یورو (جام ملت های اروپا)

یورو (Euros) یا جام ملت های اروپا (UEFA European Championship) یک تورنمنت فوتبال مردان است که هر چهار سال یک بار میان کشورهای اروپایی برگزار می‌شود.

به گزارش خوبو و به نقل از سایت یوفا، مسابقات یورو یکی از معتبرترین مسابقات ملی است. این مسابقات مابین کشورهای عضو کنفدراسیون فوتبال اروپا (یوفا) برگزار می‌شود. اولین دوره برگزاری این مسابقات سال 1960 بوده است. از آن به بعد، به صورت مرتب هر چهار سال یک بار برگزار شده است. در سال 2020 به دلیل پاندمی ویروس کرونا، این مسابقات به تعویق افتاد و سال 2021 میزبان این جشنواره بزرگ فوتبالی است. قهرمان یورو به صورت خودکار راهی جام کنفدراسیون ها می‌شود.

تاریخچه یورو

آنری دلونی (Henri Delaunay) دبیرکل فدراسیون فوتبال فرانسه، در سال 1927 ایده برگزاری یک مسابقات پان اروپایی را داد، اما تا سال 1958 (سه سال پس از مرگ دلونی) این ایده اجرایی نشد. به احترام دلونی، جام اعطایی به قهرمانان، به اسم او نامگذاری شد.

برگزاری مسابقات با چهار تیم

در سال 1960، اولین دوره مسابقات یورو با حضور چهار کشور در فرانسه برگزار شد. این چهار تیم از میان 17 کشور مجوز حضور در مرحله نهایی را دریافت کردند. شوروی با برد 2-1 مقابل یوگوسلاوی در یک فینال پر تنش به اولین قهرمان مسابقات تبدیل شد. این در حالیست که اسپانیا به دلایل سیاسی از حضور در دیدار مقابل شوروی در مرحله مقدماتی مسابقات انصراف داد. انگلیس، هلند، ایتالیا و آلمان غربی غایبین بزرگ اولین دوره برگزاری مسابقات بودند.

چهار سال بعد، مسابقات در کشور اسپانیا برگزار شد. این بار تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در مرحله مقدماتی به شکل قابل‌توجهی افزایش یافت. 29 کشور در این مسابقات شرکت کردند و آلمان غربی باز هم بزرگترین غایب رقابت‌ها بود. یونان نیز پس از قرعه‌کشی از مصاف با آلبانی که با آن ها در جنگ بود، انصراف داد. اسپانیا قهرمان دومین دوره مسابقات لقب گرفت.

قالب مسابقات برای یورو 1968 باز هم تغییری نکرد. ایتالیا میزبان این دوره بود و به تنها قهرمانی خود دست یافت. برای اولین و تنها بار در این رقابت ها از سکه برای تعیین تیم برنده استفاده شد. ایتالیا خوش شانس بود که موفق شد شوروی را در مرحله نیمه نهایی با قرعه سکه شکست دهد. دیدار نهایی این جام نیز، تنها فینالی بود که تکرار شد. باز هم تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در این دوره افزایش یافت، که این نشان از افزایش محبوبیت این رقابت‌ها داشت.

بلژیک میزبان یورو 1972 در چهارمین دوره مسابقات بود. آلمان غربی با درخشش بازیکنانی که دو سال بعد نیز قهرمانی جام جهانی را کسب کردند، به اولین قهرمانی اش در این رقابت‌ها دست یافت.

مسابقات سال 1976 که در یوگوسلاوی برگزار شد، آخرین دوره ای بود که چهار تیم در مرحله نهایی شرکت می‌کردند. چکسلواکی موفق شد در دیدار فینال در ضربات پنالتی آلمان غربی را شکست دهد. پنالتی جسورانه آنتونین پاننکا در این دیدار به ثبت رسید.

برگزاری مسابقات با هشت تیم

از سال 1980، تصمیم بر آن شد که مسابقات با حضور هشت تیم برگزار شود. تیم‌ها به دو گروه چهار تیمی تقسیم می‌شدند. تیم صدرنشین راهی فینال می‌شد و تیم دوم به مسابقه رده‌بندی راه پیدا می‌کرد. آلمان غربی در کشور ایتالیا موفق شد دومین قهرمانی خود را نیز کسب کند و اولین کشوری شود که به این مهم نائل می‌آید.

فرانسه اولین عنوان قهرمانی ملی خود را در یورو 1984 و در خانه به دست آورد. در دوره‌ای که میشل پلاتینی بهترین عملکرد فردی در یک دوره یورو را به ثبت رساند، فرانسه موفق شد با عبور از اسپانیا به قهرمانی دست یابد. میشل پلاتینی در تمامی 5 دیدار فرانسه گلزنی کرد و با به ثمر رساندن 9 گل، رکوردی تاریخی به نام خود ثبت کرد. در این دوره از مسابقات، فرمت برگزاری دچار تغییر شد. دیگر خبری از مسابقه رده بندی نبود. تیم‌های اول و دوم گروه‌ها در مرحله نیمه نهایی به مصاف هم می‌رفتند و تیم پیروز راهی فینال می‌شد.

آلمان غربی میزبان یورو 1988 بود، اما در خانه مغلوب هلند شد. این برد باعث برگزاری جشن های زیادی در هلند شد. هلند با عبور از شوروی در مسابقه فینال به اولین قهرمانی اش دست یافت. مارکو فان باستن زیباترین گل تاریخ جام را به ثمر رساند.

