
• تحلیل: یکی دیگر از وظایف چنین شخصی، پژوهش در رابطه با چالش‌های پیشِ رو است؛ مخصوصاً در رابطه با خدمات و محصولات جدید. این فرد باید بتواند این چالش‌ها را (به ویژه در حیطهٔ کاری خودش) شناسایی کند. در ادامه هم نوبت به ارائهٔ راهکار می‌رسد.
• کمک به طراحی محتوا: این کار با وظایف مدیر بازاریابی محتوایی پیوند زیادی دارد. با این حال حضور یک فرد متبحرد در زمینهٔ PR، می‌تواند نتیجهٔ بهتری رقم بزند؛ زیرا او با شرایط کنونی مجموعه و تأثیرات احتمالی آن محتوا، به خوبی آشنا است.
• ارتباط با رسانه‌ها: در گذشته این شامل مصاحبه با نشریات، کانال‌های رادیو و شبکه‌های تلویزیونی می‌شد. در دوران کنونی حضور در شبکه‌های اجتماعی و پایش آن‌ها هم به این موضوع اضافه شده است.

برای ورود به این عرصهٔ شغلی به چه چیزهایی نیاز خواهد بود؟

حالا می‌دانید مدیر روابط عمومی کیست و چه می‌کند. برای ‌فهم بیشتر بد نیست با پیش‌نیازهای انجام وظایف او هم آشنا گردید. پس بدون معطلی وارد بخش بعدی شوید.

مهارت‌های سخت

درست است ویژگی‌های شخصیتی، در این شغل اهمیت زیادی دارد. با این حال، بدون تسلط به ابزارها و توانایی‌های لازم کاری از سر گرفته نخواهد شد.

باتوجه به ماهیت این حرفه، توانایی پایش شبکه‌های اجتماعی بسیار مهم است. این کار Social Listening نام دارد. شاید خیال کنید برای انجام این وظیفه باید ساعت‌ها وقت صرف کرد. اصلاً این‌گونه نیست. ابزارهای خارجی و داخلی مختلفی برای پایش شبکه‌های اجتماعی وجود دارد. به همین دلیل هم شخصِ عهده‌دار مدیریت روابط عمومی، باید به آن‌ها مسلط باشد.

در جلسات مختلف لازم است آمارها و اسلاید‌هایی به افراد نشان داده شود. همچنین نیاز به نگارش گزارش‌ها و نامه‌های مختلفی وجود دارد. به همین دلیل هم لازم است فرد به مجموعهٔ نرم‌افزاری مایکروسافت آفیس (به ویژه ورد، پاورپوینت و اکسل) آشنا باشد.

باتوجه به شرایط ای نشغل، مهارتی بالا در نگارش هم ضروری خواهد بود؛ زیرا پیام مجموعه باید به صورت واضح و مفهوم به مخاطب برسد.

برای مدیریت وظایف و پروژه‌ها، نرم‌افزارهای مختلفی وجود دارد. پراستفاده‌ترین آن‌ها در ایران، ترلو و کلیک آپ هستند. یک فرد حرفه‌ای باید توانایی کار با آن‌ها را داشته باشد.

پژوهش از دیگر وظایف کارشناس یا سرپرست بخش روابط عمومی است. به همین دلیل باید بتواند از منابع مختلف به خوبی استفاده کند.

البته منظور از پژوهش لزوماً یک کار آکادمیک نیست. گاهی برای بررسی افکار مخاطبان، نیاز به استفاده از پرسش‌نامه‌ها خواهد بود.

مهارت‌های نرم

در این پستِ شغلی، همه‌چیز محدود به تعدادی نرم‌افزار و مهارت نمی‌شود؛ زیرا ماهیت آن، نیازمند خلاقیت و توان‌مندی مخصوص به خودش است. بدون وجود این موارد، ممکن است فرد دچار چالش یا حتی مشکلات جدی شود.

از آن‌جایی که مقابل مدیر روابط عمومی افراد مختلفی قرار دارند، او به هوش هیجانی بالایی نیاز دارد. برای همین باید برای تقویت هوش هیجانی خود برنامه‌ریزی کند.

توانایی کارگروهی نیز مسئلهٔ مهمی است. از طرفی افراد مختلفی زیر دست این شخص کار می‌کنند. اگر رابطهٔ بین‌ آن‌ها به خوبی پیش نرود، سازمان نیز دچار ضرر می‌گردد. علاوه بر این، این بخش از مجموعه با دیگر قسمت‌ها ارتباط زیادی دارد. برای همین هم مدیر آن باید بتواند با دیگران همکاری کند.

چه اشخاصی مناسب ورود به حوزهٔ روابط عمومی هستند؟ (ویژگی‌های شخصیتی موردنیاز)

احتمالاً عبارت «هرکسی را بهر کاری ساختند» را شنیده‌اید. این عبارت دربارهٔ این حوزهٔ شغلی هم صادق است.

کسی که می‌خواهد در این زمینه کار کند، باید فردی برون‌گرا باشد. دلیل این مسئله تا حد زیادی مشخص است؛ زیرا اشخاص درون‌گرا، از ارتباط اجتماعی زیاد لذت نمی‌برند. برای همین هم در مشاغل مربوط به روابط عمومی، تحت فشار خواهند بود.

یکی از چالش‌های پیشِ رو در این حرفه، عدم قطعیت است. برای مثال کسی نمی‌داند بیان یک حرف، چه نتایجی خواهد داشت. در نتیجه مدیر روابط عمومی باید اهل ریسک و مسئولیت‌پذیری باشد.

