هنر بحث کردن از مهمترین ویژگی‌هایی است که دو یا چند یا شخص در هنگام صحبت کردن در خصوص یک موضوع می‌توانند داشته باشند.
“برای آنکه به کسی بگویید در اشتباه است، نخست بگویید که حق با اوست”
بلز پاسکال
به گزارش خوبو، در فرهنگ لغات مشاجره دارای تعاریف گوناگونی است، اما یکی از تعاریف آن را به سختی می‌توانید در گفتگوهای روزانه بیابید:
“دلیل یا مجموعه‌ای از دلایل است که با هدف متقاعد نمودن دیگران
در مورد درستی یا نادرستی یک فعل یا ایده بکار می‌رود.“
اما تعریفی که بیشتر با آن آشنا هستیم این است:
“به معنای تبادل دیدگاه‌های متفاوت یا مخالف است
که به‌طور معمول پرحرارت یا همراه با عصبانیت است.“
گفتگو در مقابل مشاجره
گفتگو یا بحث، تبادل محترمانه اطلاعات است اما مشاجره تلاشی است که برای نشان دادن درستی یا هوش به‌کار می‌رود. در مشاجره‌ها طرفین سعی می‌کنند که یکدیگر رد کرده و معمولا از لحنی تند استفاده می‌کنند تا اعتمادبه‌نفس مخاطب را تضعیف کنند اما در گفتگو سعی می‌شود دیدگاه‌های واگرا، درک و تبادل اطلاعات صورت پذیرد.
در مشاجره می‌خواهیم نشان دهیم که “تنها تو اشتباه می‌کنی و بر روی اشتباهت پافشاری می‌کنی” اما در گفتگو از یکدیگر درخواست ارائه اطلاعات بیشتر می‌کنیم.
جنگ قدرت
بحث و گفتگو هنگامی به مشاجره تغییر شکل پیدا می‌کند که در حین گفتگو چنین استنباط می‌کنیم که اختلاف نظر تبدیل به حمله شخصی یا توهین به شأن و مرتبه‌مان شده است. بنابراین هنر بحث کردن را جشن بگیرید.
در این لحظه، دستگاه مغز انسان احساس ناتوانی کرده و به دنبال آدرنالین بیشتر است و با تبدیل گفتگو به مشاجره در پی یافتن انگیزه، قدرت و کنترل است.
در واقع هدف از مشاجره، کسب پیروزی است، نه یافتن حقیقت.
در روابط با عزیزان
در مشاجره با عزیزانی که انتظار داریم از عواطف و احساسات ما مراقبت کنند، طرفین از روش‌های دیگری برای قدرت‌طلبی خود استفاده می‌کنند؛ برای مثال پوزخند زدن، تغییر تُن صدا، حرکات بدن و تغییر حالات چهره تلاشی است برای از میدان به در کردن کسی که در دایرۀ عزیزان ما قرار دارد. در اینجا شاید به دلیل احترامی که برای آنان قائلیم، از مشاجرۀ رودرو پرهیز و به تکنیکهای گفته شده رو می‌آوریم.
برخی از مشاجرات عاطفی نیز با جملاتی چون “اگر با من مخالفت کنی، دیگر نمی‌توانم تو را دوست داشته باشم” همراه است که فرد به شکلی غیرمستقیم برای تحت سیطره گرفتن کسی که دوستش دارد تلاش می‌کند.
همواره باید در نظر داشت که گفتگو میان شرکای ذهنی و مشاجره میان مخالفان است.
گفتگو زمانی به مشاجره و جدل کشیده می‌شوند که:
- اختلاف‌نظر را نوعی طرد کردن تعبیر کنیم.
- برداشت ما از حرف یا عملی، اهانت و بی‌احترامی باشد.
روش‌های پیشگیری از جدل
اگر اختلاف‌نظری در حال تبدیل به حسِ طردشدگی است، در تلاش برای محافظت از شریک زندگیتان از داشتن چنین حسی باشید.
اگر فکر می‌کنید که طرف مقابل احساس می‌کند مورد بی‌احترامی قرار گرفته، به او احترام گذاشته و از گسترش این برداشت اشتباه در او جلوگیری کنید.
مشاجره زمانی به گفتگو تبدیل می‌شود که طرفین تشخیص دهند:
- دیگری نمی‌خواهد ارزش او را پایین آورد.
- خشم و ناراحتی به آرامی فرو می‌نشیند.
- رابطۀ و پیوند میان یکدیگر مهمتر از اختلاف دیدگاه‌هاست.
در روابط عاشقانه نیز زوجین باید به این درک برسند که ارزش‌های فردی‌شان هرگز در معرض خطر نبوده و با گفتگو و بحث، شأن و مرتبه‌شان مورد تهدید قرار نمی‌گیرد.
ارزش‌های اصلی و درونی به اعتبارسنجی و نظر دیگران وابسته نیست. در عوض، ارزش‌های درونی هر فرد با چیزهایی همچون شفقت، مهربانی و احترام سنجیده خواهد شد. با سالم ماندن هسته ارزش‌های درونی‌تان، مشاجره خود به خود به گفتگو تبدیل می‌شود.
به قلم دکتر استیون استوسنی، نویسنده و استاد دانشگاه مریلند و کالج سنت مری در آمریکا
منتشر شده در مجله Psychology Today
در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۲
نظرات کاربران