مسابقات یورو 1992 در کشور سوئد برگزار شد. به دلیل مسائل سیاسی، یوگوسلاوی از حضور در مسابقات منع شد. دانمارک به عنوان کشور جایگزین وارد مسابقات شد و به اولین قهرمانی‌اش دست یافت. آن ها در نیمه نهایی موفق به عبور از سد هلند، مدافع عنوان قهرمانی و در فینال موفق به شکست دادن آلمان، قهرمان جام جهانی 1990 شدند. این اولین تورنمنتی بود که آلمان متحد در آن شرکت می‌کرد.

برگزاری مسابقات با شانزده تیم

انگلیس میزبان یورو 1996 بود که برای اولین بار مسابقات با حضور 16 تیم برگزار شد. این اولین تورنمنتی بود که از نام یورو برای مسابقات استفاده شد. در مرحله نیمه نهایی، آلمان موفق به عبور از سد میزبان شد. در دیدار فینال نیز، آلمان با قانون گل طلایی موفق به شکست دادن جمهوری چک و کسب سومین قهرمانی‌اش شد. این اولین قهرمانی آلمان تحت عنوان آلمان متحد بود.

یورو 2000 اولین تورنمنتی بود که در دو کشور برگزار شد. هلند و بلژیک میزبان مشترک مسابقات بودند. فرانسه به عنوان قهرمان جام جهانی موفق شد در مسابقه فینال و با قانون گل طلایی از سد ایتالیا عبور کند و به دومین قهرمانی‌اش دست یابد.

مسابقات یورو 2004 در کشور پرتغال برگزار شد. یونان که پیش از این فقط در مسابقات جام جهانی 1994 و یورو 1980 شرکت کرده بود، شگفتی ساز شد و با عبور از سد میزبان در دیدار نهایی به قهرمانی رسید. این درحالیست که پیش از شروع جام، شانس قهرمانی یونان یک به 150 بود (دومین شانس کم پس از لتونی). در این جام، آن ها با قانون گل نقره ای موفق به شکست دادن جمهوری چک در نیمه نهایی شدند.

یورو 2008 در دو کشور اتریش و سوئیس برگزار شد. اسپانیا با تغییر نسل بازیکنان خود وارد جام شد و موفق شد با شکست دادن آلمان در دیدار فینال به دومین قهرمانی اش دست یابد. این آغاز سلطه اسپانیا بر فوتبال جهان بود.

یورو 2012 نیز در دو کشور لهستان و اوکراین برگزار شد. اسپانیا در دیدار فینال موفق شد با چهار گل ایتالیا را شکست دهد تا قاطعانه‌ترین نتیجه تاریخ فینال‌های یورو را به ثبت رساند. لاروخا به اولین تیمی تبدیل شد که از عنوان قهرمانی‌اش دفاع می‌کند. فرناندو تورس نیز به اولین بازیکنی تبدیل شد که در دو فینال رقابت‌ها گلزنی می‌کند.

برگزاری مسابقات با بیست و چهار تیم

در سال 2007، فدراسیون فوتبال جمهوری ایرلند و فدراسیون فوتبال اسکاتلند پیشنهاد گسترش مسابقات یورو را دادند. این پیشنهاد در سپتامبر 2008 توسط کمیته اجرایی یوفا تایید شد. از 54 عضو یوفا، فقط سه عضو از جمله انگلیس و آلمان مخالف این تصمیم بودند.

در 28 می 2010، یوفا اعلام کرد یورو 2016 به میزبانی فرانسه و با حضور 24 تیم برگزار می‌شود. فرانسه برای سومین بار میزبانی مسابقات را بر عهده گرفت. پرتغال که فقط با سه تساوی از مرحله گروهی صعود کرد، با گلی که ادر در وقت های اضافی بازی به ثمر رساند از سد فرانسه عبور کرد، تا به اولین قهرمانی خود در یک تورنمنت بزرگ دست یابد.

برای یورو 2020، سه پیشنهاد میزبانی از جمله از جانب ترکیه، پیشنهاد مشترک جمهوری ایرلند، اسکاتلند و ولز و پیشنهاد مشترک آذربایجان و گرجستان به یوفا ارائه شد. در دسامبر 2012، یوفا اعلام کرد مسابقات یورو 2020 برای اولین بار در چندین شهر از کشورهای مختلف اروپا برگزار می‌شود. مسابقات نیمه نهایی و فینال به صورت متمرکز در استادیوم ومبلی لندن برگزار خواهد شد. به دلیل پاندمی ویروس کرونا، این مسابقات با یک سال تاخیر در تابستان 2021 برگزار شد.

جام قهرمانی یورو

جایزه آنری دلونی به قهرمان مسابقات جام ملت های اروپا اهدا می‌شود. این جایزه به افتخار آنری دلونی اولین دبیرکل یوفا که پیشنهاد برگزاری مسابقات یورو را داد، نامگذاری شده است. او پنج سال پیش از برگزاری اولین دوره رقابت‌ها درگذشت. پیر دلونی پسر آنری، مسئول برگزاری اولین دوره یورو شد.

از زمان برگزاری اولین دوره، این جام به تیم برنده اهدا می‌شود، تا به مدت چهار سال و تا برگزاری دوره بعدی، آن را در اختیار داشته باشد. عبارت های Coupe d’Europe (جام اروپا)، Coupe Henri Delaunay (جام آنری دلونی) و Championnat d’Europe (قهرمانی اروپا) در جلو و یک پسر شعبده باز در پشت جام حک شده است.