گذشته از موارد قبل، یک مدیر توانا در این حوزه باید فن بیان خوبی داشته باشد. او نه تنها در مقابل رسانه‌ها، بلکه سهامداران و مدیران اصلی سازمان قرار می‌گیرد. پس نباید در چنین موقعیتی، دست و پایش را گم کند؛ چرا که در این صورت تأثیرگذاری روی آن‌ها نخواهد داشت.

از آن‌جایی که مدیریت نیاز به نقشه و برنامه‌ریزی دارد، تفکر دورنگرانه لازمهٔ آن است. پس کلی‌نگری هم باید در شخصیت چنین فردی وجود داشته باشد.

تحصیلات مورد نیاز برای تصدی پست مدیر روابط عمومی چیست؟

یکی از لازمهٔ‌های دست‌یابی به این عنوان شغلی، تحصیلات مرتبط با آن است. تقریباً بدون داشتن آن، رسیدن به این هدف غیرممکن خواهد بود. خوشبختانه رشته‌ای مرتبط با این زمینه در دانشگاه‌ها وجود دارد.

رشتهٔ «روابط عمومی» در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد. طبیعتاً کسب مدرک فوق لیسانس، برای تصاحب این پست امتیاز بیشتری خواهد داشت.

البته تنها رشتهٔ دانشگاهی مناسب این شغل، مورد قبل نیست. برخی افراد در گرایش‌های مرتبطِ رشتهٔ مدیریت و رشتهٔ ارتباطات تحصیل می‌کنند. این دسته نیز از شانس ورود به این حوزهٔ کاری بهره‌مند هستند.

عنوان‌های شغلی مربوط به مدیریت روابط عمومی

برای رسیدن به پست مدیریت، نیاز به سابقهٔ شغلی مرتبط با این زمینه وجود دارد. برای همین بد نیست با این موضوع هم آشنا باشید. این‌گونه می‌توانید بهتر کار مناسب خود را پیدا و این مسیر را شروع کنید. مشاغل مربوط با مدیریت روابط عمومی عبارت‌اند از:

• کارشناس روابط عمومی: برخی از شرکت‌ها بخش مجزایی برای PR دارند. در نتیجه علاوه بر مدیر، به کارشناس این حوزه هم نیاز خواهند داشت. برخی دیگر از سازمان‌ها، برای کاهش هزینه‌های خود به کارشناس اکتفا می‌کنند. وظیفهٔ این فرد برگزاری رویدادها و همایش‌ها، کمک به مدیریت و پایش شبکه‌های اجتماعی و تهیهٔ گزارش است.
• کارشناس تبلیغات و رسانه: برخی مجموعه‌ها تبلیغات را با روابط عمومی اشتباه می‌گیرند. جدا از آن، نیاز به یک فرد متخصص در این زمینه برای برخی از سازمان‌ها بسیار ضروری است. در این عنوان شغلی، تمرکز اصلی روی مدیریت رسانه‌های اجتماعی و برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی است.

این کار چقدر درآمد دارد؟

این مسأله، به میزان زیادی به عنوان شغلی و طرفِ قرارداد شما بستگی دارد. به طور معمول کم‌ترین میزان برای آن ۹ میلیون و بیشترین میزان ۲۰ میلیون تومان است. البته عموم قراردادها در بازهٔ ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان جا می‌گیرند.

در چه کسب‌وکارها یا سازمان‌هایی می‌توانید استخدام شوید؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت حوزهٔ روابط عمومی، تقاضای بالای آن است. مهم نیست یک سازمان دولتی مقابل شما باشد یا یک استارت‌آپ. به هرحال آن سازمان حداقل به یک کارشناس در این زمینه نیاز خواهد داشت.

به طور کلی در این ارگان‌ها می‌توانید مشغول به فعالیت شوید:

• سازمان‌های دولتی
• استارت‌آپ‌های نوپا یا باسابقه
• شرکت‌های تبلیغاتی
• مؤسسه‌های بازاریابی
• کسب‌وکارهای بین‌المللی

مسیر شغلی تبدیل شدن به یک مدیر یا کارشناس روابط عمومی

اگر حقیقیت را بخواهید، چندان مسیر شسته و رفته‌ای برای رسیدن به این جایگاه وجود ندارد. بهتر است ابتدا در یک رشتهٔ دانشگاهی مرتبط با این زمینه مشغول به تحصیل شوید.

در این حین با بازاریابی و تبلیغات هم قدری آشنایی پیدا کنید. در این زمینه هم منابع مطالعاتی مناسبی وجود دارد و هم دوره‌های باکیفیت. مهارت‌های پایه‌ای همچون ICDL را نیز یاد بگیرید. بد نیست به تخصص‌هایی چون نگارش و ویرایش هم مسلط شوید.

اگر امکان آن را پیدا کردید، پس از فارغ‌التحصیلی به عنوان کارآموز یا کارشناس روابط عمومی مشغول به کار شوید. همزمان در مقطع ارشد نیز به تحصیل بپردازید. پس از کسب سابقهٔ کار و مدرک لازم، حالا می‌توانید برای جایگاه شغلی مدیر روابط عمومی درخواست دهید.

سخن پایانی

در این متن متوجه شدید مدیر روابط عمومی کیست. همچنین فهمیدید او چه وظایفی بر دوش دارد. علاوه بر آن با پیش‌نیازها و مهارت‌های لازم برای تصدی این پست ‌آشنا شدید. در ادامه هم به حقوق این کار پی بردید.

امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. لطفاً نظرات یا حتی پیشنهادات خود را با من به اشتراک بگذارد. همچنین به اشتراک گذاری این مطلب با دیگران را فراموش نکنید. موفق باشید.

سؤالات متداول