برای یورو 2008، جام آنری دلونی برای بزرگتر شدن از نو ساخته شد، زیرا جام قدیمی تحت‌الشعاع سایر جام‌های یوفا از جمله جام جدید لیگ قهرمانان اروپا قرار گرفته بود. جام جدید از نقره استرلینگ ساخته شده و اکنون 8 کیلوگرم (18 پوند) وزن و 60 سانتی متر (24 اینچ) ارتفاع دارد. جام جدید، 2 کیلوگرم سنگین‌تر و 18 سانتی‌متر بلندتر از جام قبلی است.

اسامی کشورهای برنده جام که بر روی پلاک‌های چسب خورده نشان داده شده بودند، اکنون در پشت جام حک شده‌‎اند. نام آلمان به جای آلمان غربی به عنوان قهرمانی یورو 72 و یورو 80 ذکر شده است. از سال 2016، پسر شعبده باز به پشت جام بازگشت.

به بازیکنان و مربیان قهرمان و نایب قهرمان، به ترتیب مدال‌های طلا و نقره اهدا می‌شود. هر فدراسیونی که تیمش در فینال حضور پیدا کند، یک لوح یادبود دریافت می‌کند. اگرچه مسابقه رده بندی دیگر وجود ندارد، یوفا در سال 2008 تصمیم گرفت، به بازندگان بازی مرحله نیمه نهایی (ترکیه و روسیه) مدال برنز اهدا کند. این موضوع در سال‌های 2012 برای کشورهای آلمان و پرتغال نیز تکرار شد. اما یوفا تصمیم گرفت، از سال 2016 به بعد، دیگر این کار را انجام ندهد. پیش از این برای برندگان بازی رده‌بندی مسابقات تا یورو 1980، مدال برنز اهدا می‌شد.

فرمت برگزاری مسابقات یورو

قبل از سال 1980، تنها 4 تیم در مسابقات یورو شرکت می‌کردند. از سال 1980 تا سال 1992، مسابقات در دو گروه چهار تیمی برگزار شد. از سال 1996 تا سال 2012، مسابقات در چهار گروه چهار تیمی برگزار شد.

از سال 2016 تصمیم بر این شد، که مسابقات با حضور 24 تیم در شش گروه چهار تیمی برگزار شود. از هر گروه دو تیم برتر صعود می کنند و چهار تیم برتر سوم گروه‌ها نیز به مرحله بعدی راه پیدا می‌کنند تا 16 تیم برتر مسابقات در مراحل حذفی به رقابت بپردازند.

اولویت برای رتبه بندی به شرح ذیل است:

1. امتیاز
2. بازی رودررو
3. تفاضل گل
4. گل زده
5. اگر شرایط دو تیم از هر نظر برابر باشد و بازی آخر مقابل هم قرار بگیرند، ضربات پنالتی تیم برتر را مشخص می کند.
6. بازی جوانمردانه (هر کارت زرد یک امتیاز منفی، هر کارت قرمز سه امتیاز منفی، کارت زرد و سپس کارت قرمز مستقیم چهار امتیاز منفی)
7. تیمی که در رنکینگ یوفا در رتبه بالاتری قرار گرفته باشد

رکوردهای یورو: تیم ها

تاکنون 16 دوره مسابقات یورو برگزار شده است.

فینال های برگزار شده یورو

قهرمانان یورو

فرانسه با سه بار میزبانی مسابقات رکورددار است. در اولین دوره برگزاری مسابقات که در کشور فرانسه برگزار شد، شوروی به تنها عنوان قهرمانی خود دست یافت.

جام	میزبان	قهرمان	نایب قهرمان
1960	فرانسه	شوروی	یوگوسلاوی
1964	اسپانیا	اسپانیا	شوروی
1968	ایتالیا	ایتالیا	یوگوسلاوی
1972	بلژیک	آلمان غربی	شوروی
1976	یوگوسلاوی	چکسلواکی	آلمان غربی
1980	ایتالیا	آلمان غربی	بلژیک
1984	فرانسه	فرانسه	اسپانیا
1988	آلمان غربی	هلند	هلند
1992	سوئد	دانمارک	آلمان
1996	انگلیس	آلمان	جمهوری چک
2000	بلژیک، هلند	فرانسه	ایتالیا
2004	پرتغال	یونان	پرتغال
2008	اتریش، سوئیس	اسپانیا	آلمان
2012	لهستان، اوکراین	اسپانیا	ایتالیا
2016	فرانسه	پرتغال	فرانسه
2020	چند کشور	ایتالیا	انگلیس

پرافتخارترین کشورهای یورو

آلمان و اسپانیا با کسب سه قهرمانی، در جمع قهرمانان یورو رکورددار هستند. آلمان با شش حضور در فینال مسابقات، بیشتر از هر کشور دیگری در فینال حضور داشته است. تاکنون 13 کشور مختلف طعم حضور در فینال را چشیده‌اند. از این جمع 10 تیم موفق به قهرمانی شده‌اند.

نام تیم	قهرمانی	نایب قهرمانی
آلمان*	3	3
اسپانیا	3	1
ایتالیا	2	2
فرانسه	2	1
شوروی	1	3
جمهوری چک**	1	1
پرتغال	1	1
هلند	1	0
دانمارک	1	0
یونان	1	0
یوگوسلاوی	0	2
بلژیک	0	1
انگلیس	0	1

رده بندی تیم ها

رده بندی تیم ها در تاریخ مسابقات یورو

آلمان از هر لحاظ بهترین تیم تاریخ مسابقات است. تیمی که بیشتر رکوردها را در اختیار دارد.

تیم	دوره	جام	امتیاز
آلمان*	13	3	67
ایتالیا	10	2	60
اسپانیا	11	3	57
فرانسه	10	2	54
هلند	10	1	48
پرتغال	8	1	48
انگلیس	10	0	43
جمهوری چک*	10	1	37
روسیه*	12	1	33
دانمارک	9	1	26

رکوردهای یک خطی

• بیشترین قهرمانی: 3 (آلمان، اسپانیا)
• بیشترین نایب قهرمانی: 3 (آلمان، شوروی)
• بیشترین حضور در فینال: 6 (آلمان)
• بیشترین حضور در مرحله نیمه نهایی: 9 (آلمان)
• بیشترین باخت در مرحله نیمه نهایی: 4 (هلند)
• بیشترین حضور در مرحله یک چهارم نهایی: 10 (آلمان)
• بیشترین باخت در مرحله یک چهارم نهایی: 5 (انگلیس)
• بیشترین صعود از مرحله گروهی: 8 (آلمان)
• بیشترین حذف از مرحله گروهی: 6 (روسیه)
• بیشترین حضور بدون حذف از مرحله گروهی: 8 (پرتغال)
• بیشترین حضور در مرحله نهایی مسابقات: 13 (آلمان)، از یورو 1972 در تمامی یوروها حاضر بوده است.
• بیشترین قهرمانی متوالی: 2 (اسپانیا، 2008 و 2012)
• بیشترین فینال متوالی: 3 (آلمان، 1972 تا 1980)
• بیشترین حضور متوالی در مرحله نیمه نهایی: 4 (شوروی، 1960 تا 1972)
• بیشترین حضور متوالی در مرحله یک چهارم نهایی: 7 (آلمان، 1972 تا 1996)
• بیشترین حضور متوالی در مرحله نهایی مسابقات: 13 (آلمان)، از یورو 1972 در تمامی یوروها حاضر بوده است.
• بیشترین فاصله میان دو قهرمانی: 53 سال (ایتالیا، 1968 تا 2021)
• بیشترین فاصله جهت حضور در دو فینال: 32 سال (ایتالیا، 1968 تا 2000)
• بیشترین فاصله جهت حضور در دو تورنمنت: 44 سال (مجارستان، 1972 تا 2016)
• میزبانان قهرمان: اسپانیا (1964)، ایتالیا (1968)، فرانسه (1984)
• بیشترین بازی: 53 (آلمان)
• بیشترین برد: 27 (آلمان)
• بیشترین برد متوالی: 5 (فرانسه، 1984)، (هلند، 1988 تا 1992)، (جمهوری چک، 2000 تا 2004)، (ایتالیا، 2020)
• بیشترین بازی متوالی بدون برد: 9 (شوروی/کشورهای مستقل مشترک المنافع/روسیه، 1988 تا 2004)
• بیشترین باخت: 17 (دانمارک)
• بیشترین باخت متوالی: 6 (یوگوسلاوی، 1968 تا 1984)
• بیشترین بازی متوالی بدون باخت: 14 (اسپانیا، 2008 تا 2016)
• بیشترین تساوی: 18 (ایتالیا)
• بیشترین تساوی متوالی: 4 (پرتغال، 2012 تا 2016)
• بیشترین بازی متوالی بدون تساوی: 17 (جمهوری چک، 1996 تا 2016)
• بهترین خط حمله: 78 (آلمان)
• بهترین خط حمله در یک تورنمنت: 14 (فرانسه، 1984)
• بدترین خط دفاع: 55 (آلمان)
• بدترین خط دفاع در یک تورنمنت: 13 (یوگوسلاوی، 2000)
• بیشترین کلین شیت متوالی: 7 (اسپانیا، 2012 تا 2016)
• بیشترین دقایق بسته نگه داشتن دروازه: 734 دقیقه (اسپانیا، 2012 تا 2016)
• بیشترین تقابل: 7 بار (ایتالیا و اسپانیا)
• بیشترین تقابل در فینال: 2 بار (آلمان غربی/آلمان و چکسلواکی/جمهوری چک)

رکوردهای یورو: بازیکنان

بیشترین بازی

رکوردداران بیشترین بازی در تاریخ یورو

کریستیانو رونالدو ستاره تیم ملی پرتغال با انجام 25 بازی، رکورددار بازی در تاریخ مسابقات است.

نام بازیکن	ملیت	تعداد بازی
کریستیانو رونالدو	پرتغال	25
ژائو موتینیو	پرتغال	19
په په	پرتغال	19
باستین شواین اشتایگر	آلمان	18
لئوناردو بونوچی	ایتالیا	18
جانلوییجی بوفون	ایتالیا	17
جورجو کیه لینی	ایتالیا	17

• بیشترین دقایق بازی: کریستیانو رونالدو (2153 دقیقه، پرتغال)
• بیشترین کاپیتانی: کریستیانو رونالدو (16 کاپیتانی، پرتغال)
• بیشترین برد: کریستیانو رونالدو (پرتغال) با 12 برد – سسک فابرگاس (اسپانیا)، آندرس اینیستا (اسپانیا) با 11 برد

بیشترین بازی متوالی

رکوردداران بازی متوالی در یورو

کریستیانو رونالدو فوق ستاره فوتبال پرتغال با حضور در 17 دیدار متوالی یورو رکورددار است.

نام بازیکن	ملیت	بازی
کریستیانو رونالدو	پرتغال	17
آندرس اینیستا	اسپانیا	16
سسک فابرگاس	اسپانیا	16
جانلوییجی بوفون	ایتالیا	15

بیشترین بازی در فینال

رکوردداران بازی در فینال یورو

تاکنون 24 بازیکن موفق شده‌اند در دو دوره مسابقات یورو در فینال به میدان بروند که از این جمع فقط 8 بازیکن موفق به قهرمانی در هر دو جام شده‌اند.

نام بازیکن	ملیت	تعداد فینال
والنتین ایوانوف	شوروی	2
لو یاشین	شوروی	2
ویکتور پوندلنیک	شوروی	2
فرانتس بکن باوئر	آلمان	2
اولی هونس	آلمان	2
سپ مایر	آلمان	2
گئورگ شوارتزنبک	آلمان	2
هربرت ویمر	آلمان	2
برنهارد دیتس	آلمان	2
توماس هسلر	آلمان	2
توماس هلمر	آلمان	2
یورگن کلینزمن	آلمان	2
ماتیاس زامر	آلمان	2
ژابی آلونسو	اسپانیا	2
ایکر کاسیاس	اسپانیا	2
سسک فابرگاس	اسپانیا	2
آندرس اینیستا	اسپانیا	2
سرخیو راموس	اسپانیا	2
داوید سیلوا	اسپانیا	2
فرناندو تورس	اسپانیا	2
ژاوی	اسپانیا	2
کریستیانو رونالدو	پرتغال	2
جورجو کیه لینی	ایتالیا	2
لئوناردو بونوچی	ایتالیا	2

بیشترین دوره حضور

رکوردداران بیشترین دوره حضور در یورو

ایکر کاسیاس و کریستیانو رونالدو تنها بازیکنان تاریخ فوتبال هستند که در پنج دوره مسابقات یورو حضور داشته‌اند، هر چند کاسیاس در دو دوره آن به میدان نرفته است.

نام بازیکن	ملیت	سال های حضور (تعداد بازی)
ایکر کاسیاس	اسپانیا	2000 (0), 2004 (3), 2008 (5), 2012 (6), 2016 (0)
کریستیانو رونالدو	پرتغال	2004 (6), 2008 (3), 2012 (5), 2016 (7), 2020 (3)

بیشترین فاصله میان حضور در دو جام

دراگان استویکوویچ هافبک سابق تیم ملی یوگوسلاوی در یورو 1984 بازیکن تیمش بود. او در یورو 2000، پس از 16 سال وقفه، بار دیگر در این رقابت‌ها به میدان رفت.

نام بازیکن (ملیت)	بازگشت	آخرین بازی*	اولین بازی*
دراگان استویکوویچ (یوگوسلاوی)	15 سال و 360 روز	1984/06/19 مقابل فرانسه	2000/06/13 مقابل اسلوونی
دینو زوف (ایتالیا)	12 سال و 2 روز	1968/06/10 مقابل یوگوسلاوی	1980/06/12 مقابل اسپانیا
گئورگی هاجی (رومانی)	11 سال و 359 روز	1984/06/17 مقابل آلمان	1996/06/10 مقابل فرانسه
لوتار ماتئوس (آلمان)	11 سال و 357 روز	1988/06/21 مقابل هلند	2000/06/12 مقابل رومانی

جوان ترین بازیکنان

جوان ترین بازیکنان تاریخ یورو

جود بلینگام که توسط گرت ساوتگیت در لیست 26 نفره انگلیس برای حضور در یورو 2020 قرار داشت، با حضور در دیدار مقابل کرواسی با 17 سال و 349 روز سن به جوانترین بازیکنی تبدیل شد که در تاریخ مسابقات یورو به میدان می‌رود. کاسپر کوزووسکی هافبک تیم ملی لهستان در جریان دیدار مقابل اسپانیا، این رکورد را 103 روز بهبود بخشید و به نام خود ثبت کرد.

نام بازیکن	ملیت	سن
کاسپر کوزووسکی	لهستان	17 سال و 246 روز
جود بلینگام	انگلیس	17 سال و 349 روز
یترو ویلمز	هلند	18 سال و 71 روز
انزو شیفو	بلژیک	18 سال و 115 روز

مسن ترین بازیکنان

مسن ترین بازیکنان تاریخ یورو

گابور کیرای که دروازه بان اصلی تیم ملی مجارستان در رقابت های یورو 2016 بود، با حضور در دیدار مقابل بلژیک با 40 سال و 86 روز سن به مسن ترین بازیکنی تبدیل شد که در تاریخ مسابقات یورو به میدان می‌رود.

نام بازیکن	ملیت	سن
گابور کیرای	مجارستان	40 سال و 86 روز
لوتار ماتئوس	آلمان	39 سال و 91 روز
مورتن اولسن	دانمارک	38 روز و 308 روز

بهترین گلزنان

بهترین گلزنان تاریخ جام ملت های اروپا

کریستیانو رونالدو با به ثمر رساندن 14 گل، رکورددار گلزنی در تاریخ یورو است.

نام بازیکن (کشور)	گل	میانگین گل
کریستیانو رونالدو (پرتغال)	14	0.56
میشل پلاتینی (فرانسه)	9	1.80
آلن شیرر (انگلیس)	7	0.78
آنتوان گریزمان (فرانسه)	7	0.63
رود فن نیستلروی (هلند)	6	0.75
پاتریک کلایورت (هلند)	6	0.67
وین رونی (انگلیس)	6	0.60
تیری آنری (فرانسه)	6	0.55
زلاتان ابراهیموویچ (سوئد)	6	0.46
نونو گومز (پرتغال)	6	0.43

• بیشترین گلزنی از روی نقطه پنالتی: کریستیانو رونالدو با 5 گل – آلن شیرر (انگلیس)، گایزکا مندیتا (اسپانیا)، زین الدین زیدان (فرانسه)، بوگدان استانچو (رومانی) با 2 گل از روی نقطه پنالتی

بیشترین گل در یک مسابقه

هت تریک در یورو

تاکنون فقط در هشت مسابقه شاهد هت تریک بوده‌ایم. هیچ بازیکنی موفق نشده در این مسابقات بیش از سه گل به ثمر رساند. میشل پلاتینی ستاره تیم ملی فرانسه در یورو 1984 نیز تنها بازیکنی است که دو بار در این رقابت‌ها هت تریک کرده است. همچنین میشل پلاتینی با هت تریک در 18 دقیقه در جریان دیدار فرانسه و یوگوسلاوی در یورو 1984، سریع‌ترین هت تریک را به نام خود ثبت کرده است.

نام بازیکن	گل	مسابقه
دیتر مولر	3	آلمان 4-2 یوگوسلاوی
کلاوس آلوفس	3	آلمان 3-2 هلند
میشل پلاتینی	3	فرانسه 5-0 بلژیک
میشل پلاتینی	3	فرانسه 3-2 یوگوسلاوی
مارکو فان باستن	3	هلند 3-1 انگلیس
سرجیو کونسیسائو	3	پرتغال 3-0 آلمان
پاتریک کلایورت	3	هلند 6-1 یوگوسلاوی
داوید ویا	3	اسپانیا 4-1 روسیه

رکورددار گلزنی در دیدارهای متوالی

بازیکنان رکورددار گلزنی در دیدارهای متوالی یورو

میشل پلاتینی موفق شده در 5 دیدار متوالی با پیراهن تیم ملی فرانسه در یورو 84 گلزنی کند و رکوردی جاودانه در جام ملت های اروپا به نام خود به ثبت رساند.

نام بازیکن	ملیت	بازی
میشل پلاتینی	فرانسه	5
ساوو میلوشویچ	یوگوسلاوی	4
میلان باروش	جمهوری چک	4

رکورددار گلزنی در ادوار مختلف

کریستیانو رونالدو تنها بازیکن تاریخ یورو است که موفق به گلزنی در پنج دوره مختلف این مسابقات شده است. هشت بازیکن نیز در سه دوره مسابقات گلزنی کرده اند.

نام بازیکن	ملیت	تعداد دوره
کریستیانو رونالدو	پرتغال	5
یورگن کلینزمن	آلمان	3
ولادیمیر اسمیچر	جمهوری چک	3
نونو گومز	پرتغال	3
تیری آنری	فرانسه	3
زلاتان ابراهیموویچ	سوئد	3
هلدر پوستیکا	پرتغال	3
وین رونی	انگلیس	3
روبرت لواندوفسکی	لهستان	3

جوان ترین گلزنان

جوان ترین گلزنان تاریخ یورو

یوهان فونلانتن وینگر سابق تیم ملی سوئیس در یورو 2004، در جریان شکست 1-3 مقابل فرانسه در مرحله گروهی مسابقات، در دقیقه 26 بازی موفق به گلزنی شد تا با 18 سال و 141 روز سن، جوان ترین گلزن تاریخ رقابت‌های یورو لقب گیرد.

نام بازیکن	ملیت	سن
یوهان فونلانتن	سوئیس	18 سال و 141 روز
وین رونی	انگلیس	18 سال و 237 روز
رناتو سانچز	پرتغال	18 سال و 317 روز

مسن ترین گلزنان

مسن ترین گلزنان تاریخ یورو

ایویکا واستیچ مهاجم تیم ملی اتریش در یورو 2008، در جریان تساوی 1-1 مقابل لهستان، 26 دقیقه در میدان حاضر بود و موفق شد تک گل تیمش را به ثمر رساند تا با 38 سال و 257 روز سن، مسن ترین گلزن تاریخ رقابت‌های یورو لقب گیرد.

نام بازیکن	ملیت	سن
ایویکا واستیچ	اتریش	38 سال و 257 روز
گوران پاندف	مقدونیه شمالی	37 سال و 322 روز
زولتان گرا	مجارستان	37 سال و 61 روز

سریع ترین گل ها

سریع ترین گل های تاریخ یورو

دمیتری کیریچنکو زننده سریع ترین گل تاریخ یورو است. در مرحله گروهی یورو 2004، بازیکن تیم ملی روسیه در دقیقه 1:07 بازی موفق شد دروازه یونان را بگشاید تا سریع ترین گل تاریخ مسابقات را به نام خود ثبت کند.

نام بازیکن (ملیت)	زمان	تاریخ
دمیتری کیریچنکو (روسیه)	01:07	2004/06/20
امیل فورسبرگ (سوئد)	01:22	2021/06/23
یوسف پولسن (دانمارک)	01:39	2021/06/17

آقای گل ها

آقای گل های یورو

تاکنون هیچ بازیکنی موفق نشده بیش از یک دوره آقای گل مسابقات شود. در طی 16 دوره برگزاری مسابقات یورو، تاکنون 26 بازیکن مختلف موفق به کسب عنوان آقای گلی مسابقات شده‌اند. برخی به صورت انفرادی و برخی دیگر به صورت مشترک این عنوان را کسب کرده‌اند.

جام	آقای گل (ملیت)	تعداد گل
1960	میلان گالیچ (یوگوسلاوی) فرانسوا اود (فرانسه) والنتین ایوانوف (شوروی) دراژان یرکوویچ (یوگوسلاوی) ویکتور پوندلنیک (شوروی)	2
1964	دژو نواک (مجارستان) فرانس بنه (مجارستان) خسوس ماریا پردا (اسپانیا)	2
1968	دراگان ژاییچ (یوگوسلاوی)	2
1972	گرد مولر (آلمان غربی)	5
1976	دیتر مولر (آلمان غربی)	3
1980	کلاوس آلوفس (آلمان غربی)	3
1984	میشل پلاتینی (فرانسه)	9
1988	مارکو فان باستن (هلند)	5
1992	هنریک لارسن (دانمارک) توماس برولین (سوئد) دنیس برکمپ (هلند) کارل هاینس ریدله (آلمان)	3
1996	آلن شیرر (انگلیس)	5
2000	پاتریک کلایورت (هلند) ساوو میلوشویچ (یوگوسلاوی)	5
2004	میلان باروش (جمهوری چک)	5
2008	داوید ویا (اسپانیا)	4
2012	فرناندو تورس (اسپانیا)	3
2016	آنتوان گریزمان (فرانسه)	6
2020	کریستیانو رونالدو (پرتغال)	5

بیشترین قهرمانی

بازیکنان رکورددار قهرمانی در مسابقات یورو

راینر بونهوف هافبک سابق تیم ملی آلمان غربی در دو قهرمانی این تیم در یورو 1972 و 1980 عضوی از تیم بود و به اولین بازیکنی تبدیل شد که دو بار قهرمان یورو می شود، هرچند حتی یک بار نیز در این رقابت ها به میدان نرفت. 32 سال پس از رکوردزنی بونهوف، 12 بازیکن اسپانیایی موفق شدند که این رکورد را تکرار کنند.

نام بازیکن	تعداد قهرمانی	سال های قهرمانی (تعداد بازی)
راینر بونهوف	2	1972 (0), 1980 (0)
رائول آلبیول	2	2008 (2), 2012 (0)
ژابی آلونسو	2	2008 (4), 2012 (6)
آلوارو آربلوا	2	2008 (1), 2012 (6)
ایکر کاسیاس	2	2008 (5), 2012 (6)
سانتیاگو کازورلا	2	2008 (5), 2012 (2)
سسک فابرگاس	2	2008 (6), 2012 (6)
آندرس اینیستا	2	2008 (6), 2012 (6)
سرخیو راموس	2	2008 (5), 2012 (6)
پپه رینا	2	2008 (1), 2012 (0)
داوید سیلوا	2	2008 (5), 2012 (6)
فرناندو تورس	2	2008 (5), 2012 (5)
ژاوی	2	2008 (5), 2012 (6)

کاپیتان های قهرمان

کاپیتان های قهرمان یورو

تاکنون 15 بازیکن موفق به بالا بردن جام قهرمانی یورو در مقام کاپیتان شده‌اند. ایکر کاسیاس تنها بازیکنی است که دو بار به عنوان کاپیتان، جام قهرمانی یورو را بالای سر برده است.

جام	قهرمان	کاپیتان
1960	شوروی	ایگور نتو (اسپارتاک مسکو)
1964	اسپانیا	فران الیویا (بارسلونا)
1968	ایتالیا	جاچینتو فاکتی (اینتر میلان)
1972	آلمان غربی	فرانتس بکن باوئر (بایرن مونیخ)
1976	چکسلواکی	آنتون اوندروش (اسلوان براتیسلاوا)
1980	آلمان غربی	برند دیتس (دویسبورگ)
1984	فرانسه	میشل پلاتینی (یوونتوس)
1988	هلند	رود گولیت (آث میلان)
1992	دانمارک	لارس اولسن (ترابزون سپور)
1996	آلمان	یورگن کلینزمن (بایرن مونیخ)
2000	فرانسه	دیدیه دشان (چلسی)
2004	یونان	تئودوروس زاگوراکیس (آاک آتن)
2008	اسپانیا	ایکر کاسیاس (رئال مادرید)
2012	اسپانیا	ایکر کاسیاس (رئال مادرید)
2016	پرتغال	کریستیانو رونالدو (رئال مادرید)
2020	ایتالیا	جورجو کیه لینی (یوونتوس)

رکوردهای یورو: مربیان

مربیان رکورددار یورو

تاکنون 128 مربی مختلف حضور در یورو را تجربه کرده‌اند. در تاریخ یورو مربیان زیادی در زمره مربیان رکورددار مسابقات قرار گرفته‌اند.

بیشترین قهرمانی

مربیان قهرمان یورو

طی 16 دوره برگزاری یورو، 16 مربی مختلف موفق به قهرمانی مسابقات شده‌اند. از این جمع، اوتو ری هاگل تنها مربی است که تیم ملی کشور دیگری را به قهرمانی رسانده است.

جام	قهرمان	مربی
1960	شوروی	گاوریل کاچالین (شوروی)
1964	اسپانیا	خوزه ویالونگا یورنته (اسپانیا)
1968	ایتالیا	فروچو والکارجی (ایتالیا)
1972	آلمان غربی	هلموت شون (آلمان غربی)
1976	چکسلواکی	واتسلاو یژک (چکسلواکی)
1980	آلمان غربی	یوپ دروال (آلمان غربی)
1984	فرانسه	میشل هیدالگو (فرانسه)
1988	هلند	رینوس میشل (هلند)
1992	دانمارک	ریچارد مولر نیلسن (دانمارک)
1996	آلمان	برتی فوگتس (آلمان)
2000	فرانسه	روژه لمه (فرانسه)
2004	یونان	اوتو ری هاگل (آلمان)
2008	اسپانیا	لوییس آراگونس (اسپانیا)
2012	اسپانیا	ویسنته دل بوسکه (اسپانیا)
2016	پرتغال	فرناندو سانتوس (پرتغال)
2020	ایتالیا	روبرتو مانچینی (ایتالیا)

بیشترین حضور در فینال

تنها دو مربی موفق شده‌اند دو بار حضور در فینال یورو را تجربه کنند. هلموت شون و برتی فوگتس با یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی، پرافتخارترین مربیان تاریخ یورو هستند.

نام مربی	قهرمانی	نایب قهرمانی
هلموت شون	1 (آلمان غربی 1972)	1 (آلمان غربی 1976)
برتی فوگتس	1 (آلمان 1996)	1 (آلمان 1992)

رکوردداران مربیگری

یواخیم لوو با 21 حضور بر روی نیمکت مربیگری تیم ملی آلمان، رکورددار مربیگری در یورو است. لارس لاگربک و فرناندو سانتوس با 15 بار مربیگری در جایگاه بعدی قرار دارند.

همچنین بیشترین برد را یواخیم لوو (12)، بیشترین تساوی را فرناندو سانتوس (6) و بیشترین باخت را فاتح تریم (7) کسب کرده‌اند.

نام مربی	تعداد	دوره ها
یواخیم لوو	21	آلمان (2008، 2012، 2016، 2020)
لارس لاگربک	15	سوئد (2000*، 2004*، 2008)، ایسلند (2016*)
فرناندو سانتوس	15	یونان (2012)، پرتغال (2016، 2020)

بیشترین دوره حضور

لارس لاگربک و یواخیم لوو تنها مربیانی هستند که سابقه چهار دوره حضور در مسابقات یورو را دارند. هر دو مربی چهار دوره متوالی در یورو حاضر بوده‌اند.

نام مربی	تعداد	دوره ها
لارس لاگربک	4	سوئد (2000*، 2004*، 2008)، ایسلند (2016*)
یواخیم لوو	4	آلمان (2008، 2012، 2016، 2020)

رکوردهای یورو: نتایج

بهترین بردها

تاکنون 5 تیم موفق شده‌اند، حریفان خود را با اختلاف پنج گل شکست دهند.

مسابقه	مرحله	تاریخ
هلند 6-1 یوگوسلاوی	یک چهارم نهایی	25 ژوئن 2000
دانمارک 5-0 یوگوسلاوی	گروهی	16 ژوئن 1984
فرانسه 5-0 بلژیک	گروهی	16 ژوئن 1984
سوئد 5-0 بلغارستان	گروهی	14 ژوئن 2004
اسپانیا 5-0 اسلواکی	گروهی	23 ژوئن 2020

بیشترین گل

پر گل ترین نتایج تاریخ یورو

دیدار فرانسه و یوگوسلاوی در یورو 1960 که اولین دیدار تاریخ یورو نیز است، پر گل ترین بازی تاریخ مسابقات است.

مسابقه	مرحله	تاریخ
فرانسه 4-5 یوگوسلاوی	نیمه نهایی	6 جولای 1960

پر گل ترین فینال ها

دو فینال مسابقات با رد و بدل شدن چهار گل، پرگل‌ترین نتایج فینال‌ها هستند.

مسابقه	تاریخ
چکسلواکی 2(5)-(3)2 آلمان غربی	20 ژوئن 1976
اسپانیا 4-0 ایتالیا	1 جولای 2012

بزرگترین کامبک ها

بزرگترین کامبک های تاریخ یورو

هشت دیدار در تاریخ یورو بسیار معروف شدند و در زمره بزرگترین کامبک های تاریخ یورو قرار گرفتند.

• 1) نیمه نهایی یورو 1960: فرانسه 4-5 یوگوسلاوی
• 2) نیمه نهایی یورو 1976: یوگوسلاوی 2-4 آلمان غربی
• 3) نیمه نهایی یورو 1984: فرانسه 3-2 پرتغال
• 4) مرحله گروهی یورو 2000: یوگوسلاوی 3-3 اسلوونی
• 5) مرحله گروهی یورو 2000: پرتغال 3-2 انگلیس
• 6) مرحله گروهی یورو 2000: یوگوسلاوی 3-4 اسپانیا
• 7) مرحله گروهی یورو 2004: هلند 2-3 جمهوری چک
• 8) مرحله گروهی یورو 2008: ترکیه 3-2 جمهوری چک

رکوردهای یورو: باشگاه ها

باشگاه هایی با بیشترین بازیکن قهرمان در تاریخ یورو

19 بازیکن بایرن مونیخ تجربه قهرمانی در تاریخ یورو را در کارنامه دارند. بازیکنان رئال مادرید (16) و بارسلونا (15) در رده های بعدی قرار دارند.

قهرمانی	باشگاه
19	بایرن مونیخ
16	رئال مادرید
15	بارسلونا
10	یوونتوس
9	اینتر میلان، بوردو، بروسیا دورتموند، مونشن گلادباخ، والنسیا

بیشتر بخوانید

• کدام بازیکنان هم قهرمان یورو و هم قهرمان جام جهانی شده اند؟
• کدام بازیکنان هم قهرمان یورو و هم قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده اند؟
• کدام بازیکنان هم قهرمان یورو، هم قهرمان جام جهانی و هم قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده اند؟